PZL M-18 Dromader
PZL M-18 Dromader je poljski jedmomotorni, niskokrilni avion a primenjuje se u poljoprivredi i kao vatrogasni avion.
| PZL M-18 Dromader | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | poljoprivredni i protivpožarni | |
| Posada | 1 | |
| Poreklo |  Poljska
| |
| Proizvođač | PZL Mielec | |
| Probni let | 27.08.1976. | |
| Uveden u upotrebu | 1978. | |
| Status | aktivan | |
| Prvi operater | Poljska civilna avijacija | |
| Broj primeraka | 759 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 9,47 m | |
| Visina | 3,70 m | |
| Raspon krila | 17,70 m | |
| Površina krila | 40,00 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 2.710 kg | |
| Normalna poletna | 4.200 kg | |
| Pogon | ||
| Broj motora | 1 | |
| Fizičke osobine | ||
| Klipnoelisni motor | 1 h PZL Kalisz ASz-621R | |
| Snaga KEM-a | 731 kW | |
| Snaga KEM-a u ks | 980 ks | |
| Performanse | ||
| Maks. brzina na Hopt. | 200 km/h | |
| Ekonomska brzina | 108 km/h | |
| Dolet | 970 km | |
| Plafon leta | 6.500 m | |
| Brzina penjanja | 330 m/min | |
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
![PZL M-18 Dromader[1]](/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Hellenic_Air_Force_PZL-Mielec_M-18B_Dromader.jpg)
Projektovanje i razvoj uredi
PZL M-18 Dromader je razvijen u PZL pod rukovodstvom inž. Jozefa Oleksiaka a na bazi kupljene licence aviona M-2R Trush američke firme Rokvel.
Tehnički opis uredi
Trup aviona ima čeličnu konstrukciju napravljenu od nerđajučeg čelika obloženu aluminijumskim limom. Iza motora se nalazi rezervoar, napravljen od fiberglasa, za smeštaj od 2000 do 2200 kg. hemikalija ili đubreta. U produžetku se nalazi zatvorena kabina sa veikim staklenim površinama koje obezbeđuju pilotu dobru preglednost.
Krila su metalne konstrukcij napravljena od duraluminijuma sa dve ramenjače a obloga je od duraluminijumskog lima. Krila su pravougaonog oblka.
Pogonska grupa u serijskoj proizvednji avionima je ugrađivan 9-to cilindričan radijalni vazduhom hlađeni motor PZL Kalisz ASz-621R snage 731 kW. na čijem vratilu je četvorokraka metalna elisa.
Stajni trap aviona je je bio klasične dispozicije (dve prednje noge ispod krila i jedan repni točak). Prednje noge se nalaze ispod krila i vezane su za prednju ramenjaču. stajni trap je fiksan i nije se uvlačio u trup aviona za vreme leta. Na prednjim nogama stajnog trapa su ugrađeni uljno pneumatski amortizeri, točkovi sa hidrauličnim kočnicama i nisko pritisnim (balon) gumama. Treći točak koji se nalazi ispod repa aviona imao je opružnu amortizaciju, bio je samoupravljiv i nije se uvlačio u trup aviona tokom leta.
Varijante uredi
- PZL M-18 - Osnovni proizvodni model aviona Dromader.
- PZL M-21 - Dromader Mini bio je geometrijski smanjena verzija M-18 sa korisnim opterećenjem smanjenim za 150 kg. Izgrađena su dva prototipa sa 441 kV PZL-3S motorom. Prvi let obavljen je 18. juna 1982. godine.
- PZL M-24- Dromader Super je proširena verzija sa opterećenjem od 2000 kg. Izgrađena su četiri prototipa. Prvi let obavljen je 1987. godine.
Operativno korišćenje uredi
Proizvodnja aviona PZL M-18 Dromader je počela 1978. godine i do kraja 2017.-te godine proizvedeno je 759 primeraka. Ovi avioni su prodati u preko 24 zemlje: Kanada, SAD, Bugarska, Mađarska, Kuba, Turska, Južna Afrika, Poljska, Jugoslavija, Grčka, Kina, Hrvatska, Crna Gora i Srbija.
Avion PZL M-18 Dromader u Jugoslaviji uredi
Prva dva Dromadera su isporučeni Jugoslaviji marta meseca 1979. godine. Jugoslavija je kupila ukupno 34 ova aviona. Poslednji je isporučen 1988. godine. Samo Privredna Avijacija JAT-a je imala 23 ova aviona. Veći broj ovih aviona leti i sada[2].
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 06. 01. 2020. g. Pristupljeno 29. 04. 2020.
- ^ Janić, Čedomir (2008—2009). Godišnjak srpskog vazduhoplovstva. Beograd: Aerokomunikacije.
Literatura uredi
- Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.
- Komanda RV i PVO,Čuvari našeg neba, Vojnoizdavački zavod, Beograd, 1977.
- Bojan Dimitrijević, Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo 1942 - 1992, IZSI i MCO, Beograd. 2012. ISBN 978-86-7403-163-6.
- Janić, Čedomir (2008—2009). Godišnjak srpskog vazduhoplovstva. Beograd: Aerokomunikacije.
- Janić, Čedomir; Simišić, Jovo; Više od letenja - Osam decenija Aeroputa i JAT-a. Beograd: JAT Airways. ISBN 978-86-7086-9 nevažeći ISBN.
- Priča o Jugoslovenskom Aerotransportu, Beograd, JAT, 1987.
- Lekić, Mile (2007). Konstrukcija lakih aviona. Novi Sad: Lem Aeroprom. ISBN 978-86-909363-2-8.
Spoljašnje veze uredi
- http://www.pzlmielec.pl/en/offer/products/m18-dromader/general-description/[mrtva veza]
- http://www.airwar.ru/enc/la/m18.html
- http://www.airliners.net/aircraft-data/pzl-mielec-m-18-dromader/318
- http://www.flugzeuginfo.net/acdata_php/acdata_m18_en.php
- http://www.paluba.info/smf/index.php?topic=19537.0
- https://aviation-safety.net/wikibase/dblist.php?AcType=M18
- http://www.aviastar.org/air/poland/pzl_dromader.php
- http://www.bredow-web.de/ILA_2002/Kleinflugzeuge/Mielec_M_18_Dromader/mielec_m_18_dromader.html
- https://www.aviationsmilitaires.net/v2/base/view/Model/756.html
- https://www.planespotters.net/Aviation_Photos/search.php?tag=PZL+Mielec+M-18+Dromader Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. avgust 2014)
- https://barrieaircraft.com/pzl-mielec-m-18-dromader.html
- http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/2377/126/PZL-M18-Dromader2
- http://vazduhoplovnetradicijesrbije.rs/index.php/istorija/wsk-pzl-m-18-dromader