Oskar Dirlevanger
Oskar Dirlevanger (nem. Oskar Dirlewanger; Vircburg, 26. septembar 1895 — Altshauzen, 7. jun 1945) je bio nemački SS oficir koji je učestvovao u Prvom svetskom ratu, Španskom građanskom ratu i Drugom svetskom ratu. Ostao je upamćen kao osnivač i zapovednik SS kaznene jedinice 36. SS grenadirske divizije često nazivane i Dirlevangerova brigada.
| Oskar Dirlevanger | |
|---|---|
 Oskar Dirlevanger slikan 1944. godine | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Oskar Dirlevanger |
| Nadimak | Gandi |
| Datum rođenja | 26. septembar 1895. |
| Mesto rođenja | Vircburg, Nemačko carstvo |
| Datum smrti | 7. jun 1945. (49 god.) |
| Mesto smrti | Altshauzen, Okupirana Nemačka |
| Obrazovanje | Geteov univerzitet u Frankfurtu |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1913-1919 1919-1921 1937–1939 1940–1945 |
| Vojska | Nemačko carstvo Frajkori Španska legija Nacistička Nemačka |
| Rod | Šucštafel  |
| Čin | Oberfirer |
| Jedinica | 36. SS grenadirska divizija |
| Učešće u ratovima | Prvi svetski rat Španski građanski rat Drugi svetski rat |
| Odlikovanja | Gvozdeni krst Viteški krst Gvozdenog krsta Nemački krst Španski krst |
 | |
Veći deo Drugog svetskog rata je proveo stacioniran u Poljskoj i Belorusiji. Njegova jedinica je izvršila više zločina nad civilima u Lublinskom getu kao i prilikom gušenja Varšavskog ustanka[1]. Na početku rata je služio kao komdandant radnog logora u Starom Džikovu. Više istoričara, između ostalih Timoti Snajder i Stiven Zaloga su ga okarakerisali kao jednog od najbrutalnijih i zlih ljudi koji su učestovovali u Drugom svetskom ratu. Zločini koje je počinila jedinica pod njegovom komandom obuhvataju na desetine hiljada ubijenih civila širom Poljske i Belorusije.
Nakon završetka rata, Francuske okupacione vlasti su ga uhapsile 1. juna 1945 blizu grada Altshauzen dok je pokušavao da napusti okupiranu teritoriju u civilnoj odeći. Tačan datum smrti se ne može tačno utvrditi, ali se pretpostavlja da je u pitanju 7. jun. Pravi uzrok smrti nije poznat, ali se pretpostavlja da je prouzrokovana prebijanjem od strane poljskih čuvara.
Mladost i Prvi svetski rat uredi
Dirlevanger je rođen 1895 godine u Vircburgu, a sa porodicom se preselio u Eslingen am Nekaru 1906. Srednju školu je završio 1913 kada je i regrutovan u Viretmburšku armiju. Služio je kao mitraljezac u XIII korpusu.
Tokom rata je učestvovao u borbama na Zapadnom frontu i napada na Belgiju i kasnije Francusku. Tokom rata napredovao je do čina poručnika i nagrađen je Gvozdenim krstom prvog i drugog reda.[2]
Međuratni period uredi
Nakon poraza Nemačke u Prvom svetskom ratu učestvovao je u gušenju Novembarska revolucije u Ruru i Saksoniji. Kasnije je služio kao Frajkorovac u Gornjoj Šleskoj. U borbama za gušenje levičarskih pobuna Dirlevanger je prvi put pokazao brutalnost i surovost u borbama koja ga je odlikovala kasnije tokom Drugog svetskog rata.[3]
Nakon gušenja pobuna vratio se studijama na Geteovom univerzitetu u Frankfurtu gde je odbranio zvanje doktora političkih nauka 1922 godine. Godinu dana nakon završetka studija učlanio se u Nacističku partiju tada još uvek mladu političku snagu. U toj krajnje desnoj političkoj partiji je našao političku opciju sa kojom je delio ciljeve. Već je imao problema sa zakonom i bio je osuđivan zbog nelegalnog posedovanja oružja, kao i zbog antisemitskog delovanja što je za naciste bila dodatna preporuka.
Njegova karijera u Nacističkoj partiji je bila u uzlaznoj putanji i do 1932 je dobio visoko zvanje u partijskoj paravojnoj formaciji Šturmabtajlung. Međutim, 1934 je osuđen na dvogodišnju zatvorsku kaznu zbog silovanja maloletne devojčice. Zbog toga je izbačen iz partije, oduzeto mu je doktorsko zvanje, kao i vojna odličja. Nakon odsluženja kazne ponovio je isto krivično delo, a delom da bi izbegao kaznu, a delom zbog želje za dokazivanjem, prijavio se za službu u Legiji Kondor. Nemačka se u Španskom građanskom ratu borila na strani nacionalista predvođenih Fransisko Frankom.
Nakon što se nemačka vojna ekspedija pobedonosno vratila iz rata, Dirlevangera je još uvek čekala optužba za silovanje maloletnice. Pripreme za napad na Poljsku su već bile u toku, a njegov problematični krivični dosije mu je onemogućavao da bude deo vojnih jedinica.
Drugi svetski rat uredi
Da bi uspeo da se oslobodi optužbi koje su mu onemogućavale učestvovanje u ratu, razgovarao je sa Hajnrihom Himlerom. Cilj mu je bio da bude primljen u SS u čemu mu je pomogao i njegov zaštitnik i načelnik štaba SS-a Gotlob Berger. Optužbe protiv Dirlevangera su odbačene i primljen je u SS gde je dobio čin oberšturmfirera. Takođe, vraćeno mu je zvanje doktora političkih nauka.
Tokom 1940 dobio je odobrenje da oformi jedinicu koja je bila veličine bataljona. takozvana Dirlevangerova brigada bila je formirana od dobrovoljaca koji su dolazili iz redova osuđenika, lovokradica i regularnih vojnika. Prvi zadatak novoformirane SS-Sonderkomando Dirlevanger je raseljavanje više hiljada stanovnika grada Lublina na čije mesto su trebali da budu naseljeni etnički Nemci. Jedinica je učestvovala u obezbeđivanju Lublinskog geta kao i radnog kampa u Starom Džikovu. Sam Odilo Globočnik je bio zadovoljan kako je Dirlevanger organizovao logor i tokom juna 1941 predložio ga je Himleru za unapređenje. Taj isti predlog je ponovio Berger tokom jeseni, kada je Dirlevanger i bio unapređen u čin šturmbanfirera.
Dirlevanger je tada koristio ranije isprobane taktike u borbama protiv komunističkih partizana. Njegova jedinica je često učestvovala u pljačkanju civila, paljenju kuća, praćenih bezbrojnim brutalnostima poput masovnih nasumičnih ubistava civila, žena i dece kao i silovanja i mučenja. Dirlevanger je tada imao mogućnost da u potpunosti pokaže svoj zao karakter kojeg je morao da sputava u mirnodopsko vreme. Kada se na to doda česta upotreba alkohola i droga kod njega i većeg dela njegove jedinice, Rajh je dobio jedinicu i komandanta koji je vršljao i unosio strah na novoosvojenim teritorijama. U tom periodu se pronela glasina da je Dirlevanger organizovao proizvodnju sapuna od ljudskih leševa. Međutim ta tvrdnja nikad nije čvrsto dokazana.
Tokom februara 1942. Dirlevanger je dobio naređenje da bataljon prebaci na teritoriju današnje Belorusije gde mu je zadatak bila borba protiv partizana. Često je predvodio svoju jedinicu u borbama, što je bilo neuobičajeno za oficira njegovog čina. Zato i ne čudi broj ranjavanja koje je preživeo koji se penjao na više od deset. U avgustu 1942 je optužen za zlostavljanje poljskih zatvorenika kao i za seksualno opštenje sa jevrejkama pre njihovog pogubljenja. Dokazi su predati sudu SS-a, ali po Himlerovom naređenju optužnica nije podignuta i Dirlevanger nije kažnjen.
Za vreme leta 1943 i antipartizanske Operacije Kotbus njegova jedinica je učestvova u ubistvima više od 20,000 ljudi, od kojih je samo nekih 6 hiljada ubijeno u borbama. Jedan od metoda koje je Dirlevanger praktikovao u Belorusiji je bio da je sve stanovnike sela uteravao u crkve ili velike štale koje su onda on i njegovi podređeni palili. Svako ko je pokušao da pobegne od požara bi bio ubijen.[4] Više istoričira je postavilo procenu ukupnih civilnih žrtava od strane Dirlevangera i njegove jedinice u Belorusiji, i cifre su se kretale između 30,000 i 120,000.
Do 1944 jedinica je narasla do veličine regimente i bila je uključena u borbe protiv nastupajuće Crvene armije. S obzirom da se Dirlevangerova jedinica sastojala uglavnom od koljača i kriminalaca, tokom Operacije Bagration je trpela velike gubitke. U tim borbama je skoro potpuno uništena.
Kasnije tokom godine je ponovo formirana u obliku jurišne brigade i prvi zadatak je imala tokom gušenja Varšavskog ustanka. Na početku borbi protiv ustanika jedinica je imala 16 oficira i 865 vojnika. Za vreme trajanja ustanka, jedinica je pojačana sa 2,500 vojnika od kojih su 1,900 bili SS-ovski čuvari iz Koncentracionog logora Štuthof. Do kraja ustanaka broj vojnika u jedinici se sveo na 648. Jedinca je učestvovala u izvršenju Masakra u Voli.
Posle gušenja ustanka u Varšavi, Dirlevanger i njegovi ljudi su bili određeni za gušenje Slovačkog nacionalnog ustanka. Za tu akciju jedinica je ojačana i narasla je na brojku od 4,000. SS rukovodstvo je Dirlevangera nagradilo za akcije tokom gušenja Varšavksog ustanka i u Avgustu 1944 je unapređen u čin Oberfirera. Takođe je nagrađen Viteškim krstom Gvozdenog krsta. Nakon borbi u Slovačkoj, Dirlevanger je u jednom kratkom periodu učestvovao u borbama u Mađarskoj protiv partizana.
Dirlevangerova jedinica je početkom 1945 formirana u obliku divizije i učestvovala je borbama protiv Crvene armije. Poslednje borbe je videla tokom Bitke za Berlin. Veći deo jedinice je bio uništen dok je ostatak ili pobegao ili bio zarobljen od strane Crvene armije.
Smrt uredi
Dirlevanger je krajem aprila 1945 je ranjen po dvanaesti put, kada se povukao u pozadinu. Crvena armija je stezala obruč i Dirlevanger je odlučio da se sakrije. Utočište je našao u usamljenoj lovačkoj kolibi blizu grada Altshauzen. Tamo ga je prepoznao jevrejski logoraš obučenog u civilnu odeću.
Uhapsile su ga francuske okupacione trupe koje su ga odvele u pritvor. Njegova krajnja sudbina nije poznata jer ne postoji zvaničan izveštaj o njegovoj smrti, ali se pretpostavlja da je umro usled prebijanja ili zatvorskih čuvara, ili bivših poljskih zatvorenika. Jedno vreme su kružile glasine da je pobegao iz zarobljeništva i da je služio u Francuskoj legiji stranaca. Ta priča se činila malo verovatnom i za nju nije postojalo dovoljno dokaza.
Reference uredi
- ^ https://www.holocausthistoricalsociety.org.uk/contents/germanbiographies/oskardirlewanger.html
- ^ http://www.holocaustresearchproject.org/einsatz/dirlewanger.html
- ^ https://www.historyanswers.co.uk/history-of-war/oskar-dirlewanger-the-ss-butcher-of-warsaw/
- ^ https://www.warhistoryonline.com/world-war-ii/dirlewanger-a-child-molester-violent-alcoholic-sadist-war-criminal-was-kicked-to-death-by-his-guards.html
