Poljarni
Poljarni (rus. Полярный) grad je na krajnjem severozapadu evropskog dela Ruske Federacije. Nalazi se na krajnjem severu Murmanske oblasti i administrativno pripada njenom Aleksandrovskom okrugu čiji je ujedno i administrativni centar. U gradu se nalazi jedna od najvažnijih baza ruske Severne flote, a sam grad, baš kao i ceo okrug, ima status zatvorenog vojničkog grada. U bazi vojno-morskog-flota Rusije (VMF) nalazi se diviozion minolovaca.
| Poljarni Polяrnый | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Rusija |
| Federalni okrug | Severozapadni |
| Oblast |  Murmanska oblast |
| Rejon | ZATO Aleksandrovsk |
| Osnovan | 1896. |
| Status grada | od 1899. |
| Stara imena | do 1931 − Aleksandrovsk do 1939 − Poljarnoje |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2017 | 17.568 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 69° 11′ 41″ S; 33° 30′ 40″ I / 69.1948° S; 33.511° I |
| Vremenska zona | UTC+3 |
| Aps. visina | 20 m |
.svg)  Poljarni Poljarni na karti Rusije | |
 Poljarni Poljarni na karti Murmanske oblasti | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 184650 |
| Pozivni broj | (+7) 81551 |
| Registarska oznaka | 51 |
| OKATO kod | 47 525 |
.png)
.png)
Zvaničan status grada ima od 1899. godine. Prema procenama nacionalne statističke službe za 2017. u gradu je živelo 17.568 stanovnika.
U maju 2008. ukazom Predsednika Ruske Federacije gradu Poljarnom je dodeljeno počasno priznanje „Grad vojničke slave”.
Geografija uredi
Grad Poljarni nalazi se u severnom delu Murmanske oblasti u zoni subarktičke klime u zoni tundre. Grad je smešten na obali prirodne luke na zapadnoj obali Koljskog zaliva − Jekaterinjinske luke, koja je zahvaljujući svom pogodnom prirodnom položaju cele godine slobodna od leda. Luka je malenim Jekaterinjinskim ostrvom, koje je odvaja od otvorenog mora, prirodno zaštićena, dugačka je oko 4 kilometra i maksimalne širine od svega oko 500 m. Dubina vode u luci kreće se od 4 do 50 m i slobodna je od leda i tokom najhladnijih zima (maksimalna debljina leda na površini i tokom najhladnijih zima ne prelazi 5 santimetara).
Grad se nalazi na oko 30 kilometara severno od Murmanska, a najbliža naselja su Olenjaja Guba (oko 3 kilometra zapadnije) i Snežnogorsk (oko 9 kilometara jugozapadnije).
Istorija uredi
Godine 1894. u Jekaterinjinskom zalivu je boravio tadašnji ministar finansija Ruske Imperije Sergej Vite koji je uvidevši strateške prednosti tog prirodnog zaliva imperatoru Nikolaju II predložio osnivanje trgovačke luke na tom lokalitetu. Dve godine kasnije, u leto 1896, podignute su prve građevine i sagrađena je trgovačka luka koja je dobila zvaničan naziv Aleksandrovsk na Murmanu. Prema jednoj verziji novoosnovano naselje dobilo je ime u časti imperatora Aleksandra III koji je preminuo dve godine ranije, iako je mnogo izvesnije da je naselje ime dobilo po carici Aleksandri Fjodorovnoj, supruzi imperatora Nikolaja.
Novo luka je uspela da se razvije za relativno kratko vreme i već tri godine nakon osnivanja, 24. juna 1899, naselje je dobilo zvaničan administrativni status grada. Zajedno sa statusom grada, Aleksandrovsk postaje i administrativnim centrom Aleksandrovskog okruga Arhangeljske gubernije (administrativno sedište je preseljeno iz Kole). Početkom 20. veka u gradu je živelo oko 500 stanovnika, postojala je pravoslavna crkva i škola, a imao je i električnu energiju.
Nove sovjetske vlasti su 1926. grad administrativno degradirale na nivo ruralne zajednice, pretvorivši ga u administrativni centar novoosnovanog opštinskog seoskog rejona. Već 1931. grad je preimenovan, prvo kao Poljarnoje, a sadašnji naziv dobija 1939. godine kada mu je ujedno i vraćen zvaničan status grada.
Tokom Velikog otadžbinskog rata u Poljarnom se nalazila glavna baza sovjetske Severne flote (nakon rata preseljena u Severomorsk).
Ukazom Predsednika Ruske Federacije od 5. maja 2008. gradu Poljarnom je dodeljeno počasno priznanje „Grad vojničke slave”. 2019. u gradu je postavljena bista Aleksandru III.
Stanovništvo uredi
Prema podacima sa popisa stanovništva 2010. u gradu je živelo 17.293 stanovnika, dok je prema procenama nacionalne statističke službe za 2017. grad imao 17.568 stanovnika.[1]
| 1910. | 1959. | 1970. | 1979. | 1989. | 2002. | 2010. | 2017. | 2018. | 2019. | 2020. | 2021. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 524 | 11.354 | 15.321 | 20.015 | 27.635 | 18.552[2] | 17.293[3] | 17.568 | 17.650 | 17.605 | 17.494 | 17.280 |
Po broju stanovnika grad Poljarni se 2017. nalazio na 730. mestu od 1.112 zvaničnih gradova Rusije.
Kultura uredi
Glavni gradski istorijsko-regionalni muzej se nalazi u centru grada, sagrađen 1938. Pored muzeja se nalazi muzej vojne tehnike, postavljen 2020. na mestu starijeg Doma oficira. U gradu se nalaui i kulturni centar Sever, pet gradskih biblioteka i napušteni Dom oficira, gde bi trebao biti sagrađen trgovski centar.
1999. postavljena je crkca sv. Nikolaja Čudotvorca (deo Severnomorske eparhije).
U popularnoj kulturi uredi
- u noveli Toma Klensija Lov na Crveni oktobar (1984.) iz mornaričke baze Poljarni kreće najnovija sovjetska nuklearna podmornica tipa Tajfun (ruska oznaka 941 «Akula») koja plovi prema Sjedinjenim Američkim Državama. Po istoimenom romanu snimljen je i film Lov na Crveni oktobar (1990.)
- u akcijskom trileru Lovac-ubica (engl. Hunter Killer) (2018.), režisera Donovana Marša, u Poljarnom se dešava pokušaj državnog udara protiv ruskog predsednika, dok je obilazio mornaričku bazu u Poljarnom
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Čislennostь naseleniя Rossiйskoй Federacii po municipalьnыm obrazovaniяm na 1 яnvarя 2017 goda”. Arhivirano iz originala 31. 07. 2017. g. Pristupljeno 17. 09. 2017.
- ^ Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki (21. 5. 2004). „Čislennostь naseleniя Rossii, subъektov Rossiйskoй Federacii v sostave federalьnыh okrugov, raйonov, gorodskih poseleniй, selьskih naselёnnыh punktov – raйonnыh centrov i selьskih naselёnnыh punktov s naseleniem 3 tыsяči i bolee čelovek”. Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2002 goda (na jeziku: ruski). Federalni zavod za statistiku. Pristupljeno 4. 9. 2012.
- ^ Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki (Federalni zavod za statistiku) (2011). „Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2010 goda. Tom 1 (Nacionalni popis stanovništva 2010, 1. svezak)”. Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2010 goda (Nacionalni popis stanovništva 2010) (na jeziku: ruski). Federalni zavod za statistiku. Pristupljeno 4. 9. 2012.
Spoljašnje veze uredi
