Patrijarh srpski Pavle I
Patrijarh srpski Pavle I (1528—1541) bio je pećki arhiepiskop i samoproglašeni patrijarh srpski od otprilike 1530. do 1541. Pokušao je da završi dugi period upražnjenosti srpskog patrijaršijskog prestola, s ograničenim i privremenim uspehom.[1] Po svedočanstvu Ilariona Ruvarca (1832—1905), rad mitropolita Pavla Smederevca zapravo predstavlja pokušaj obnove Pećke patrijaršije, koji na žalost nije uspeo. Upravo će ovaj pokušaj kasnije, u doba Sokolovića uticati da osmanske vlasti dozvole obnovu Pećke patrijaršije.
| Pavle I | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Pomesna crkva | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Pećka patrijaršija i Ohridska arhiepiskopija (u sporu) |
| Čin | patrijarh |
| Titula | arhiepiskop pećki i patrijarh srpski |
| Godine službe | od otprilike 1530. do 1541. |
| Prethodna eparhija | Eparhija braničevska |
| Godine službe | do 1530. |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | pre 1500. |
| Datum smrti | nakon 1541. |
Biografija uredi
Kao mitropolit smederevski, uspeo je da uz pomoć istaknutih Srba i nekih osmanskih zvaničnika preuzme kontrolu nad Arhiepiskopskom stolicom u Peći. Zalagao se za njenu obnovljenu autokefaliju, ponovo stvorivši Srpsku patrijaršiju u Peći. Patrijaršija je bila upražnjena od 1463. i formalno su je ukinule Osmanlije,[2] koji su sve srpske eparhije preneli u nadležnost Ohridske arhiepiskopije.[3]
Međutim, većina visokog sveštenstva podržala je ohridskog arhiepiskopa Prohora i na crkvenom saboru 13. marta 1532. anatemisali su Pavla i njegove sledbenike. Posle izvesnog vremena, Pavle se pomirio s Prohorom i priznao njegovu vrhovnu nadležnost, ali je kasnije započeo aktivniju borbu za oslobađanje Peći od nadležnosti Ohrida. Osmanska vlada je uspešno zatvorila Prohora i njegove najbliže ljude, a nepouzdane vladike su uklonili i započeli reorganizaciju Srpske pravoslavne crkve, proglašavajući se srpskim patrijarhom.[4]
Prohor je uspeo da se oslobodi i nakon razgovora sa sultanom ponovo je imenovan za Ohridskog arhiepiskopa. Nakon Prohorovog povratka, skupština je sazvana 20. jula 1541. i na njoj je oduzeta titula Pavlu i njemu odanim sveštenicima: vladikama Neofitu od Lesnova, Teofanu od Zvornika i Pahomiju od Kratovo; oni koji ih još priznaju kao svoje episkope trebalo je anatemisati. Pavle je posle ovoga otišao u progonstvo.[5]
Reference uredi
- ^ Vuković 1996, str. 383.
- ^ Fotić 2008, str. 519-520.
- ^ Slijepčević 1962, str. 321–322.
- ^ Puzović 2000, str. 27.
- ^ Ćirković 2004, str. 134–135.
Literatura uredi
- Fotić, Aleksandar (2008). „Serbian Orthodox Church”. Encyclopedia of the Ottoman Empire. New York: Infobase Publishing. str. 519—520.
- Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing.
- Kašić, Dušan, ur. (1965). Serbian Orthodox Church: Its past and present. 1. Belgrade: Serbian Orthodox Church.
- Pavlovich, Paul (1989). The History of the Serbian Orthodox Church. Serbian Heritage Books.
- Puzović, Predrag (2000). Kratka istorija Srpske pravoslavne crkve. Kragujevac: Kalenić.
- Slijepčević, Đoko M. (1962). Istorija Srpske pravoslavne crkve (History of the Serbian Orthodox Church). knj. 1. Minhen: Iskra.
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka (Serbian Hierarchs from the 9th to the 20th Century). Beograd: Evro.
Spoljašnje veze uredi
- Zvanični veb-sajt Srpske pravoslavne crkve: Arhiepiskopi i patrijarsi srpski Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. decembar 2017)
