Pristan (trg)
Pristan je bio srednjovjekovni trg, a kasnije i naselje u jugoistočnom djelu Barskog zaliva, uz brdo Volujica. Ime je dobio po pristaništu (pristanu) podignutom u srednjem vijeku.
Srednjovjekovni trg uredi
Ondašnji Bar, koji je vjekovima bio dobro utvrđen grad, sa podgrađem (danas Stari Bar) od obale Jadranskog mora je bio udaljen oko pet kilometara. Kao i obližnji Bar, trg Pristan je često mijenjao gospodare. Najprije je pristanište sa okolinom u rukama Vizantije, države Duklje, pa opet vizantijsko, do 1183. godine, kada ulazi u sastav srednjovjekovne države Srbije. Trg Pristan je u rukama je gospodara Zete Balšića (do 1405. i od 1412 - 1421) Venecije (od 1405 - 1412, kao i 1421) Srpske despotovine (od 1421) i kratko u rukama velikog bosanskog vojvode Stefana Vukčića Kosače (1441. i 1442 - 1443).
Pod Mlečanima i Osmanlijama uredi
Pristan je bio pod Mlečanima, od 1443. sve do 1571. kada ga zajedno sa Barom predaju Turcima. Pristanište je dograđivano za vrijeme Otomanske vlasti, kada su ga činili lukobran (nasip od kamena) i mali drveni gat, dug desetak, a širok tri do četiri metra (uz koji su mogli da pristaju brodovi nosivosti od 480 do 720 tona).
U Knjaževini Crnoj Gori uredi
Kada je oblast Bara ušla u sastav Knjaževine Crne Gore, naselje Pristan postaje crnogorski izlaz na more. U njemu je 1879. godine osnovano Kapetanstvo luke Pristan, a na brdu Volujica postavljen je fenjer dometa deset nautičkih milja. Početko XX vijeka naselje Pristan je imalo nekoliko stotina stanovnika. Godine 1905. položen je kamen temeljac za buduću Luku Bar i novu faza razvoja samog naselja Pristan.
Ministarski savjet Knjaževine, 24. aprila 1908. godine, odlučio je da se nova varoš (koja se formirala uz luku) nazove Novi Bar, a dotadašnji Bar (na padinama Rumije) dobio je naziv Stari Bar – čime je zvanično ukinuto ime Pristan.
Literatura uredi
- Grupa autora: Istorijski leksikon Crne Gore, knjiga 5 „Daily Press-Vijesti“, 2006.