Pavle Vukoje
Pavle Vukoje (Pađeni, kod Bileće, 29. jun 1909 — Ostrožac, kod Jablanice, 11. mart 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| pavle vukoje | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 29. jun 1909. |
| Mesto rođenja | Pađeni, kod Bileće, Austrougarska |
| Datum smrti | 11. mart 1943. (33 god.) |
| Mesto smrti | Ostrožac, kod Jablanice, ND Hrvatska |
| Profesija | žandar |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | septembra 1941. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 27. novembra 1953. |
Biografija uredi
Rođen je 29. juna 1909. godine u selu Pađenima, kod Bileće. Poticao je iz siromašne seljačke porodice. Nakon završetka osnovne škole, živeo je u rodnom mestu i sa roditeljima se bavio zemljoradnjom. Nakon odsluženja vojnog roka, 1934. godine je otišao u na žandarmerijski kurs u Strumicu, a potom je u Sremskoj Kamenici završio žandarmerijski podoficirski kurs. Do početka Drugog svetskog rata nalazio se na dužnosti komandira žandarmerijske stanice u Bosanskoj Dubici. Tokom godišnjeg odomora odlazio je u rodno mesto, gde se družio sa ljudima koji su bili opozicioni nastrojeni i preko njih je došao u dodir sa članovim Komunisitčke partije Jugoslavije (KPJ). Kao pripadnik žandarmerije, bio je korektan u ophođenju prema građanima Bosnske Dubice, pa su ga ljudi cenili i poštovali.[1]
Nakon okupacije Jugoslavije, aprila 1941. godine, napustio je Bosansku Dubicu i vratio se u rodni kraj. Odmah po dolasku, Pavle je obilazio ljude i savetovao ih da skrivaju oružje od ustaša i italijanskog okupatora, koji su krajem aprila i početkom maja 1941. godine vodili akciju oduzimanja oružja od naroda. Kada su otpočeli masovni ustaški zločini nad Srbima u Hercegovini, učestvovao je u stvaranju seoskih straža i četa, koje su obezbeđivali narod u selima i zbegovima, od napada ustaša. Bio je pripadnik Pađenske ustaničke čete i s njom je učestvovao u napadu na ustaško-domobranska uporišta u Divinu, Plani i Bileći, krajem avgusta i početkom septembra 1941. godine. Kao bivši žandarmerijski narednik, Pavle je u borbama pokazao veliku vojničku sposobnost i hrabrost što ga je izdvojilo iz mase ostalih boraca.[2]
Sredinom septembra 1941. godine, Pavle je bio primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) i postavljen za političkog komesara Pađenske čete, koja je krajem oktobra 1941. ušla u sastav Partizanskog bataljona „Vladimir Gaćinović”. U jesen i zimu 1941/1942. godine sa četom je učestvovao u borbama protiv ustaško-domobranskih snaga oko Bileće i Gacka. Prilikom reorganizacije partizanskih snaga na terenu bilećkog i gatačkog sreza, 1. marta 1942. godine je bio postavljen za zamenika političkog komesara Kombinovane partizanske čete, sastavljene od izabranih boraca od dotadašnjih partizanskih jedinica sa ovog terena. Sa ovom jedinicom vodio je borbe protiv okupatorsko-ustaških snaga, ali i četnika s kojima je tada kulminirao sukob.[2]
Krajem aprila 1942. godine bio je postavljen za komandanta Četvrtog udarnog bataljona, s kojim je učestvovao u borbama protiv ustaško-domobranskih i italijanskih snaga u severnoj Hercegovini — oko Gacka, na Pustom polju, kod sela Samobora i Kazanaca i dr. U svim ovim borbama, Pavle je iako zamenik komandanta, učestvovao sa svojim borcima, zbog čega je bio veoma cenjen od strane boraca. U vreme povlačenja partizanskih snaga iz Hercegovine i Crne Gore u zapadnu Bosnu, u leto 1942. godine, učestvovao je u teškim borbama, za odbranu ranjenika Centralne bolnice. U borbama na Zelengori, pokazao je upornost i veliku umešnost u odbrani, dok je na Treskavici, učestvovao sa svojim borcima u jurišu na neprijatelju, čime je omogućio borcima Drugog bataljona Hercegovačkog partizanskog odreda da razbiju jake četničke snage, koje su opkolile ovaj bataljon i iznenadile ga.[2]
Prilikom formiranja Desete hercegovačke udarne brigade, 10. avgusta 1942. godine, Pavle je bio postavljen za komandira Druge čete Drugog bataljona. Sredinom decembra 1942. godine je bio postavljen za komandanta Petog bataljona. Na čelu boraca ovog bataljona učestvovao je u brojnim borbama oko Livna, Duvna, Šujice, Jajca i dr, a početkom 1943. godine u borbama za oslobođenja Žepče i Prozora. Poginuo je 11. marta 1943. godine prilikom nemačkog bombardovanja u blizini Ostrošca, kod Jablanice. Bio je sahranjen u blizini mesta pogibije, a nakon oslobođenja njegovi posmrtni ostaci su preneti i sahranjeni u Spomen-kosturnici poginulih boraca u Parku heroja u Bileći.[2]
Ukazom predsednika FNR Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]
Reference uredi
- ^ Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 352.
- ^ a b v g d Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 353.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
