Predrag Vranešević
Predrag Peđa Vranešević (Novi Sad, 27. maj 1946 — Novi Sad, 6. februar 2022)[1][2] bio je srpski muzičar, konceptualni umetnik i arhitekta. Zajedno sa bratom Mladenom 1978. godine pokrenuo je sastav Laboratorija zvuka koji je funkcionisao do 1996. godine.[3]
| Predrag Vranešević | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 27. maj 1946. |
| Mesto rođenja | Novi Sad, FNR Jugoslavija |
| Datum smrti | 6. februar 2022. (75 god.) |
| Mesto smrti | Novi Sad, Srbija |
Biografija uredi
Muzikom je počeo da se bavi kao student. U Beogradu je oformio grupu The Best Nothing, ali njihova muzika nije zabeležena. Bend je nastupio na prvoj Gitarijadi u Beogradu 1966. godine i privukao pažnju medija. Po povratku u Novi Sad 1970. i 1971. bio je aktivan kao konceptualni umetnik u okviru kolektiva nazvanog KOD, kojem je pripadao i drug iz detinjstva, Slobodan Tišma. KOD su se zalagali za kritički odnos prema tadašnjoj društvenoj stvarnosti i umetnosti, zbog čega su imali problema sa lokalnim moćnicima iz sfere kulture. Dva člana grupe KOD (Miroslav Mandić i Slavko Bogdanović) osuđena su na 9, odnosno 8 meseci zatvora zbog svojih tekstova.[4]
Zajedno sa bratom Mladenom je između 1969. i 1973. delovao u bendu Med, koji je predstavljao začetak ideje koja je vodila ka Laboratoriji zvuka.[4]
Prvi singl Laboratorije zvuka "(Ljubite bez razlike supruge i svastike) Dok vam je još vreme" bio je lansiran na Opatijskom festivalu 1978.[4]
Laboratorija zvuka je osamdesetih godina objavila tri albuma i jedan u devedesetim. Pod imenom Laboratorija XXI pojavio se i materijal nazvan "Slet opera Nema zemlja", kao rimejk rok opere na kojoj su sedamdesetih radili Peđa Vranešević i Želimir Žilnik.[4]
1990. godine zaposlio se kao muzički urednik u Radio televiziji Novi Sad.[5]
Braća Vranešević su napisali i u svom studiju snimili muziku i songove za 20 igranih filmova, 57 dokumentarnih, 66 animiranih, 12 kratkih igranih, 11 televizijskih filmova, 18 televizijskih serija, niz kratkih televizijskih formi i nekoliko autorskih filmskih i video radova.[4] Napisao je muziku i za više pozorišnih predstava.
Preminuo je 6. februara 2022. godine posle duge i teške bolesti.
Živeo je u Novom Sadu.[6]
Konceptualna umetnost uredi
Braća Vranešević su izazvala veliku pažnju publike i medija 1984. godine u Londonu, nastupajući pet večeri za redom u prestižnom Institutu savremene umetnosti (ICA) sa muzičko-tekstualno-vizuelnim performansom pod nazivom "Uzjahati konja svetog Marka". Za umetnički rad i doprinos nagrađeni su "Bronzanim zmajem" u Krakovu i zlatnim medaljama i nagradama za životno delo na Festivalu dokumentarnog i kratkog igranog filma u Beogradu, koju je Peđa dobio 2007. godine.[5]
Na novosadskoj Tribini mladih početkom sedamdesetih je zajedno sa Miroslavom Mandićem bio urednik filmskog programa.[5]
Rad u arhitekturi uredi
Predrag Vranešević je završio studije arhitekture u Beogradu 1972. godine.
Punih deset godina je radio kao arhitekta u novosadskom Urbanističkom zavodu na poziciji "arhitekte saradnika" u odseku Urbanističko projektovanje, a kasnije kao "projektant" i "planer". Za vreme služenja vojnog roka u Bijeljini na zahtev tadašnjeg direktora više puta je dobijao vanredno odsustvo zbog pripreme i postavke izložbe Generalnog urbanističkog plana grada Novog Sada 1974. godine.[7]
Kao deo grupe za uređenje slobodnih površina “Urban dizajn”, Vranešević je, između ostalog, učestvovao u postavci spomenika "Kameni cvet" vajara Ljubomira Denkovića, kao i u urbanističkom projektu uređenja slobodnih površina na novosadskom Novom naselju.[7]
Posao u Urbanističkom zavodu je napustio 1982. godine nakon što mu je odbijen zahtev za neplaćeno odsustvo, koje je tražio zbog, kako je naveo, "komponovanja muzike za tri filma, i to jednog u Ljubljani, drugog u Zagrebu, a trećeg u Novom Sadu". U molbi je dao obećanje da će završiti Studiju razvoja delatnosti kulture za potrebe revizije GUP-a Novi Sad.[7]
Na strani 125. publikacije "Novi Sad - slika grada", koju je Zavod za urbanizam priredio i izdao povodom 35-godišnjice osnivanja i rada (1960—1995), spominje se i Predrag Vranešević.[7]
Filmografija uredi
Peđa Vranešević je filmskom muzikom počeo da se bavi najpre u saradnji sa rediteljima inovativnog pristupa, kao što su Karpo Aćimović Godina i Želimir Žilnik.[4]
| God. | Naziv | Uloga | |
|---|---|---|---|
| 1970-e | |||
| 1978. | Ljubav u jedanaestoj | ||
| 1978. | Stići pre svitanja | ||
| 1979. | Trofej | ||
| 1979. | Knjiga drugova | ||
| 1979. | Poslednja trka | ||
| 1980-e | |||
| 1980. | Splav meduze | ||
| 1981. | Piknik u Topoli | ||
| 1981. | Baza na Dunavu | ||
| 1982. | Laboratorija zvuka (tv film) | ||
| 1982. | Stenica (tv film) | ||
| 1983. | Priče iz Nepričave | ||
| 1983. | Još ovaj put | ||
| 1984. | Kraj rata | ||
| 1984. | Pozorište u kući (TV) | ||
| 1984. | Nedeljni zabavnik | ||
| 1985. | Jedna polovina dana | ||
| 1986. | Rodoljupci | ||
| 1986. | Sekula i njegove žene | ||
| 1986. | Druga Žikina dinastija | ||
| 1987. | Strategija švrake | ||
| 1987. | Oktoberfest (film) | ||
| 1988. | Lutkomendija | ||
| 1988. | Kraj partije | ||
| 1988. | Vanbračna putovanja | ||
| 1990-e | |||
| 1990. | Cajtnot | ||
| 1990. | Umetni raj | ||
| 1991. | Original falsifikata | ||
| 1992. | Dezerter | ||
| 1992. | Jevreji dolaze | ||
| 1993. | Pun mesec nad Beogradom | ||
| 1993. | Fazoni i fore | ||
| 1998. | Likvidacija (TV) | ||
| 2000-e | |||
| 2001. | Čorba od kanarinca | ||
| 2002. | Fazoni i fore 2 | ||
Reference uredi
- ^ „Umro Peđa Vranešević”. Nova S. Pristupljeno 6. 2. 2022.
- ^ „Preminuo Predrag Vranešević, osnivač grupe Laboratorija zvuka”. Politika. 6. 2. 2022. Pristupljeno 6. 2. 2022.
- ^ „Predrag Peđa Vranešević: Me, Myself and I”. b92. Pristupljeno 20. 1. 2019.
- ^ a b v g d đ Rakezić, Saša (10. 2. 2022). „Čovek misterije stvaranja”. Vreme br. 1623: 47.
- ^ a b v Kosanović, Antonije (6. 2. 2022). „Luftika”. Luftika. Pristupljeno 11. 4. 2022.
- ^ „Zvanični sajt Predrag Vranešević”. Iz Enciklopedije Novog Sada. Arhivirano iz originala 23. 01. 2018. g. Pristupljeno 23. 1. 2018.
- ^ a b v g Gojkov, Stevan (11. 2. 2022). „Gradnja”. https://www.gradnja.rs/. Pristupljeno 11. 4. 2022. Spoljašnja veza u
|website=(pomoć)
Spoljašnje veze uredi
- Predrag Vranešević na sajtu IMDb (jezik: engleski)
