Poprečna ravan
Poprečna ravan ili aksijalna ravan (koja se naziva i horizontalna ravan ili transaksijalna ravan) zamišljena je ravan u anatomiji čoveka koja je paralelna sa tlom i deli telo u anatomskom smislu na gornji (superiorni) deo ili glkav i donj (inferiorni) deo ili rep, ili drugačije rečeno, glavu od stopala.[1] Ona je u odnosu na ostale dve ravni tela, upravna na koronalnu i sagitalnu ravan.[2]
| Poprečna ravan | |
|---|---|
 Ravan prikazana zelenom bojom (A) na slici je poprečna ravan. | |
| Detalji | |
| Identifikatori | |
| Latinski | planum transpyloricum |
| TA | A01.2.00.006 |
| FMA | 12247 71928, 12247 |
| Anatomska terminologija | |
Anatomija uredi
Poprečna ravan u anatomiji je ravan koja je poprečna na uzdužnu osu tela sa kojom se seče pod pravim uglom . Proteže se horizontalno od napred ka nazad i s leva na desno kada osoba stoji uspravno.[3]
Kod ljudi, za razliku od životinja deli uzdužnu osu na isti način kao kod životinja, ali za razliku od drugih životinja, ljudi su orijentisani vertikalno, a ne horizontalno. To znači da dok se kod životinja poprečna ravan obično prikazuje u suprotnom položaju na dijagramima, ona je i dalje okomita na uzdužnu osu.
Takva poprečna ravan naziva se i horizontalna ravan jer deli telo na gornji i donji deo. Presek u ovoj ravni naziva se poprečni presek ili horizontalni presek . Poprečni pogled na telo se vidi kada se gleda pod pravim uglom ( ortogonalno ) u odnosu na poprečnu ravan.
Sve ravni paralelne sa njom, pomerene nagore ili nadole, takođe su poprečne ili transverzalne ravni. Postoji beskonačno mnogo paralelnih poprečnih ravni. Rotacije oko uzdužne ose označene su kao kretanja u ovim ravnima.
Namena uredi
Poprečna ravan jedna je od ravni tela koju koriste u anatomiji i kliničari u svojoj praksi za opisivanje položaja pojedinih delova tela i njihove međusobne odnose.
Poprečni preseci - igraju važnu ulogu u postupcima snimanja u radiologiji – posebno u prikazu poprečnih preseka tela određene debljine preseka (npr u tomografiji kojom se stvara serija transaksijalnih snimaka poprečnog preseka koji prikazuju telo koje se poprečno pregleda, sloj po sloj) izračunatih na osnovu podataka pregleda. Ovi preseci predstavljaju snimljene slikovne podatke u različitim poprečnim ravnima, koje prate jedna drugu na određenim rastojanjima duž ose tela i tako daju sliku tela u aksijalnim slojevima.[4]
U stomatologiji , to su one ravni koje prolaze kroz zub pod pravim uglom u odnosu na njegovu dužu osu.
U oblasti deskriptivne geometrije , u okviru sistema diedara, horizontalna ravan je ona ravan koja je paralelna horizontalnoj ravni projekcije i ima kvalitet da su svi objekti koji se u njoj nalaze predstavljeni u pravoj veličini u horizontalnoj projekciji, koja je paralelna sa linijom tla.
U aksonometrijskim perspektivama , horizontalna ravan je ona ravan koja je paralelna i horizontalna u projekciji sa H i Y osama.
Kod osobe koja se nalazi u anatomskoj referentnom položaju horizontalna ravan i ostale dve ravni tela (sagitalna i frontalna ravan) međusobno se seku u jednoj tački koja se naziva težište tela ili centar mase tela.
Poprečna ravan, ili aksijalna ravan, deli telo na gornju (gornju) i donju (donju) polovinu.
Pokreti u poprečnoj ravni uredi
Pokreti koji se dešavaju u ovoj ravni uključuju rotaciju ili horizontalno kretanje, što uključuje:[5]
- Rotaciju: rotiranje trupa ili ekstremiteta oko njihove vertikalne ose (npr okretanje glave ulevo ili udesno)
- Horizontalnu abdukciju: pomeranje ruke od srednje linije tela kada je pod uglom od 90 stepeni ispred tela
- Horizontalnu adukciju: pomeranje ruke prema srednjoj liniji tela kada je pod uglom od 90 stepeni u stranu
Osim okretanja vrata ili blagog rotiranja trupa, pokreti u aksijalnoj (poprečnoj) ravni su ređi, ali igraju važnu ulogu u određenim vežbama i sportskim aktivnostima.
Primeri vežbi u poprečnoj (ili aksijalnoj) ravni uključuju zamahivanje palicom za golf ili bejzbol palicom, abdukciju/adukciju kuka u sedećem položaju, okretanje grudi , okretanje pri sedenju ili bilo koji pokret koji uključuje rotaciju torza.
Izvori uredi
- ^ „Cardinal Planes and Axes of Movement”. Physiopedia (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-09-25.
- ^ Anatomía de Gardner. 5ª edición. Editorial O'Rahilly. Página 4.
- ^ Editors, B. D. (2017-02-21). „Transverse Plane - Definition and Quiz”. Biology Dictionary (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-09-25.
- ^ Karl Zilles, Bernhard Tillmann: Anatomie. Springer, Berlin / Heidelberg 2010, ISBN 978-3-540-69483-0, S. 3.
- ^ „The 3 Anatomical Body Planes and The Movements In Each”. Healthline (na jeziku: engleski). 2022-07-13. Pristupljeno 2022-09-25.
Spoljašnje veze uredi
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
