Википедија

Opština Tomislavgrad

општина у БиХ

Tomislavgrad (ranije Duvno) opština je na jugozapadu Bosne i Hercegovine, u sastavu Federacije BiH. Pripada Kantonu 10. Sjedište opštine je u gradu Tomislavgradu.

Tomislavgrad
Osnovni podaci
Država  Bosna i Hercegovina
Entitet  Federacija BiH
Kanton  Kanton 10
Stanovništvo
Stanovništvo 31.592[1]
Geografske karakteristike
Površina 967,4 km2


Ostali podaci
Vremenska zona UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Načelnik opštine Ivan Vukadin
Pozivni broj (+387) 34
Veb-sajt www.tomislavgrad.gov.ba

Nekada je Duvanjski kraj bio jedan od glavnih snabdevača dalmatinsko-hercegovačkih krajeva. To je bilo bogatstvo Duvnjaka još od ilirskog vremena. Danas većina Duvnjaka živi od rada po bogatim zapadnim zemljama. Industrijski pogoni i drugi izvori zarade tek se stvaraju i otvaraju.

Geografija uredi

Polje uredi

Duvanjsko polje, tipična visoravan, nastala je u davnim geološkim vremenima tektonskim spuštanjem tla, jezerskim taloženjem. Nalazi se na 860-900 m nadmorske visine. Niže je od Kupreškog polja (1.100-1.200m), a više od Livanjskog polja (709-808m). Dugo je 20 km (Mesihovina — Mokronoge), široko 12 km (Brišnik — Mandino Selo). Površina mu je 125 km².

Planine uredi

Sa svih strana Duvanjsko polje je okruženo planinama: sa sjeveroistoka i istoka okružuju ga Ljubuša, Vran i Smiljevača, odnosno Lib; s juga ga zatvara planina Gvozd; uz jugozapadni i zapadni rub polja pruža se Midena i mnogo niža Grabovica, koja na Privali dodiruje ogranke Tušnice; sa sjevera i sjeverozapada dižu se Tušnica i Jelovača.

Vodotokovi uredi

Jedina reka Šuica je ponornica, dolazi kroz podzemlje iz Kupresa, izvire u Šuici, ponire u Kovačima (Ponor), ponovno kod Ričina izvire u Prisoju, i danas puni jezero Buško blato.

Jezera uredi

 
Buško jezero

Dve trećine Buškog jezera nalazi se na području opštine Tomislavgrad. Ovo jezero površine 57,7 km² služi kao akumulacija za hidroelektranu Orlovac. Bogato je ribom i pogodno za sport na vodi. Na području opštine Tomislavgrad je i manje glečersko jezero Blidinje površine 4 km². Ovo jezero smešteno je između Vrana i Čvrsnice.

Klima uredi

Klima je veoma oštra, s vrlo jakim vetrovima (bura i jugo). Planine — pašnjaci, gotovo polovina polja — livade, omogućivale su u dalekoj i ne tako dalekoj prošlosti prehranu i uzgajanje velikog broja sitne i krupne stoke.

Politika uredi

Opštinsko vijeće uredi

Opštinsko vijeće Tomislavgrada ima 25 vijećnika. Na posljednjim lokalnim izborima održanim 2016, najviše vijećnika dobio je HDZ BiH, 13, dok su najveće opozicione stranke Hrvatska nezavisna lista i HDZ 1990 koje imaju po četiri vijećnika.

stranka broj vijećnika
1997. 2000. 2004. 2008. 2012. 2016.
HDZ BIH
19 / 25
15 / 25
8 / 25
8 / 25
9 / 25
13 / 25
HNL
4 / 25
HDZ 1990
4 / 25
3 / 25
4 / 25
SDA
2 / 25
3 / 25
3 / 25
2 / 25
2 / 25
2 / 25
SDP BiH
1 / 25
2 / 25
1 / 25
HSP — pravaši
1 / 25
izvori:[2][3][4][5][6]

Načelnik uredi

Načelnik Opštine Tomislavgrad je Ivan Vukadin koji je tri puta uzastopno izabran za načelnika, 2008, 2012. i 2016. Na posljednjim lokalnim izborima porazio je Ivana Krstanovića iz Hrvatske nezavisne liste, dobivši 61,8% glasova, dok je Krstanović dobio 38,2% glasova.

# načelnik trajanje mandata stranka
1. Ivan Madunić 1996. 2000. HDZ BiH
2.
Zdravko Prka 2000. 2004. HDZ BiH
2. 2004. 2008. HSP BiH
3. Ivan Vukadin 2008. 2012. HDZ BiH
2012. 2016.
2016. trenutno

Stanovništvo uredi

godina
Hrvati
%
Muslimani/
Bošnjaci
%
Srbi
%
ostali
%
ukupno
±%
izvor
1948.
27.736
93,27
—
—
807
2,71
1.192
4,02
29.738
—
[7]
1953.
25.187
91,22
—
—
948
3,43
1.475
5,35
27.610
−7,16
[8]
1961.
29.704
89,89
1.828
5,53
1.239
3,75
275
0,83
33.046
+19,69
[9]
1971.
29.272
88,34
2.760
8,33
970
2,93
133
0,40
33.135
+0,27
[10]
1981.
26.712
87,11
2.895
9,44
671
2,19
388
1,26
30.666
−7.45
[11]
1991.
25.976
85,56
3.148
10,49
576
1,92
309
2,03
30.009
−2,14
[12]
2013.
29.006
91,81
2.467
7,81
22
0,07
97
0,31
31.592
+5,28
[1]

Prema posljednjem popisu stanovništva iz 2013, u opštini Tomislavgrad bilo je 31.592 stanovnika, što predstavlja porast u odnosu na prethodni popis iz 1991, kada je u opštini bilo 30.009 stanovnika.

Po nacionalnom sastavu, glavninu stanovništva čine Hrvati kojih ima 91,81% i koji čine većinu u svim naseljima opštine izuzev Oplećana i Omerovića.

U opštini je prisutna i značajna bošnjačka manjina koja čini 7,81% stanovništva. Bošnjačko stanovništvo naseljeno je najviše u samom sjedištu opštine, Tomislavgradu, gdje čine oko 10% stanovništva. Imaju apsolutnu većinu u naseljima Omerovići i Oplećani smještenima u središtu opštine, dok su naselju Mokronoge, smještenom nešto sjevernije, čine otprilike polovicu stanovništva zajedno s Hrvatima.

Okolnosti građanskog rata 1990-ih dovele su do velikog iseljavanja Srba, kojih je gotovo nestalo na području opštine Tomislavgrad. Prije rata u opštini je bilo svega 1,92% Srba, a smanjenju njihove prisutnosti prije rata doprinijela je i kolonizacija Vojvodine 1950-ih i 1960-ih. Naselja sa srpskom većinom prije građanskog rata bila su Baljci i Rašćani.

nacionalni sastav prema popisu iz 2013.[1]‍
Hrvati
  
 29.006 91,81%
Bošnjaci
  
 2.467 7,81%
ostali
  
 119 0,31%
ukupno: 31.592
vjerski sastav prema popisu iz 2013.[1]‍
katolici
  
 28.996 91,78%
muslimani
  
 2.463 7,80%
ostali
  
 133 0,42%
ukupno: 31.592

Naseljena mjesta uredi

Baljci, Blažuj, Bogdašić, Borčani, Bukova Gora, Bukovica, Cebara, Crvenice, Ćavarov Stan, Dobrići, Donji Brišnik, Eminovo Selo, Galečić, Gornja Prisika, Gornji Brišnik, Grabovica, Jošanica, Kazaginac, Kolo, Kongora, Korita, Kovači, Krnjin, Kuk, Letka, Lipa, Liskovača, Lug, Mandino Selo, Mesihovina, Mijakovo Polje, Mokronoge, Mrkodol, Omerovići, Omolje, Oplećani, Pasić, Podgaj, Prisoje, Radoši, Rašćani, Rašeljke, Raško Polje, Renići, Rošnjače, Sarajlije, Seonica, Srđani, Stipanjići, Šuica, Tomislavgrad, Vedašić, Vinica, Vojkovići, Vranjače, Vrilo, Zaljiće, Zaljut i Zidine.

Poslije potpisivanja Dejtonskog sporazuma, Opština Tomislavgrad je u cjelini ušla je u sastav Federacije BiH.

Izvori uredi

Bilješke
  1. ^ a b v g Popis 2013.
  2. ^ Opštinski izbori 1997: izvor glasova. Izbori za opštinsko vijeće: Opština Tomislavgrad. Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 20. oktobra 2016.
  3. ^ Opštinski izbori 2000: izvor glasova. Izbori za opštinsko vijeće: Opština Tomislavgrad. Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 20. oktobra 2016.
  4. ^ Izbori 2004. godine: glasovi za kandidate. Izbori za opštinsko vijeće: Opština Tomislavgrad. Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 20. oktobra 2016.
  5. ^ Potvrđeni izborni rezultati: lokalni izbori 2008. Izbori za opštinsko vijeće: Opština Tomislavgrad Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. oktobar 2013). Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 20. oktobra 2016.
  6. ^ Lokalni izbori 2012: potvrđeni rezultati. Izbori za opštinsko vijeće: Opština Tomislavgrad. Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 20. oktobra 2016.
  7. ^ Popis 1948.
  8. ^ Popis 1953.
  9. ^ Popis 1961.
  10. ^ Popis 1971.
  11. ^ Popis 1981.
  12. ^ Popis 1991.
Literatura
  • Konačni rezultati popisa stanovništva od 15. marta 1948. godine. 9. Beograd: Savezni zavod za statistiku i evidenciju. 1955. 
  • Nacionalni sastav stanovništva: rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991. Sarajevo: Državni zavod za statistiku Republike Bosne i Hercegovine. 1994. 
  • Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije: podaci po naseljima i opštinama. 1. Beograd: Savezni zavod za statistiku. 1991. 
  • Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije: podaci po naseljima i opštinama. 2. Beograd: Savezni zavod za statistiku. 1994. 
  • Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije: podaci po naseljima i opštinama. 3. Beograd: Savezni zavod za statistiku. 1994. 
  • Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini, 2013.: rezulati popisa. Sarajevo: Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. 2016. 
  • Popis stanovništva 1953. 11. Beograd: Savezni zavod za statistiku. 1960. 

Spoljašnje veze uredi

 
Opština Tomislavgrad na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Општина_Томиславград&oldid=27571747”