Odense

Odense
dan. *Odense*
Odense; dan. Odense
	Katedrala svetog Knuta u Odenseu
	Grb
Administrativni podaci
Država	Danska
Regija	Južna Danska
Osnovan	988.
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2013.	170.327
— gustina	559,66 st./km2
Aglomeracija	193.327 (2013)
Geografske karakteristike
Koordinate	55° 23′ 55″ S; 10° 23′ 31″ I / 55.3987° S; 10.391911° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	10-20 m
Površina	304,34 km2
	Odense Odense na karti Danske
Ostali podaci
Gradonačelnik	Anker Boje
Veb-sajt
	www.odense.dk

Odense (dan. Odense) je treći po veličini grad u Danskoj i najveći grad na ostrvu Fin. Grad je najveći grad pokrajine Južne Danske, gde sa okolnim naseljima čini jednu od opština, Opštinu Odense. Danas Odense ima oko 170 hiljada stanovnika u gradu i oko 190 hiljada u širem gradskom području.

Odense je poznat po svom najpoznatijem žitelju, čuvenom piscu Hansu Kristijanu Andersenu.

Geografija uredi

Središte Odensea

Kuća u kojoj je Hans Kristijan Andersen proveo detinjstvo

Odense se nalazi u središnjem delu Danske. Od glavnog grada Kopenhagena, grad je udaljen 165 kilometara zapadno.

Reljef: Odense se nalazi u središtu danskog ostrva Fin. Nadmorska visina središta grada je oko 15 m.

Klima: Klima u Odenseu je umereno kontinentalna sa uticajem Atlantika i Golfske struje.

Vode: Odense je spojen sa Severnim morem, preko kanala, koji grad povezuje sa Odenskim zalivom.

Istorija uredi

Odense je jedan od najstarijih danskih gradova. Osnovan je 988. Ime potiče od reči Odin Vi, što znači Odinovo svetilište. U Odensu se nalazi grob Knuta IV (zvanog i Sveti Knut), pa je veliki broj hodočasnika dolazio u Odense tokom srednjeg veka. Sveti Knut je svetac zaštitnik Danske. Zavaljujući tome Odense se razvio kao drugi po značaju grad u državi, što je i ostao do savremenog doba.

U 16. veku narodna skupština se više puta sastajala u Odensu.

U Odenseu se nalazio Odinov toranj, drugi toranj po veličini u svetu (iza Ajfelovog tornja). Izgrađen je 1935, a danski nacisti su ga srušili 1944. U obližnjem gradiću Munkebo nalazi se najveće brodogradilište u Danskoj.

I pored petogodišnje okupacije Danske (1940-45.) od strane Trećeg rajha grad i njegovo stanovništvo nisu mnogo stradali.

Stanovništvo uredi

Populacija (ist.): Odense
Godina
Stanovništvo

Danas Odense ima oko 170 hiljada u gradskim granicama i blizu 200 hiljada sa okolnim predgrađima.

Etnički sastav: Stanovništvo Odensea je do pre par decenija bilo bilo gotovo isključivo etnički dansko. Međutim, brojni useljenici iz stranih zemlja izmenili su sastav stanovništva.

Privreda uredi

Privreda Odensea posebno se oslanja na veliko brodogradilište, jedno od najvećih u severnoj Evropi i najveće u Danskoj.

Okruženje Odensea je veoma razvijeno poljoprivredno područje, pa je u gradu i okolini razvijena i prehrambena industrija. Poznata je pivara „Albani“.

Saobraćaj: Most Velikog Belta je otvoren 1997. za železnički i 1998. za drumski saobraćaj i povezao je ostrvo Fin sa Sjelandom čime je omogućena brža veza sa Kopenhagenom.

Znamenitosti grada uredi

Katedrala Svetoga Knuta je ranije bila povezana sa obližnjim benediktinskim manastirom. Izgrađena je od cigli u gotičkom stilu, između 1081. i 1093. Ponovo je građena u 13. veku. Pod oltarom katedrale leži telo sveca zaštitnika Danske, Knuta Svetoga, koji je planirao da osvoji Englesku. Ubijen je u Odensu tokom pobune 1086.^[1]
Palata Odense, izgradio je kralj Fridrih IV od Danske.
Muzej Hans Kristijan Andersena, kuća koja se nezvanično smatra za mesto gde je slavni pisac bajki rođen 1805. godine.^[2] Malo dalje se nalazi druga kuća, gde se cela porodica preselila dve godine kasnije, i gde je Hans Kristijan Andersen proveo svoje detinjstvo. Ta kuća je takođe pretvorena u mali muzej.^[3]
Finsko selo (dan. Den Fynske Landsby), čini skupina od 25 objekata sagrađenih 1946. godine, koji predstavljaju verne kopije građevina sa celog ostrva Fin, kakve su bile u upotrebi od XVI do XIX veka. Neke od stvarnih građevina i danas postoje.^[4]

Partnerski gradovi uredi

Gradovi pobratimi uredi

Poznate ličnosti uredi

Hans Kristijan Andersen je rođen u Odensu 2. aprila 1805. U gradu se nalazi i njegov muzej.
kompozitor Karl Nilsen
kralj Knut IV (1043. - 1086), poznat i kao Sveti Knut
Karl Fridrik Titgen, industrijalac, bankar i filantrop. Rođen je 19. marta 1829. u Odenseu. Osnovao je prvu privatnu banku kao i firme Tuborg i Danisko.
Johane Šmid-Nilsen, političarka i vođa partije Crveno-zelena koalicija
Bendt Bendtsen, političar i član Evropskog parlamenta
Karolina Voznjacki, teniserka
Anja Andersen, bivša rukometašica i trener