Oto Deneš
Oto Deneš (Beočin, 14. jun 1926 — 3. jul 2010) bio je jugoslovenski i srpski reditelj, scenarista i filmski kritičar. Počevši od sedamdesetih godina, radio je na projektima Ujedinjenih nacija u zemljama u razvoju i ratnim područjima.
| Oto Deneš | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 14. jun 1926. |
| Mesto rođenja | Beočin, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 3. jul 2010. (84 god.) |
| Veza do IMDb-a | |
Biografija uredi
Snimio je impozantnu filmografiju kratkometražnih filmova tokom pedesetih i šezdesetih godina 20. veka, uključujući namenske, dokumentarne i reportaže.[1] Bio je režiser i scenarista prvog dokumentarnog filma studija Zastava film, Pozdrav sa granice.[2]
Sedamdesetih godina, Deneš postaje zamenik generalnog direktora Saveznog instituta za međunarodnu naučnu, prosvetnu, kulturnu i tehničku saradnju, gde doprinosi radu sa zemljama u razvoju.[3] Doktorirao je na Fakultetu političkih nauka u Beogradu na temi „Kultura u funkciji reafirmacije identiteta zemalja u razvoju” 1980. godine kod profesora Ratka Božovića.[4]
U jeku građanskog rata u Mozambiku, Deneš je radio kao predstavnik UNDP i jedan od koordinatora rada UN u toj zemlji.[5] Tokom 1993. godine napušta UNDP i 1994. postaje šef operacija Projekta ratom razorenih društava (War-Torn Societies Project), projekta Ujedinjenih nacija koji će 2000. godine postati međunarodna NVO Interpeace, iz koje se penzioniše 2003. godine.[6]
Filmska kritika uredi
Deneš je bio kritički nastrojen prema filmovima jugoslovenskog crnog talasa. Pišući za časopis Filmska kultura, izdao je članak „Amateri na stranputici” u 20. broju iz 1960. godine na temu šestog Narodnog festivala amaterskog filma gde se kritički odnosi prema novim tendencijama u filmu. Njegov stav je verno oslikavao partijsku liniju Saveza komunista Jugoslavije u tom trenutku.[7]
Kao član Saveta za kinematografiju, hvalio je motoričnost i američki uticaj partizanskih filmova Žike Mitrovića, a kritički gledao na uticaj italijanskog neorealizma, francuskog novog talasa i Ingmara Bergmana.[8]
U sudskom sporu 1969. kojim je Želimir Žilnik tužio državu za cenzuru njegovog filma Rani radovi, Deneš je predstavljao glavnog svedoka odbrane kao član Komisije za kulturne veze sa inostranstvom. Na osnovu svedočenja Veljka Vlahovića okružni sud u Beogradu presudio je u korist Žilnika, navodeći da je „naše socijalističko društvo dovoljno afirmisano da ga jedan ovakav film nikako ne može dovesti u pitanje”.[9] Filmu Rani radovi je dozvoljeno da učestvuje, a potom je i osvojio zlatnog medveda na 19. berlinskom filmskom festivalu 1969. godine.
Dela uredi
Nepotpuna filmografija:
| God. | Naziv | Žanr | Nagrada |
|---|---|---|---|
| 1961. | Stepenice hrabrosti | drama | |
| 1962. | Oklopni voz | kratki | |
| 1965. | Dan mira - dogodilo se u Skoplju | kratki |
Izvori uredi
- ^ „Omaž hroničaru Denešu”. SEEcult.org. 4. 11. 2010. Pristupljeno 4. 8. 2019.
- ^ „Kinoteka: 60 godina Zastava filma”. B92. 21. 12. 2008. Pristupljeno 4. 8. 2019.
- ^ Deneš, Oto (1974). „The Yugoslav contribution”. Prospects. UNESCO. IV (2): 238.
- ^ „Kultura u funkciji reafirmacije identiteta zemalja u razvoju : doktorska disertacija / Oto Deneš”. COBISS/OPAC.[mrtva veza]
- ^ Hanlon, Joseph (1991). Mozambique: Who Calls the Shots?. London: James Currey Publishers. str. 97. ISBN 0-85255-347-1. Pristupljeno 4. 8. 2019.
- ^ Interpeace Annual Report 2009-2010 (PDF). Interpeace. 2010. str. 16—17. Pristupljeno 4. 8. 2019.
- ^ Vidan, Aida. „Irresistible irreverence: Dušan Makavejev's amateur films and the Yugoslav cine-club scene”. Studies in Eastern European Cinema. doi:10.1080/2040350X.2016.1112503.
- ^ Vučetić, Radina (2010). „Kauboji u partizanskoj uniformi”. Tokovi istorije. 2.
- ^ Marić, Milomir (2014). Deca komunizma. Knj. 2, Ljudi novog doba. Beograd: Laguna. str. 284. ISBN 978-86-521-1453-5.
Spoljašnje veze uredi
