Papa Jovan XXIII
Papa Jovan XXIII (lat. Papa Ioannes Vicesimus Tertius; Soto il Monte, Italija, 25. novembar 1881 – Vatikan, 3. jun 1963), svetovno ime Anđelo Ronkali, je bio 261. papa od 28. oktobra 1958. do 3. juna 1963.[2][3][4]
| Jovan XXIII | |
|---|---|
 Jovan XXIII | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Anđelo Ronkali |
| Datum rođenja | 25. novembar 1881. |
| Mesto rođenja | Soto il Monte, Kraljevina Italija |
| Datum smrti | 3. jun 1963. (81 god.) |
| Mesto smrti | Vatikan, Vatikan |
| Narodnost | Italijan |
| Papa | |
| Redosled | 261. |
| Pontifikat | 28. oktobar 1958 — 3. jun 1963.[1] |
| Prethodnik | Pije XII |
| Naslednik | Pavle VI |
 | |
Papa Franja je, 27. aprila 2014. godine, papu Jovana XIII i papu Jovana Pavla II proglasio za svece.[5][6][7]
Raniji život uredi
Anđelo Đuzepe Ronkali rodio se 25. novembra 1881. u malom planinskom selu Soto il Monte kod Bergama, u seljačkoj porodici. Anđelo je bio četvrto dete od trinaestero dece, koliko su ih imali njegovi roditelji Điovani Batista Ronkali i Marijana, rođena Mazola.[8][9][10] U desetoj godini osetio je poziv da služi Bogu, te odlazi u semenište u Bergamu.[11][12] Nakon semeništa prelazi na Institut sv. Apolinara u Rimu, gde je 10. avgusta 1904. zaređen za sveštenika.[13] U međuvremenu od 30. novembra 1901. do 30. novembra 1902. služi vojni rok u 73. pešačkoj pukovniji brigade Lombardija.
Nakon zaređenja Ronkali se vraća kući i u Bergamu ga za sekretara uzima biskup Điakomo Radini-Tedeči (1859 – 1914), te predaje crkvenu istoriju na semeništu. Godine 1914. biskup Radini-Tedeči umire, a Ronkali je regrutovan u Prvom svetskom ratu kao sanitetski podnarednik, a zatim kao vojni kapelan.[14] Papa Benedikt XV postavlja ga 1920. za predsednika misijskog apostolata za Italiju (Consiglio cetrale dell'Opera della Propagazione della Fede).[15] Svoje slobodno vreme je posvetio pisanju o svetom Karlu Boromejskom (Karlo Boromeo, 1538. – 1584), kojeg je neobično cenio. Radeći na tome u milanskoj biblioteci „Ambrozijana”, upoznao je kardinala Ačilea Ratija (1857-1939). Kada je kardinal Rati postao papa Pije XI, upućuje Ronkalija u diplomatsku službu. Papa ga imenuje biskupom 19. marta 1925. i šalje za Apostolskog vizitatora u Bugarskoj. U novembru 1934. Sveta Stolica ga unapređuje u službi za Apostolskog delegata u Turskoj i Grčkoj. Već tada se zauzimao za približavanje ostalim hrišćanima, posebno „pravoslavnoj braći”. Za vreme Drugog svetskog rata pomogao je mnogim Židovima koji su bežali od progona. Papa Pije XII postavlja ga 1. januara 1945. godine za nuncija u tek oslobođenom Parizu. Osam godina kasnije 15. januara 1953. papa Pije XII imenuje ga kardinalom a potom i patrijarhom Venecije. Tom prilikom kardinal Ronkali je rekao: „Dolazim iz poniznosti i odgojen sam u zadovoljnom i blagoslovljenom siromaštvu. Providnost me odvela iz moga rodnog mesta. Upoznala me sa različitim narodima, religijama, ideologijama. Mene je uvek više zanimalo ono što nam je zajedničko, nego ono što nas deli”. Za kardinala Ronkalija to je trebao da bude častan umirovljenički položaj.
Izbor za papu uredi
U oktobru 1958. umire papa Pije XII i kardinal Ronkali odlazi na konklave u Rim. Na konklavama učestvuje pedeset jedan kardinal. Njegovo ime se spominje kao jedno od mogućih naslednika pape Pačelija, ali na njega niko ozbiljno ne računa. Bile su to neizvesne konklave. Kasnije je papa imao običaj da govori: „Naša su imena odskakivala unutar-izvan, kao leblebije u zdeli.” I napokon, 28. oktobra 1958. godine, nakon jedanaest krugova glasanja i s trideset osam glasova, izabran je za naslednika svetog Petra. Upitan koje će ime uzeti kao papa, odgovorio je: „Zvaću se Jovan - (Ioannes Vocabor), po uzoru na svog oca, na Jovana Krstitelja i Jovana Apostola”. Bilo je to prvo od iznenađenja koje će uslediti.
Reference uredi
- ^ „St. John XXIII, patron saint of Christian unity?”. Vatican Insider. 24. 3. 2014. Arhivirano iz originala 14. 09. 2015. g. Pristupljeno 18. 3. 2015.
- ^ „Saint John XXIII pope”. Britannica. Pristupljeno 17. 1. 2021.(jezik: engleski)
- ^ „Pope John XXIII”. Jewish Virtual Library. Pristupljeno 17. 1. 2021.(jezik: engleski)
- ^ „John XXIII (Angelo Giuseppe Roncalli), Pope”. Saints Resource. Pristupljeno 17. 1. 2021.(jezik: engleski)
- ^ „Biography of Pope John XXIII”. Vatikan. Pristupljeno 17. 1. 2021.(jezik: engleski)
- ^ „John XXIII: The accidental saint”. National Catholic Reporter. Pristupljeno 17. 1. 2021.(jezik: engleski)
- ^ „Saint John XXIII”. Franciscan Media. Pristupljeno 17. 1. 2021.(jezik: engleski)
- ^ „Findagrave.com”.
- ^ „Pope John XXIII”. Rome, IT: Vatican. Arhivirano iz originala 4. 8. 2010. g. Pristupljeno 12. 9. 2010.
- ^ Kerdreux, Michel de (1970). Jean XXIII. Books. ISBN 978-2-7010-0404-4. Pristupljeno 12. 9. 2010.
- ^ „Rito della Canonizzazione e Celebrazione Eucaristica” [Rite of Canonization and Eucharistic Celebration] (PDF) (na jeziku: italijanski). Holy See. Pristupljeno 25. 4. 2014.
- ^ „Biography of John XXIII”. Holy See. Pristupljeno 28. 4. 2014.
- ^ „Pope John XXIII”. The Papal Library (biography). Saint Mike. Arhivirano iz originala 3. 12. 2013. g. Pristupljeno 23. 6. 2013.
- ^ „Pope John XXIII”. Liturgy (news). Rome, IT: Vatican. 3. 9. 2000. Arhivirano iz originala 5. 6. 2013. g. Pristupljeno 23. 6. 2013.
- ^ Hebblethwaite, Peter (1994), John XXIII, Pope of the Council (rev izd.), Glasgow: Harper Collins, str. 96
Literatura uredi
- Bonnot, Bernard R. Pope John XXIII. An Astute, Pastoral Leader (1980), 316pp.
- Cahill, Thomas. Pope John XXIII: A Penguin Life (2002), 241pp.
- Dunn, Dennis J. "The Vatican's Ostpolitik: Past and Present." Journal of International Affairs (1982) 36#2 : 247–255. online
- Hebblethwaite, Peter. Pope John XXIII, Shepherd of the Modern World (1985). 550pp.
- Hebblethwaite, Peter; Hebblethwaite, Margaret (2000). John XXIII: Pope of the Council. Continuum International. ISBN 978-0-8264-4995-5.
- Martin, Malachi (1972), Three Popes and the Cardinal: The Church of Pius, John and Paul in its Encounter with Human History', Farrar, Straus & Giroux, ISBN 978-0-374-27675-1.
- ——— (1986). Vatican: a novel. New York: Harper & Row. ISBN 978-0-06-015478-3.
- ——— (1990). The Keys of this Blood. New York: Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-69174-5.
- Riebs, Gunnar (2011). John XXIII Simple and Humble A Blessed Man. Privileged testimonies. ISBN 978-93-5015-077-1.
- Williams, Paul L. (2003). The Vatican Exposed. Amherst, NY: Prometheus Books. ISBN 978-1-59102-065-3.
- Wilsford, David. ed., Political Leaders of Contemporary Western Europe: A Biographical Dictionary (Greenwood, 1995) pp. 203–207.
- Zizola, Giancarlo; Barolini, Helen. Utopia of Pope John XXIII (1979), 379pp.
- Coppa, Frank J. "The National Edition of the Diaries of Angelo Giuseppe Roncalli/Pope John XXIII: A Bibliographical Essay." The Catholic Historical Review 97#1 (2011), pp. 81–92 online
- Roncalli, Angelo Giuseppe (1965), Giovanni XXIII Il Giornale dell' Anima [Journal of a Soul], White, Dorothy trans, Geoffrey Chapman, ISBN 978-0-225-66895-7. excerpt; his spiritual diary.
Spoljašnje veze uredi
- Papa Jovan XXIII na sajtu Internet Archive (jezik: engleski)
- Roncalli, Angelo Giuseppe, Opera Omnia [Complete works] (na jeziku: latinski), EU: Documenta catholica omnia.
- Rockwell, Lew, John XXIII was embalmed; Vatican denies he is subject of miracle of incorruptibility.
- Wojtyła, Karol Józef (3. 9. 2000), Beatification of Pius IX, John XXIII, Tommaso Reggio, William Chaminade and Columba Marmion: Homily of His Holiness John Paul II (homily), Rome, IT: Vatican, Arhivirano iz originala 26. 10. 2006. g..
- „John XXIII”, Pope John XXIII (biography), Rome, IT: Vatican.
- „John XXIII”, Everything2.
- „Pope John XXIII”, Atheism (biography), About, Arhivirano iz originala 14. 04. 2014. g., Pristupljeno 18. 06. 2021.
- „John XXIII (pope)”, Britannica (encyclopedia) (online izd.).
- Advocating John XXIII as Righteous Among the Nations, Raoul Wallenberg.
- „John XXIII”, Monuments, St Peter’s basilica.
- John XXIII (memorial), Find a grave.
- Pope John XXIII, Intra text: text with concordances and frequency list.
- „Saint of the Day”, American Catholic, 2016-10-11, Arhivirano iz originala 17. 04. 2014. g., Pristupljeno 18. 06. 2021.
- Pope John XXIII (news archive), UK: Pathé.
- „Pope John XXIII”, Time, 4. 1. 1963, Arhivirano iz originala 26. 08. 2013. g., Pristupljeno 18. 06. 2021.
- Texts for the Liturgy of the Hours for the Optional Memorial of St. John XXIII (Latin – English tr. still not published)
