Opsada Zadra

Opsada Zadra
	Deo Četvrti krstaški rat
Vreme	10. - 24. novembar 1202. godine
Mesto	Zadar, Hrvatska
Ishod	Krstaši osvajaju grad
Sukobljene strane
Krstaši ; Mletačka republika	Ugarsko kraljevstvo ; Hrvatsko kraljevstvo
Jačina
10.000 krstaša, 10.000 Mlečana, 210 brodova	nepoznato
Žrtve i gubici
nepoznato	nepoznato

Opsadu Zadra izvršila mletačko-krstaška vojska 1202. godine. Opsada predstavlja prvi sukob u Četvrtom krstaškom ratu i prvi napad krstaša na hrišćanski grad. Trajala je od 10. do 24. novembra, a završena je osvajanjem grada.

Uvod uredi

Tokom 12. i 13. veka Zadar je bio predmet čestih napada Mletačke republike kojoj je smetao trgovinski značaj ovoga grada. Ovaj grad predstavljao je glavni razlog neprijateljstva između Ugarskog kraljevstva i Mletačke republike. Godine 1198. na papsku stolicu dolazi Inoćentije III. U njegovo vreme je katolička crkva bila na vrhuncu moći. Odmah po stupanju na papsku stolicu, papa Inoćentije poziva hrišćane na pokretanje Četvrtog krstaškog pohoda na Svetu zemlju. Međutim, uspeo je skupiti svega trećinu potrebnih sredstava za vođenje rata. U pomoć je priskočila Mletačka republika koja se obavezala da krstašima obezbedi prevoz do Egipta. Bio je to običan ugovor o prevozu kakav je Mletačka republika već više puta sklapala. Za potrebe ovog posla Mlečani su izgradili flotu od 200 jedrenjaka. U Egipat je trebalo prevesti 4500 vitezova i konja, 9000 konjušara, 20.000 pešaka i potrebne namirnice. Ukupna suma koju je trebalo da krstaši isplate određena je na 85.000 srebrnih maraka.

Krstaši u Veneciji uredi

Enriko Dandolo drži govor pred krstašima, Gistav Dore

Krstaši su prispeli u Veneciju na proleće 1202. godine. Pokazalo se da nisu uspeli skupiti ni trećinu ugovorene sume. Tako su se krstaši našli u mletačkim rukama. To je vešto iskoristio osamdesetogodišnji dužd Enriko Dandolo. Njemu nije odgovaralo da vojska stigne do Egipta jer je već primio mito od ajubidskog vladara Malik el Adila (Saladinovog naslednika) koji se svim silama trudio da održi mir sa hrišćanima. Dužd nije nameravao da raskine ugovor već je krstašima predložio da za ostatak novca pomognu Republici u osvajanju Zadra. Krstaše je predvodio Bonifacije Monferatski. Deo krstaša odbio je da napadne hrišćanski grad i vratio se kući, drugi su se samostalno uputili u Palestinu kopnenim putem, ali je većina prihvatila predlog mletačkog dužda. Enriko je u crkvi Svetog Marka prikačio na sebe krst čime je i sam postao učesnik krstaškog rata. Enriku se obratio Aleksije, sin svrgnutog cara Isaka II Anđela tražeći pomoć u ponovnom osvajanju vizantijskog prestola.

Opsada uredi

Početkom oktobra 1202. godine flota je isplovila ka Dalmaciji. Dandolo je nameravao da primora krstaše da prezime u Zadru. Krstaška armija stigla je pred zidine Zadra 10. novembra 1202. godine. Lanac brodova koji je zatvarao ulaz u luku bez problema je razbijen. Emerik, ugarski kralj, šalje poslanstvo koje je molilo Bonifacija da ne napada hrišćanski grad. Zadrani su istakli krstove na zidine grada. Legat pape Inoćentija oštro je protestovao zbog napada na Zadar, ali se Dandolo na proteste nije obazirao. Opsada Zadra trajala je dve nedelje. Krstaši su uspeli da naprave rupe u gradskim zidinama i uvugu se u grad 18. novembra. Usledio je pokolj lokalnog stanovništva. Preživeli su se spasli begom u Nin i Biograd na Moru.

Posledice uredi

Zadar je nakon osvajanja podeljen na dva dela - mletački i krstaški. Emerik se obratio papi sa molbom da krstaše natera da mu vrate grad. Inoćentije je Bonifaciju poslao zahtev koji je odbijen. Stoga je papa ekskomunicirao sve učesnike osvajanja Zadra. Međutim, nagrade koje je nudio Aleksije privukle su krstaše ka vizantijskoj prestonici. Krstaši su zimu proveli u Zadru nakon čega su nastavili ka Carigradu. Prilikom napuštanja grada porušeni su zidovi sa strane mora, a pojačani oni sa strane kopna. Deo vojske razišao se nakon osvajanja plena.

Vidi još uredi

Literatura uredi

Fajfrić, Željko (2006). Istorija krstaških ratova. Sremska Mitrovica: Tabernakl. ISBN 978-86-85269-05-9.