Petar Brajović

Petar Brajović (Rijeka Crnojevića, kod Cetinja, 29. jun 1915 — Beograd, 20. novembar 1991) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

petar brajović
Petar Brajović
Lični podaci
Datum rođenja	(1915-06-29)29. jun 1915.
Mesto rođenja	Rijeka Crnojevića, kod Cetinja, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti	20. novembar 1991.(1991-11-20) (76 god.)
Mesto smrti	Beograd, Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Porodica
Supružnik	Saša Brajović
Delovanje
Član KPJ od	februara 1942.
Učešće u ratovima	Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba
Služba	Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1940 — 1941. 1941 — 1973.
Čin	potporučnik JV general-pukovnik JNA
Heroj
Narodni heroj od	20. decembra 1951.
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: inostrana odlikovanja: Vojnički orden slobode

Biografija

Rođen je 29. juna 1915. u Rijeci Crnojevića, kod Cetinja. Njegovi roditelji ubrzo su se preselili iz Crne Gore na Kosovo i Metohiju. Brajović je u Peći završio osnovnu školu i gimnaziju. U gimnaziji je postao simpatizer radničkog pokreta i učestvovao u štrajkovima i demonstracijama pećkih gimnazijalaca. Na Vojnu akademiju upisao se 1937, a diplomirao je 1940. sa činom vazduhoplovnog potporučnika.

Narodnooslobodilačka borba

Posle sloma u Aprilskom ratu i kapitulacije, odbio je da ode u Ujedinjeno Kraljevstvo sa ostalim oficirima. Po izbijanju ustanka, u leto 1941. godine, priključio se ustanicima u Peći. Postao je komandant Metohijskog pozadinskog partizanskog odreda. Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) postao je u februaru 1942. godine.

Po direktivi KPJ, marta 1942. godine, prešao je na ilegalan rad u Đakovicu, a kasnije otišao na Šaru i radio na pitanjima vojne organizacije. Početkom 1943. godine postao je komandant Karadačkog odreda, nešto kasnije komandant Šarplaninskog odreda. Posle kratkog vremena odred se pretvorio u Makedonsko-­kosovski odred, koji se preko Šare i Koraba probio u Ljumu. U blokiranoj Piškopeji, Brajović je rukovodio odbranom grada i njegovim oslobođenjem. Posle toga postao je komandant Kosovskih bataljona, a no­vembra 1943. komandant Prve makedonsko-kosovske udarne brigade, koja je učestvovala u nizu borbi kroz Makedoniju, Albaniju i Grčku. Juna 1944. godine, postao je komandant Prve kosovske udarne brigade, septembra komandant Četrdeset osme divizije, a zatim komandant Operativne zone Makedonije. Oktobra je postao komandant Šesnaestog korpusa i na kraju zamenik komandanta Operativnog štaba za Kosovo i Metohiju.

Istakao se u svim borbama, ali je naročito bio zapažen u borbama kod Kičeva, Debra, Peškopeji, u Grčkoj, u oslobođenju Prilepa. Njegova sposobnost i upornost posebno su došle do izražaja 1944. godine u Februarskom pohodu. Tada je brigada za 14 dana neprekidne borbe probila nekoliko obruča prevalivši preko 300 kilometara. Tom prilikom, Brajović je bio pismeno pohvaljen od Glavnog štaba NOV i PO Makedonije.

Neposredno je rukovodio operacijama za oslobođenje Severne Makedonije i posebno operacijom za oslo­bođenje Skoplja. U borbi protiv balista, februara 1945. godine, teško je ranjen. Od te rane izgubio je nogu.

Posleratni period

Posle rata, završio je Višu vojnu akademiju JNA. Biran je za narodnog poslanika u Skupštini SR Srbije. Penzionisan je u činu general-pukovnika JNA, 1973. godine.

Bio je oženjen Sašom Brajović, sa kojom je imao troje dece — ćerku Ljiljanu i sinove Vidoja i Dragana.

Umro je 20. novembra 1991. u Beogradu, a sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na beogradskom Novom groblju.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem i Orden za hrabrost. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 20. decembra 1951. godine.

Literatura

• Ko je ko u Jugoslaviji — biografski podaci o jugoslovenskim savremenicima. Beograd: Sedma sila. 1957.  COBISS.SR 4864263
• Ko je ko u Jugoslaviji — jugoslovenski savremenici. Beograd: Hronometar. 1970.  COBISS.SR 4897031
• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.  COBISS.SR 48700167