Potez VIII

Potez VIII
	Avion Potez VIII
Opšte
Dimenzije
Masa
Pogon
Performanse
Početak proizvodnje	1920.
Dužina	5,72
Razmah krila	8,00
Visina	2,50
Površina krila	20,00
Prazan	240
Normalna poletna	490
Klipno-elisni motor	1 × Anzini 6A 37 / Anzini 6A 52 / Le Rone 9C 67
Snaga	1 x 37 / 52 / 67 kW kW
Maks. brzina na Hopt	115 km/h
Dolet	315 km
Plafon leta	2.000 m
Brzina penjanja	122 m/min

Potez VIII je jednomotorni, dvosedi, dvokrili francuski avion namenjen obuci pilota i turističkim i poslovnim potrebama^[1].

Projektovanje i razvoj

Crteš aviona Potez VIII u tri projekcije(1921)

Avion su projektovali Henry Potez i Louis Coroller, kao turistički avion, ali je u toku eksploatacije služio i kao avion za obuku pilota. Konstruisan je krajem 1919. godine, prvi put poleteo početkom 1920. i korišćen je u periodu između dva svetska rata.

Tehnički opis

Potez VIII je dvokrili dvosedi jednomotorni avion potpuno drvene konstrukcije. Trup mu je pravougaonog poprečnog preseka, oblepljen impregniranim platnom. Avion je najčešće bio opremljen vazduhom hlađenim radijalnim motorom sa 6 cilindara, Anzani 6A snage 0d 60 do 80 KS. Na vratilu motora je bila pričvršćena dvokraka, vučna, drvena elisa, nepromenljivog koraka. U trupu su bila dva sedišta postavljena u tandem redosledu (jedno iza drugog). Prednji gornji deo trupa od motora do iza drugog kokpita je bio presvučen aluminijumskim limom. Krila su bila drvene konstrukcije presvučena impregniranim platnom relativno tankog profila sa dve ramenjače. Krilca za upravljanje avionom su se nalazila i na gornjim krilima. Krila su između sebe bila povezana sa dva para drvenih upornica. Zatezači su bili od klavirske čelične žice. Oba krila su imala oblik pravougaonika. Stajni organ je bio klasičan fiksan sa krutom osovinom, mada ima i aviona koji su izvedeni sa stajnim trapom u obliku četvorotočkastih kolica^[2].

Varijante aviona Potez VIII

Avion Potez VIII je pravljen u nekoliko varijanti:

Potez VIII prototip - Potez A-4 motor, 41 kW (55 KS)
Potez VIII - Anzani 6A motor, 37 kW (50 KS)
Potez VIII A - Anzani 6A motor, 52 kW (70 KS)
Potez VIII H - Hidroavion
Potez VIII P - Planer jednoseda jedrilica
Potez VIII R - Posada sedi rame uz rame, Le Rone 9C motor, 67 kW (90 KS).

Zemlje koje su koristile Avion Potez VIII

Operativno korišćenje

Avion Potez VIII je pre svega bio turistički avion koji se koristio i za poslovne svrhe ali je smatran i za jednim od najekonomičnijih školskih aviona. Bio je veoma lak za upravljanje, stabilan u letu ali i veoma pokretljiv, sposoban za sve vrste vazdušnih akrobacija. Ovaj avion se masovno koristio u Francuskoj a tokom 1923. godine Poljska je uvezla izvestan broj ovih aviona za svoje klubove a Bugarska je kupila 4 komada. Korišćeni su i u Kini u pilotskim školama. Osim njih, Kraljevina SHS (Jugoslavija) je nabavila samo jedan avion.

Korišćenje aviona Potez VIII u Kraljevini Jugoslaviji

Jedini jugoslovenski Potez VIII (No 365) uvezen je 1923. godine iz Francuske. S obzirom da je u to vreme bilo aktuelno uvođenje izviđačkih Poteza XV u Vojno Vazduhoplovstvo Kraljevine SHS, a kako je novom vazduhoplovstvu bio potreban i školski avion, fabrika "Potez" je isporukom ovog aviona htela da obezbedi posao, ali do veće nabavke nije došlo. Avion je bio opremljen motorom Anzani 6 Ab. Avion No 365 je nosio jedno vreme i strelaste oznake, što jasno govori o vremenu njegovog dolaska u Kraljevini SHS jer su “ševroni” korišćeni do sredine 1924. godine^[3].

Vidi još

Reference

^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 07. 04. 2016. g. Pristupljeno 27. 01. 2016.
^ O. Petrović; Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930), Let 2/2000. Beograd, 2000.
^ Dimitrijević, Bojan (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Miladinović P., Micevski M. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8.

Literatura

Dimitrijević, Bojan (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Miladinović P., Micevski M. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8.
Mikić, Sava (1933) (na ((sr))). Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva. YU-Beograd: Štamparija D. Gregorić.
O. Petrović; Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930), Let 2/2000. Beograd, 2000.
Đokić, Nebojša; Radovanović, Radovan (2017). „STVARANjE VAZDUHOPLOVSTVA KRALjEVINE SHS I FORMIRANjE RATNE DOKTRINE”. Zapisi (na jeziku: (jezik: srpski)). Požarevac: Istorijski Arhiv Požarevca. 6: 113 — 126. ISSN 2334-7082.
D. Lučić: Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana, Biblioteka „Vazduhoplovnog Glasnika“, Novi Sad, 1936,

Spoljašnje veze

[1] „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 07. 04. 2016. g. Pristupljeno 27. 01. 2016.

[2] O. Petrović; Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930), Let 2/2000. Beograd, 2000.

[3] Dimitrijević, Bojan (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Miladinović P., Micevski M. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8.

[1]

[2]

[3]