Prva kosovsko-metohijska brigada
Prva kosovsko-metohijska brigada NOVJ formirana je 24. juna 1944. godine u selu Zbaždi kod Struge od dotadašnje Grupe kosovsko-metohijskih NOP bataljona (1. i 2. bataljon) i bataljona Crvene armije Prve makedonsko-kosovske udarne brigade (50 crvenoarmejaca prebeglih iz nemačkog zarobljeništva formiranih u poseban bataljon). Na dan formiranja imala je tri bataljona sa oko 310, a krajem 1944. godine 2,200 boraca.
| Prva kosovsko-metohijska brigada | |
|---|---|
 | |
| Postojanje | 24. jun 1944 – maj 1945. |
| Formacija | 3 bataljona |
| Jačina | . •jun 1944: 310 vojnika i oficira •decembar 1944: 2,200 vojnika i oficira[1] |
| Deo | Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije |
| Angažovanje | |
| Komandanti | |
| Komandant | Dragutin Đorđević Alija |
Borbeni put uredi
Devetog jula 1944, vodila je teške borbe za oslobođenje Debra, kad je pohavljena od Glavnog štaba NOV i PO Makedonije. Uspešno je dejstvovala na komunikaciji Struga-Debar za vreme napada Prve makedonske i Prve brigade NOV Albanije na Debar 1. avgusta, koji su branili delovi nemačke 297. divizije. Zatim se prebacila u Albaniju i sa Petom albanskom brigadom, početkom avgusta, razbila je slabije nemačke jedinice i baliste u blizini Piškopeje i nanela im teške gubitke. Sa teritorije Albanije preko Pologa, prebacila se pod borbom u Poreče (dolina reke Treske), gde je sa Petom makedonskom brigadom u selu Brezi kod Makedonskog Broda, razoružala 25. avgusta 220 četnika, koji su zatim prišli NOVJ. Zatim je 30/31. avgusta u selu Blace kod Tetova razbila jake snage balista, a 6. septembra napala i oslobodila Brod, u kojem je zarobila preko 100 bugarskih vojnika. Iz Makedonije je krenula preko Šar planine i Albanije za Kosovo 25. septembra. Kod Kukeša u Albaniji sastala se s Operativnim štabom NOV i PO za Kosovo i Metohiju i njegovim Pratećim bataljonom 3. oktobra, a 10 dana kasnije je u Krumi izdvojila deo ljudstva za formiranje Četvrte kosovsko-metohijske brigade. Razbila je baliste i 120 albanskih žandarma i 16. oktobra oslobodila Tropoju. prebacila se s Trećom albanskom brigadom na Kosovo i od 30. oktobra do 5. novembra vodila teške borbe protiv nemačke borbene grupe „Skenderbeg“ kod Dečana, a 17. novembra oslobodila Peć. U decembru je učestvovala u Drenici u borbama protiv balističkih i drugih odmetničkih snaga. Od 8. februara 1945. do kraja aprila bila je u sastavu 52. kosovsko-metohijske divizije s istim zadatkom.[1]
Reference uredi
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija (knjiga četvrta). Beograd 1972. godina.
