Nikola Maksimović (političar)
Nikola Nika Maksimović (Sombor, 1840 — Sombor, 30. novembar 1907) bio je srpski advokat i političar.
| Nikola Nika Maksimović | |
|---|---|
 Nikola Nika Maksimović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1840. |
| Mesto rođenja | Sombor, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 30. novembar 1907. (66/67 god.) |
| Mesto smrti | Sombor, Austrougarska |
| Politička karijera | |
| Politička stranka | Srpska narodna slobodoumna stranka |
Biografija uredi
Osnovnu školu završio je u Somboru a gimnaziju pohađao u Sremskim Karlovcima, Budimu i Osijeku. Pravo je diplomirao u Pešti. Jedan je od osnivača i sekretar peštanskog omladinskog društva „Preodnica”. Bio je član Ujedinjene omladine srpske.[1]
Po završetku studija izabran je za velikog beležnika u Somboru (1867) i na tom položaju bio više godina. Bio je jedan od najuglednijih članova novoosnovane Srpske narodne slobodoumne stranke. Za poslanika Srpskog narodno-crkvenog sabora biran je više puta od 1869. U Saboru je bio član i potpredsednik Školskog saveta, i član Mitropolijskog crkvenog saveta. Za potpredsednika Sabora izabran je 1881. Kao jedan od najboljih poznavalaca problematike sa predstavnicima mađarskih vlada učestvovao je u pregovorima o statusu srpske narodno-crkvene autonomije. Takođe je kao predstavnik Srpske narodne slobodoumne stranke bio poslanik Ugarskog državnog sabora (1869, 1872, 1878, 1882).[1]
Iako je prvobitno bio pristalica Svetozara Miletića i njegove politike, dolazi u sukob sa Miletićem nakon njegovog aktivnog uključivanja u politiku (od 1873). Zaključio je da je Bečkerečki program nerealan, da ga nije moguće ostvariti i da se Srbi uzaludno troše u neravnopravnoj borbi s Bečom i Peštom. Smatrao je da treba odustati od državnopravne opozicione protivdualističke politike a pažnju usmeriti na jačanje srpske narodno-crkvene autonomije. U okviru jake autonomije, oslobođene čvrstog stiska mađarskih vlada, a obezbeđene narodno-crkvenim ustavom, želeo je da radi na ekonomskom, kulturno-prosvetnom, nacionalnom i verskom jačanju Srba. Većim problemom je smatrao premoć mađarskih vlada u autonomiji nego uticaj crkve. U isto vreme smetali su mu prevelika moć i autoritet Svetozara Miletića.[1]
Kada je Miletić zbog bolesti prestao da se bavi javnim poslovima, Maksimović je odlučio da izmeni smer srpske politike. U saradnji sa Svetislavom Kasapinovićem oko sebe je okupio ugledne Srbe iz Hrvatske, Slavonije i južne Ugarske. Bili su to mahom predstavnici bogatijih slojeva srpskog građanskog društva ( notabiliteti) koji su tražili promenu politike Velikobečkerečkog programa. Na konferencijama koje je sazvao najpre u Budumpešti (24. marta 1884) a potom u Kikindi (25. aprila 1884) donet je novi Velikokikindski program. Oko novog programa, koji je priznao Austro-ugarsku nagodbu iz 1867. kao svršen čin, i oko Zastave želeo je da okupi istomišljenike i organizuje novu Srpsku narodnu stranku. U tome nije uspeo jer je naišao na snažan otpor u redovima Srpske narodne slobodoumne stranke. Od mađarske vlade nije dobio podršku, a protiv njegovih namera bio je i patrijarh German Anđelić, s kojim je bio u sukobu. Došlo je do raspada Srpske narodne slobodoumne stranke na stranku radikala i stranku liberala.[1]
Iako u času nastajanja odbačene, njegove ideje o napuštanju državnopravne opozicione borbe živele su u pojedinim sredinama srpskog društva do Prvog svetskog rata. Na području Hrvatske i Slavonije njih je, do pada Kuena Hedervarija 1903, zastupao Srpski klub u Saboru Hrvatske.[1]
Bavio se pisanjem i prevodio pesme Hajnea, Getea i Janoša Vajde. Njegove delimično sačuvane uspomene, pod naslovom Gružani, posthumno je objavila somborska Sloga (1908).
Član Matice srpske bio je od 1866. i član njenog Književnog odbora od 1880.[1]
Vidi još uredi
Reference uredi
Literatura uredi
- Srpski biografski rečnik knjiga 5, Kv-Mao. Novi Sad: Matica srpska. 2011. ISBN 978-86-7946-085-1.
