Preševska dolina
| Preševska dolina alb. Lugina e Preshevës | |
 | |
| Država |  Srbija
|
| Oblast | Centralna Srbija |
| Najveći grad | Preševo |
| Područje • Ukupno |
725 km² |
| Populacija • Ukupno • Gustina |
75,300 93,6/km² |
Preševska dolina (alb. Lugina e Preshevës) je separatistički politički termin koji albanski separatisti koriste za dvije opštine na jugozapadu Vranjske kotline, Bujanovac i Preševo, koje imaju većinsko albansko stanovništvo.[1] Opština Medveđa se ponekad uključuje pod ovaj termin iako ima većinsko srpsko stanovništvo. Područje opština Preševo i Bujanovac po upravnoj podjeli Srbije pripada Pčinjskom okrugu sa sjedištem u Vranju, dok područje opštine Medveđa pripada Jablaničkom okrugu sa sjedištem u Leskovcu.
Naziv
urediJedan broj Arbanasa ovo područje naziva Preševskom dolinom, a oni ekstremniji koriste i naziv istočno Kosovo,[2] iako Preševo i Bujanovac nikada nisu bili dio Kosova, već istorijski, prirodno i po geografskom položaju pripadaju vranjskom kraju. Oni su ovaj naziv prvi put upotrijebili tokom terorističke kampanje na ovom području 2001. godine.[3]
Određeni izvori navode da je termin Preševska dolina osmislio američki faktor iz svojih interesa.[4]
Pojedini srpski autori koriste termin bujanovačo-preševska oblast, da bi opisali dvije opštine sa albanskom većinom u kojima postoje određeni bezbjednosni izazovi za Republiku Srbiju.[5]
Geografija
uredi
Ovaj prostor čine geografske cijeline: Preševska Moravica (kotlina Moravice), Karadak (Preševski karadak – planinski vijenac zapadno od Preševa), Rujan (planina na istoku) i dio Končuljske klisure. Dio je moravsko-vardarskog puta sjever-jug kroz centralni Balkan, koji prati tok Velike i Južne Morave kroz Srbiju. Kroz put prolazi panevropski koridor 10 i evropski put E75. Bio je važan za SR Jugoslaviju tokom 1999. godine, kada je glavni put ka Prištini zbog sukoba na Kosmetu bio neupotrebljiv.
Upotreba termina
urediZa upotrebu termina ne postoji geografska opravdanost ili argumentacija. Cilj upotrebe pojma jeste pokušaj političko-teritorijalnog distanciranja opština Preševo i Bujanovac od centralne Srbije, u prvoj fazi, a potom i od države Srbije u drugoj fazi.[2]
Demografija
uredi| Opština | Površina u km2 | Broj stanovnika (2002) | Broj stanovnika (2015) |
|---|---|---|---|
| Preševo | 264 | 34,904 | 29,600 |
| Bujanovac | 461 | 43,302 | 38,300 |
| Medveđa | 524 | 10,760 | 7,400 |
| Ukupno | 1,249 | 88,966 | 75,300 |
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Palka, Eugene Joseph; Galgano, Francis Anthony (mart 2005). Military geography: from peace to war. McGraw Hill Custom Publishing. str. 301. ISBN 9780073536071. Pristupljeno 13. 1. 2013.
- ^ a b Milošević, Mr Marko V. „Pseudogeografija: da li postoji „preševska dolina””. Politika Online. Pristupljeno 2022-01-15.
- ^ Vranjske: Geografija u političkom kazanu
- ^ „JEDNA SRPSKO-ALBANSKA PRIČA: Pojam „Preševska dolina“ doneli nam Amerikanci (33.deo)”. VOM (na jeziku: srpski). 2021-06-21. Pristupljeno 2022-01-15.
- ^ Glišin, Vanja (2022). „Bujanovačko-preševska oblast kao potencijalno geopolitičko žarište u Srbiji** Između nacionalne bezbednosti i projekta „Prirodna Albanija””. Politika nacionalne bezbednosti. 22: 162—164.
