Nikola Deroko
Nikola Deroko (Beograd, 3/15. april 1874 — Beograd, 27. septembar 1944)[1] bio je inženjersko-tehnički general i vojni pisac.
| Nikola Deroko | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 15. april 1874. |
| Mesto rođenja | Beograd,  Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 27. septembar 1944. (70 god.) |
| Mesto smrti | Beograd,  Kraljevina Jugoslavija(Nedićeva Srbija) |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1894 — 1937. |
| Čin |   Inženjersko-tehnički general[a] |
| Učešće u ratovima | Balkanski ratovi Prvi svetski rat |
Biografija uredi
Rođen je od majke Katarine, rođene Vuković iz Beča i oca Jovana, rodom iz Dubrovnika koji je predavao kao profesor na Liceju u Beogradu. Njegova braća su bili Marko (1846−1892), veterinar, Evžen Deroko (1860 − 1944), inženjer i filatelista, Vladislav (1871−1944), Dragutin (1877−1947), kartograf i Matilda.
Kao gimnazijalac je nagrađen na međunarodnoj izložbi đačkih crteža u Parizu (1889). Završio je šest razreda u Prvoj beogradskoj gimnaziji (1891) i Nižu školu Vojne akademije (1894) u Beogradu, a zatim Vojnu elektrotehničku školu u Rusiji (1903).[1]
Proizveden je u inženjerskog potporučnika 1894, u čin poručnika 1897, kapetana II klase 1900, kapetana I klase 1903, majora 1912, potpukovnika 1915, pukovnika 1920, inženjersko-tehničkog brigadnog generala 1927. i inženjersko-tehničkog generala 1936. godine.[1]
Do 1900. je bio komnadir voda u Telegrafskoj četi 2. inženjerskog bataljona, zatim komandir čete (1903—1907), delovođa Inženjerskog komiteta (1907—1912). Radio je na Inženjersko-tehničkom odeljenju Ministarstva vojnog (1908—1914).[1]
Tokom Balkanskih ratova je bio šef Telegrafskog odseka Saobraćajnog odeljenja Vrhovne komande.[1]
Tokom pobune Albanaca 1913. godine, bio je šef Pošte, telegrafa i cenzure Štaba Makedonsko-kosovskih trupa..[1]
Od 1914. do 1917. je bio šef Telegrafskog odseka, pa Telegragrafske inspekcije Saobraćajnog odeljenja Vrhovne komande, a zatim načelnik Poštansko-telegrafskog odeljenja Vrhovne komande.[1] Tokom Prvog svetskog rata, pod njegovom kontrolom se nalazila Vojnotelegrafska škola Vrhovne komande, sa upravnikom Dimitrijem C. Đorđevićem na čelu, kao i sve državne telefonsko-telegrafske stanice na teritoriji ratne zone.[2]
Nakon rata je bio šef Nastavnog odseka Inženjerske inspekcije (1924—1927), a zatim vršio dužnost predsednika Inženjersko-tehničkog komiteta do kraja 1931, upravnika Inženjersko-tehničkog zavoda do 1932. i na kraju načelnika Inženjersko-tehničkog odeljenja Ministarstva vojske i mornarice do kraja 1936. godine.[1]
Zbog prestupa kojim je narušavano zajedništvo i ugled vojske Vojnodisciplinski sud ga je 27. januara 1937. lišio čina inžinjersko-tehničkog generala.[1]
Dela uredi
Govorio je ruski, italijanski i nemački jezik. Sarađivao je u „Ratniku“ (1905) i „Inženjerskom glasniku“ (1930). Autor je sledećih članaka[1]:
- „Vojna kriptografija ili šifrovanje i dešifrovanje depeša“, Ratnik (časopis) (1905)[3]
- „Projekat nove signalizacije“ (1907)
Odlikovanja uredi
Dobitnik je više domaćih i stranih odlikovanja, među kojima:
- Orden za izvanredne zasluge (1920) - engleski
- Orden Jugoslovenske krune II reda (1933)
Napomene uredi
- ^ Rang divizijskog generala međutim u stručnim službama izostavljana je formacija divizija.
Izvori uredi
- ^ a b v g d đ e ž z i Ivetić 2007, str. 170.
- ^ Odbrana 2016, str. 4.
- ^ Trivić 2017, str. 9.
Literatura uredi
- Ivetić, Velimir (2007). Popov, Čedomir, ur. Srpski biografski rečnik, knjiga 3, D-Z. Novi Sad: Matica srpska. ISBN 978-86-7946-001-1.
- Trivić, Dragan (2017). Počuč, Vladimir, ur. „Igra slova i brojeva” (PDF). Odbrana - specijalni prilog. Medija centar „Odbrana”. 168. ISSN 1452-2160. Pristupljeno 20. 10. 2018.
- Počuč, Vladimir, ur. (2016). „Sto godina službe telekomunikacija U službi komandovanja” (PDF). Odbrana - specijalni prilog. Medija centar „Odbrana”. 152. ISSN 1452-2160. Pristupljeno 20. 10. 2018.