Orao (vazduhoplovna jedrilica)
Orao je visoko sposobna jedrilica Otvorene klase. Jedrilica je jednoseda sagrađena od drveta a proizvodila se u Jugoslaviji (Ikarus iz Zemuna) a namenjena je sportskim takmičenjima i trenaži pilota jedrilica.
| Ikarus Orao IIC | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | Visoko sposobna jedrilica Otvorene klase | |
| Posada | 1 | |
| Poreklo |  FNR Jugoslavija
| |
| Proizvođač | Ikarus Zemun | |
| Probni let | 1949. | |
| Uveden u upotrebu | 1950. | |
| Povučen iz upotrebe | 1972. | |
| Status | neaktivan | |
| Prvi operater | Vazduhoplovni savez Jugoslavije | |
| Dimenzije | ||
| Masa | ||
| Pogon | ||
| Fizičke osobine | ||
| Performanse | ||
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
Projektovanje i razvoj uredi
Orao je prva posleratna visokosposobna jedrilica proizvedena u Srbiji, po konstrukciji jednoseda visokosposobna jedrilica drvene konstrukcije sa neuvlačivom amortizovanom skijom za sletanje ispod trupa. Konstruisali su inženjeri Boris Cijan i Stanko Obad, a dva uporedo građena prototipa u fabrici Ikarus u Zemunu završena su 1949. godine. Već naredne, 1950. godine na Svetskom prvenstvu u Švedskoj jedriličar Milan Borišek osvojio je drugo mesto u generalnom plasmanu leteći na ovoj jedrilici, a tokom sledećih godina na njoj su obarani mnogi državni rekordi.
Varijante jedrilica uredi
- Orao - Originalni projekt prema kome su napravljena dva prototipa.
- Orao IIb - Prva proizvodna varijanta jedrilice Orao.
- Orao IIc - Druga proizvodna varijanta jedrilice Orao.
Osnovna verzija je rađena u dve varijante - Orao IIb i IIc koje su se međusobno razlikovale po obliku krila, horizontalnog i vertikalnog repa. Obe varijante napravljene su u malom broju komada.
Karakteristike uredi
| Finesa | 1 : 36 pri brzini 85 km/h |
|---|---|
| Performanse |
|
| Dimenzije |
|
| Masa |
|
Sačuvani primerci uredi
Jedina sačuvana jedrilica ovog tipa (registracija YU-4096, fabrički broj 185) izložena je u Muzeju vazduhoplovstva — Beograd. Napravljena je 1954. godine u preduzeću Letov u Ljubljani, a potom je predata Saveznom vazduhoplovnom centru u Vršcu gde su na njoj postizani brojni rekordi. Po rashodovanju u Vazduhoplovnoj školi u Beogradu uvršćena je u muzejsku zbirku novembra 1972. godine.
Zemlje koje su koristile ovu jedrilicu uredi
Vidi još uredi
Literatura uredi
- OSTIV (1958). The World's Sailplanes, Die Segelflugzeuge der Welt, Les planeurs du monde (na jeziku: (jezik: engleski)). Zurich: OSTIV.
- Coates, Andrew (1980). Jane’s World Sailplanes and Motor Gliders (na jeziku: (jezik: engleski)). London: Jane’s Publishin Company. ISBN 978-0-7106-0017-2.
- Janić, Čedomir; Petrović Ognjan (2011). Kratka istorija vazduhoplovstva u Srbiji (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-1-9.
- Janić, Čedomir; Petrović Ognjan (2011). The Century of Sport Aviation in Serbia (na jeziku: (jezik: engleski)). Beograd: Aerokomunikacije.
- Rendulić, Zlatko (1996). Avioni domaće konstrukcije posle Drugog svetskog rata. Beograd: Institut Lola.
- Grujić, Zlatomir (1998). „Fabrika aeroplana i hidrplana Ikarus A.D.”. Aeromagazin (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: BB Soft. 6: 39 — 41. ISSN 1450-6068.
Izvor uredi
- Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa Muzeja vazduhoplovstva Beograd. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2009082810052656.