Opština Kozarska Dubica
Opština Kozarska Dubica (ranije opština Bosanska Dubica) je smještena u sjeverozapadnom dijelu Republike Srpske, BiH, uzduž rijeke Une. Sjedište opštine se nalazi u Ulici Svetosavska 5, u naseljenom mjestu Kozarska Dubica. Prema podacima Agencije za statistiku Bosne i Hercegovine na popisu stanovništva 2013. godine, u opštini je popisano 21.524 lica.[4]
| Opština Kozarska Dubica | |
|---|---|
.svg) Grb | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet |  Republika Srpska
|
| Sjedište | Kozarska Dubica |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo |  19.731[1] 20.681[2]23.783[3] (2017 2013 1996) |
| Geografske karakteristike | |
| Površina | 499 km2 |
|
| |
| Ostali podaci | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Načelnik opštine | Radenko Reljić (SNSD) |
| Poštanski broj | 79240 |
| Pozivni broj | 52 |
| Krsna slava | Đakon Avakum |
| Dan opštine | 27. april
Dan oslobođenja grada u Drugom svjetskom ratu 1945. godine. |
| Veb-sajt | www.kozarskadubica.org |
Naseljena mjesta uredi
Područje opštine Kozarska Dubica čine naseljena mjesta: Aginci, Babinac, Bačvani, Bijakovac, Bjelajci, Božići, Brekinja, Veliko Dvorište, Verija, Vlaškovci, Vojskova, Vrioci, Gornja Gradina, Gornjoselci, Gunjevci, Demirovac, Dizdarlije, Donja Gradina, Donja Jutrogošta, Donja Slabinja, Donji Jelovac, Draksenić, Jasenje, Johova, Jošik, Kadin Jelovac, Klekovci, Knežica, Kozarska Dubica, Komlenac, Košuća, Koturovi, Kriva Rijeka, Maglajci, Malo Dvorište, Međeđa, Međuvođe, Mirkovac, Mlječanica, Mrazovci, Murati, Novoselci, Odžinci, Parnice, Pobrđani, Pucari, Rakovica, Sjeverovci, Sključani, Sreflije, Strigova, Suvaja, Tuključani, Ćuklinac, Ušivac, Furde, Hadžibajir, Hajderovci, Čelebinci, Čitluk, Ševarlije i Špilja.
Opština Kozarska Dubica u cjelini je u sastavu Republike Srpske od njenog nastanka.
Mjesne zajednice uredi
Aginci, Bjelajci, Demirovac, Donja Gradina, Draksenić, Jošik, Klekovci, Knežica, Komlenac, Međeđa, Međuvođe, Moštanica, Petar Pecija, Petrinja, Pounje, Pucari, Rakovica, Slabinja, Sreflije, Urije, Hadžibair, Centar.
Opštinska uprava uredi
Opštinska administracija uredi
Načelnik opštine predstavlja i zastupa grad i vrši izvršnu funkciju u Kozarskoj Dubici. Izbor načelnika se vrši u skladu sa izbornim Zakonom Republike Srpske i izbornim Zakonom BiH. Gradsku administraciju, pored načelnika, čini i skupština grada. Institucionalni centar opštine Kozarska Dubica je naselje Kozarska Dubica, gdje su smješteni svi opštinski organi.
Načelnik opštine Kozarska Dubica je Radenko Reljić ispred Saveza nezavisnih socijaldemokrata, koji je na tu funkciju stupio nakon lokalnih izbora u Bosni i Hercegovini 2020. godine. Sastav skupštine opštine Kozarska Dubica je prikazan u tabeli.[5]
Kabinet načelnika opštine uredi
- Načelnik opštine Kozarska Dubica: Radenko Reljić
- Zamjenik načelnika opštine Kozarska Dubica: Rajko Marčeta
- Šef kabineta načelnika opštine Kozarska Dubica: Danijel Puhalić
- Sekretar načelnika opštine Kozarska Dubica:
Skupština opštine uredi
- Predsjednik skupštine: Milovan Barišić
- Potpredsjednik skupštine: Živko Goga
Opštinska administrativna služba uredi
- Odjeljenje za opštu upravu i boračko-invalidsku zaštitu
- Odsjek boračko-invalidske zaštite Republike Srpske
- Odjeljenje za privredu i društvene djelatnosti
- Odjeljenje za finansije, računovodstvo i naplatu budžeta
- Odjeljenje za prostorno uređenje i stambeno-komunalne poslove
Geografija uredi
Opština Kozarska Dubica nalazi se na 45°10' sjeverne geografske širine i 16°50' istočne geografske dužine. Ukupna površina opštine iznosi 499 km2 i geografski pripada oblasti panonske nizine, sa prosječnom nadmorskom visinom od 200 m. Opština Kozarska Dubica se na sjeveru graniči sa Republikom Hrvatskom, na istoku sa opštinom Gradiška, na zapadu sa opštinom Kostajnica, a na jugu sa gradom Prijedorom. Planine na području opštine Kozarska Dubica su Kozara i Prosara. Rijeke na području opštine Kozarska Dubica su Una i Sava. Na teritoriji opštine se nalazi i kompleks vještačkih jezera Lipova Greda.
Istorija uredi
Srbi se na područje ove opštine naseljavaju nakon propasti Rimskog carstva. Srednjovjekovni grad Dubica (oko 930) koji je zauzimao područje sela Draksenić, Međeđa, Demirovac, sa centrom u današnjem selu Donja Gradina, se razvijao sve do 1242. godine, kada su ga razorili Mongoli pod vođstvom Batu-kana. Na prostoru opštine se nalazi i manastir Moštanica koji neki istoričari smještaju u VIII, a drugi u X vijeku. U manastiru Moštanica je sahranjen Petar Popović Pecija, vođa srpskog ustanka na području Knešpolja.
Na tromeđi opština Kozarska Dubica, Prijedor i Novi Grad, nalazi se i srednjovjekovni manastiri Sv. Đorđa u Marinama. Opština pada pod tursku vlast 1538. godine. Današnji centar Dubice su izgradili srpski trgovci i srpske zanatlije počevši od 1852. godine.
Ova opština je u čitavoj svojoj istoriji postojanja najviše stradala tokom Drugog svjetskog rata, kada je okupirana od strane NDH, a na njenog teritoriji se nalazio jedan dio sistema ustaških koncentracionih logora Jasenovac, Logor Donja Gradina. U logoru Donja Gradina, na površini od 116 hektara, ustaše su likvidirale 360.000 ljudi, a do sada je otkriveno 105 masovnih grobnica velikih dimenzija. Danas se na ovom prostoru opštine Kozarska Dubica nalazi spomen područje Donja Gradina. Tokom rata u Bosni i Hercegovini, na teritoriji iste opštine nije bilo većih ratnih dejstava sve do samog kraja rata, kada su Vojska RS i lokalni stanovnici odbranili ofanzivu hrvatskih snaga iz pravca Hrvatske.
Dvadeseti vijek uredi
Pred Drugi svjetski rat opština Dubica je imala 33.129 stanovnika, a tokom Drugog svjetskog rata je ubijeno 18.495 stanovnika srpske nacionalnosti. Od 18.495 stradalih, 17.691 ljudi je izgubilo život kao žrtva ustaškog zločina genocida, najčešće u ustaškom logoru Donja Gradina koji se nalazio na prostoru ove opštine i bio dio sistema ustaških koncentracionih logora Jasenovac za masovno istrebljenje Srba.
Opština Kozarska Dubica u cjelini je u sastavu Republike Srpske od njenog nastanka 1992. godine. Grad i opština promenili su 1992. godine ime u Kozarska Dubica. Po poslednjem službenom popisu stanovništva iz 1991. godine, opština Kozarska Dubica (tada Bosanska Dubica) je imala 31.606 stanovnika, raspoređenih u 61 naseljenom mestu. U ratu tokom raspada Jugoslavije, 18. i 19. septembra 1995. godine, područje opštine Kozarska Dubica je napadnuto od strane vojske Republike Hrvatske (operacija Una). Ovaj napad je odbranila Vojska Republike Srpske.
Zdravstvo uredi
Institut za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i balneoklimatologiju „Mlječanica“, Kozarska Dubica. [1]
Kultura uredi
- KUD „Una“, Kozarska Dubica
- Srpsko pjevačko društvo “Višnjić”, Kozarska Dubica
- SPiKD “Prosvjeta”, Kozarska Dubica
Obrazovanje uredi
U Kozarskoj Dubici djeluju tri osnovne škole koje pohađa 1280 učenika i Srednjoškolski centar Nikola Tesla, koji školuje učenike u opštoj gimnaziji i strukama:
- Poljoprivreda i prerada hrane
- Zdravstvo
- Mašinstvo i obrada metala
- Ekonomija, pravo i trgovina
Centar pohađa oko 500 učenika.
Znamenitosti uredi
- Manastir Moštanica (kulturno-istorijski spomenik pod zaštitom)
- Nacionalni park Kozara (nacionalni park Republike Srpske)
- Spomen područje Donja Gradina, Donja Gradina
Turizam uredi
Mediji uredi
Sport uredi
- Fudbalski klub Ravan, Međeđa
- Fudbalski klub Radnik, Kozarska Dubica
- Fudbalski klub Borac, Kozarska Dubica
- Fudbalski klub Omladinac, Draksenić
- Košarkaški klub Una, Kozarska Dubica
- Klub borilačkih sportova „Obilić“ Kozarska Dubica
- Lovačko društvo „Jelen“
- Organizacija sportskih ribolovaca „Klen“
- Planinarsko sportsko društvo „Pecija“
Udruženja uredi
- Vatrogasno društvo, Kozarska Dubica
- Streljačko društvo 1914, Kozarska Dubica
- Opštinska organizacija pri Boračkoj organizaciji Republike Srpske, Kozarska Dubica
- SUBNOR, Kozarska Dubica
- Međuopštinska organizacija slijepih i slabovidnih Kozarska Dubica
Poznate ličnosti uredi
Naziv uredi
Naziv Dubica potiče od stare srpske riječi dub (hrast), riječi dubnica (čamac iskopan u hrastovom deblu), Dub-Dubnica-Dubica. Opština Kozarska Dubica se u doba austrougarske okupacije i SFRJ zvala Bosanska Dubica, kako bi se razlikovala od Slavonske Dubice.
Stanovništvo uredi
Na teritoriji opštine Kozarska Dubica danas živi 31.000 stanovnika. Stanovništvo ove opštine čine uglavnom Srbi. Gustina naseljenosti je 43 stanovnika po km².
| Sastav stanovništva – opština Kozarska Dubica | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[6] | 1991.[7] | 1981.[8] | 1971.[9] | 1961.[10] | |||
| Ukupno | 21 524 (100,0%) | 31 606 (100,0%) | 30 867 (100,0%) | 30 384 (100,0%) | 24 280 (100,0%) | ||
| Srbi | 18 670 (86,74%) | 21 728 (68,75%) | 20 453 (66,26%) | 23 989 (78,95%) | 21 299 (87,72%) | ||
| Bošnjaci | 2 168 (10,07%) | 6 440 (20,38%)1 | 5 052 (16,37%)1 | 5 114 (16,83%)1 | 1 165 (4,798%)1 | ||
| Hrvati | 273 (1,268%) | 488 (1,544%) | 513 (1,662%) | 717 (2,360%) | 746 (3,072%) | ||
| Neizjašnjeni | 171 (0,794%) | – | – | – | – | ||
| Muslimani | 49 (0,228%) | – | – | – | – | ||
| Ostali | 44 (0,204%) | 1 099 (3,477%) | 289 (0,936%) | 102 (0,336%) | 34 (0,140%) | ||
| Jugosloveni | 38 (0,177%) | 1 851 (5,856%) | 4 463 (14,46%) | 403 (1,326%) | 978 (4,028%) | ||
| Bosanci | 28 (0,130%) | – | – | – | – | ||
| Romi | 22 (0,102%) | – | 6 (0,019%) | – | – | ||
| Crnogorci | 18 (0,084%) | – | 38 (0,123%) | 28 (0,092%) | 7 (0,029%) | ||
| Makedonci | 14 (0,065%) | – | 10 (0,032%) | 9 (0,030%) | 19 (0,078%) | ||
| Nepoznato | 14 (0,065%) | – | – | – | – | ||
| Slovenci | 7 (0,033%) | – | 6 (0,019%) | 6 (0,020%) | 7 (0,029%) | ||
| Pravoslavci | 7 (0,033%) | – | – | – | – | ||
| Albanci | 1 (0,005%) | – | 34 (0,110%) | 13 (0,043%) | 22 (0,091%) | ||
| Mađari | – | – | 3 (0,010%) | 3 (0,010%) | 3 (0,012%) | ||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Procjena broja stanovnika 2017.”
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srpskoj 2013, REZULTATI POPISA”
- ^ „Procjena broja stanovnika 1996.”
- ^ „Popis stanovništva u BiH 2013.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 30. 6. 2016. g. Pristupljeno 27. 10. 2016.
- ^ „Kozarska Dubica”. Pristupljeno 25. 6. 2021.
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 7. 4. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 19/20)” (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 14. 3. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 14. 3. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 14. 3. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 15. 4. 2016.
Spoljašnje veze uredi
- Opština Kozarska Dubica (jezik: srpski)
- Statut opštine Kozarska Dubica (jezik: srpski)
- Turistička organizacija opštine Kozarska Dubica (jezik: srpski)
- Institut za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i balneoklimatologiju „Mlječanica“, Kozarska Dubica (jezik: srpski)
- Popis stanovništva po opštinama i mjesnim zajednicama 1991. godine (jezik: srpski)
- Radio-televizija Kozarska Dubica (jezik: srpski)
- Radio Feniks, Kozarska Dubica (jezik: srpski)
