Википедија

Novi ateizam

Novi ateizam je novinarski termin koji se koristi za opis promovisanja ateizma u dvadeset prvom veku. Ovaj moderni ateizam i sekularizam kritikuje religije i verska ubeđenja.[1] Savremeni ateistički pisci zastupaju mišljenje da se sujeverju, religiji i iracionalizmu treba suprotstaviti, kritikovati ga i izložiti ga racionalnom rasuđivanju. Oni veruju da se ovakve pojave ne treba tolerisati i da se mora izbaciti njihov uticaj na politiku i obrazovanje.[2] 

Novi ateizam se često ukršta sa sekularnim humanizmom i antiteizmom, posebno u svojoj kritici indoktrinacije dece.

Istorija uredi

Knjiga Kraj vere: religija, teror i budućnost razuma Sem Harisa 2004. godine, bestseler u Sjedinjenim Državama, je jedna od prvih knjiga novog ateizma. Tokom narednih nekoliko godina su joj se pridružile još neke popularne publikacije ateističkih pisaca.[3] Haris je bio motivisan terorističkim napadom 11. septembra 2001. godine da napiše ovu knjigu. Dve godine kasnije je napisao Pismo hrišćanskoj naciji, surovu kritiku hrišćanstva. Ubrzo, 2006. godine je Ričard Dokins objavio svoju knjigu Zabluda o Bogu, koja je bila na Njujork Tajms bestseler listi 51 nedelju.[4]

Ugledne ličnosti uredi

"Četiri Jahača" uredi

 
Ričard Dokins, Kristofer Hičens, Sem Haris i Danijel Denet

Četori najpoznatija zagovornika ateizma (Ričard Dokins, Kristofer Hičens, Sem Haris i Danijel Denet) su se 30. septembra 2007. sreli kod Deneta i imali privatnu diskusiju dva sata. Događaj je snimljen i objavljen pod nazivom "četiri jahača".[5] Vremenom su kolektivno dobili naziv "četiri jahača ne-apokalipse",[6] aluzija na biblijska četiri jahača iz knjige Otkrivenja.[7]

Sem Haris je autor najprodavanijih knjiga, Kraj vere, Pismo hrišćanskoj nacija, Pejzaž morala i Buđenja: Vodič za duhovnost bez religije, kao i dva kratka dela, prvobitno objavljena kao elektronske knjige, Slobodna volja[8] i Laganje.[9] 

Ričard Dokins je autor knjige "Zabluda o Bogu".[10] Takođe je osnivač Ričard Dokins Fondacije za razum i nauku.

Kristofer Hičens je bio autor knjige Bog nije veliki[11] i bio je imenovan među "Top-100 javnih intelektualaca". Pored toga, Hičens je služio na savetodavnom odboru Sekularne koalicije za Ameriku. U 2010. godini je objavio svoje memoare Hič-22 (nadimak koji mu je dao prijatelj Salman Rušdi).[12] Ubrzo nakon publikacije memoara, otkriveno je da Hičens boluje od raka jednjaka, što je dovelo do njegove smrti u decembru 2011. godine.[13] Pre smrti, Hičens je objavio zbirku eseja i članaka u svojoj knjizi, Verovatno;[14] kratako izdanje Smrtnost[15] je objavljeno posthumno 2012. godine. 

Danijel Denet je autor knjiga Opasna ideja Darvina,[16] Razbijanje čarolije[17] i mnogih drugih.

Četiri jahača video je objavila Dokinsova fondacija i može se gledati besplatno onlajn na njihovom veb-sajtu: Deo 1, Deo 2.

Drugi ateisti uredi

Iako su "četiri jahača" najpoznatiji zastupnici ateizma, ima niz drugih aktuelnih poznatih ateista, uključujući Lorensa Krausa, (autora knjige Čitav svemir ni iz čega),[18] Džejmsa Randija (bivšeg mađioničara),[19] Majkla Šermera (autora knjige Zašto ljudi veruju u čudne stvari),[20] Bila Mara (pisca)[21] i mnoge druge.

Perspektiva uredi

 
Generički ateistički simbol Međunarodne ateističke alijanse

Mnogi savremeni ateisti pišu sa naučne tačke gledišta. Za razliku od ranijih pisaca, od kojih su mnogi verovali da je nauka ravnodušna ili čak nije u stanju da se nosi sa konceptom "Boga", Dokins tvrdi suprotno. On iznosi "hipotezu Boga", važeću naučnu hipotezu,[22] koja se može preispitati. Drugi savremeni ateisti predlažu da lični Avramski Bog naučna hipoteza koja se može verifikovati standardnim metodama nauke. U oba slučaja se autori slažu da hipoteza nije verifikovana[23] i tvrde da je naturalizam dovoljan da objasni sve  što vidimo u Svemiru, od dalekih galaksija do porekla života, vrsta i unutrašnjeg funkcionisanja mozga i uma. Tvrde da nigde nije potrebno uneti Boga ili natprirodno za razumevanje stvarnosti. 

Istraživanje religije uredi

Nevernici kažu da su mnoge verske ili natprirodne tvrdnje (na primer, devičansko rođenje Isusa i zagrobni život) naučne tvrdnje u prirodi. Racionalni mislioci veruju da je nauka u stanju da istraži barem neke, ako ne sve, natprirodne pojave.[24] Institucije poput Univerziteta Djuk pokušavaju da pronađu empirističke dokaze lečenja molitvom.[25] Prema Stengeru, ovi eksperimenti nisu našli nikakve dokaze da molitva deluje.[26]

Politika novog ateizma uredi

Novi ateizam je politički nastrojen na različite načine preko različitih kampanja za smanjenje uticaja religije u javnoj sferi.

Kritike uredi

Edvard Feser iznosi u svojoj knjizi Poslednje sujeverje argumente zasnovane na filozofiji Aristotela i Toma Akvinskog protiv novog ateizma.[27] Prema Feseru, nužno sledi iz Aristotel-Akvinske metafizike da Bog postoji i da je duša besmrtna. On tvrdi da nauka nikada nije opovrgla Aristotelovu metafiziku. 

Kardinal Vilijam Levada smatra da novi ateizam pogrešno predstavlja učenja crkve.[28] Kardinal Valter Kasper je opisao novi ateizam kao "agresivan", i on je po njegovom mišljenju glavni izvor diskriminacije hrišćana.[29] U jednom intervju, novinar Kris Hedžs je tvrdo da je propaganda novog ateizma podjednako ekstremna kao hrišćanska desničarska propaganda.[30]

Ateista i filozof nauke Majkl Ruse je izjavio da Ričard Dokins ne bi prošao "uvodne" kurseve o "filozofije ili religije" (na primer, kurseve iz filozofije religije). Kurseve koji se nude u mnogim obrazovnim ustanovama, kao što su fakulteti i univerziteti širom sveta.[31][32] 

Reference uredi

  1. ^ „New Atheists”. The Internet Encyclopedia of Philosophy. Pristupljeno 14. 4. 2016. „The New Atheists are authors of early twenty-first century books promoting atheism. These authors include Sam Harris, Richard Dawkins, Daniel Dennett, and Christopher Hitchens. The “New Atheist” label for these critics of religion and religious belief emerged out of journalistic commentary on the contents and impacts of their books.” 
  2. ^ Hooper, Simon. „The rise of the New Atheists”. CNN. Pristupljeno 16. 3. 2010. 
  3. ^ Hitchens, Christopher. „God Bless Me, It's a Best-Seller!”. Vanity Fair. Pristupljeno 14. 4. 2016. „.in the last two years there have been five atheist best-sellers, one each from Professors Richard Dawkins and Daniel Dennett and two from the neuroscientist Sam Harris.” 
  4. ^ „The God Delusion One-Year Countdown”. RichardDawkins.net. Arhivirano iz originala 28. 8. 2008. g. Pristupljeno 5. 10. 2007. 
  5. ^ „The Four Horsemen DVD”. Richard Dawkins Foundation (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 11. 06. 2017. g. Pristupljeno 13. 4. 2016. „On the 30th of September 2007, Richard Dawkins, Daniel Dennett, Sam Harris and Christopher Hitchens sat down for a first-of-its-kind, unmoderated 2-hour discussion, convened by RDFRS and filmed by Josh Timonen.” 
  6. ^ Hoffman, Claire (2. 9. 2014). „Sam Harris is Still Railing Against Religion - Los Angeles Magazine”. Los Angeles Magazine (na jeziku: engleski). Pristupljeno 13. 4. 2016. „As Western society grappled with radical Islam, Harris distinguished himself with his argument that modern religious tolerance had placated us into allowing delusion rather than reason to prevail. Harris upended a discussion that had long been dominated by cultural relativism and a hands-off academic intellectualism; his seething contempt for the world’s faiths helped launch the “New Atheist” movement, and together with Christopher Hitchens, Richard Dawkins, and Daniel Dennett, he became known as one of the "Four Horsemen of the Non-Apocalypse."” 
  7. ^ The Oxford Handbook of Atheism; Stephen Bullivant, Michael Ruse; Oxford University Press; Pg. 254
  8. ^ Harris 2012, str. 96
  9. ^ Harris 2013, str. 108
  10. ^ Dawkins 2007
  11. ^ Hitchens 2007, str. 320.
  12. ^ Hitchens 2010, str. 448.
  13. ^ „Christopher Hitchens dies at 62 after suffering cancer”. BBC News. 16. 12. 2011. 
  14. ^ Hitchens 2011
  15. ^ Hitchens 2012
  16. ^ Dennett 1996, str. 592.
  17. ^ Dennett 2007, str. 464.
  18. ^ Krauss 2012, str. 224.
  19. ^ „James Randi - Celebrity Atheist List”. www.celebatheists.com. Pristupljeno 5. 5. 2016. 
  20. ^ Shermer, Michael. Why People Believe Weird Things. Souvenir Press (14 Sep 2007). str. 384. ISBN 978-0-285-63803-7. 
  21. ^ „Bill Maher - Celebrity Atheist List”. www.celebatheists.com. Pristupljeno 29. 9. 2015. 
  22. ^ Dawkins, Richard (2008). The God Delusion. Boston: Houghton Mifflin. 
  23. ^ Stenger 2008
  24. ^ Fishman, Yonatan. „Can Science Test Supernatural Worldviews?” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 31. 05. 2016. g. Pristupljeno 02. 06. 2016. 
  25. ^ Stenger, Victor J. „Supernatural Science”. mukto-mona. Arhivirano iz originala 15. 10. 2016. g. Pristupljeno 02. 06. 2016. 
  26. ^ Stenger 2009, str. 70
  27. ^ Review of The Last Superstition, Sir Anthony Kenny, The Times Literary Supplement; July 22, 2011
  28. ^ „Catholics need a 'new apologetics' to defend faith”. The Catholic Leader. Arhivirano iz originala 12. 03. 2011. g. Pristupljeno 2. 11. 2012. 
  29. ^ Squires, Nick; Beckford, Martin. „Pope visit: Cardinal drops out after calling UK 'Third World”. The Telegraph. Arhivirano iz originala 09. 11. 2011. g. Pristupljeno 2. 11. 2012. 
  30. ^ Wilder, Charly (13. 3. 2008). „I don't believe in atheists”. Salon. 
  31. ^ Dougherty & Gage 2015, str. 52–53
  32. ^ Ruse, Michael (avgust 2009). „Why I Think the New Atheists are a Bloody Disaster”. Beliefnet. The BioLogos Foundation as a columnist of Beliefnet. Pristupljeno 19. 8. 2015. „… the new atheists do the side of science a grave disservice … these people do a disservice to scholarship ... Richard Dawkins in The God Delusion would fail any introductory philosophy or religion course. Proudly he criticizes that whereof he knows nothing … the poor quality of the argumentation in Dawkins, Dennett, Hitchens, and all of the others in that group … the new atheists are doing terrible political damage to the cause of Creationism fighting. Americans are religious people ... They want to be science-friendly, although it is certainly true that many have been seduced by the Creationists. We evolutionists have got to speak to these people. We have got to show them that Darwinism is their friend not their enemy We have got to get them onside when it comes to science in the classroom. And criticizing good men like Francis Collins, accusing them of fanaticism, is just not going to do the job. Nor is criticizing everyone, like me, who wants to build a bridge to believers – not accepting the beliefs, but willing to respect someone who does have them … The God Delusion makes me ashamed to be an atheist … They are a bloody disaster …” 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Нови_атеизам&oldid=27673569”