Radič Postupović
Radič Postupović je bio srpski vlastelin iz prve polovine XV veka. Prvo je nosio titulu čelnika za vladavine despota Stefana Lazarevića (knez 1389 — 1402, despot 1402-1427) koji mu je 1405. godine izdao dve povelje na Rasini i sa kojim je učestvovao u pobedi nad sultanom Musom 1413. godine. Potom je tokom vladavine despota Đurđa Brankovića (1427—1456) nosio titulu veliki čelnik.
Život uredi
Bio je nepoznatog porekla, žena mu se navodno zvala Ana, a sin Misailo. Njegova baština vezuje se za rudnike u Novom Brdu i Rudniku i sa gradom Koznikom.
Prvu svoju zadužbinu, Crkvu Svetog Đorđa u manastiru Vraćevšnica kod Gornjeg Milanovca, Radič Postupović podigao je 1428/29.godine. Crkva je ana 1431.[1]
Pre 1429/1430. podigao je crkvu posvećenu Blagoveštenju Presvete Bogorodice na reci Grabovničici za koju nije pouzdano utvrđeno gde se nalazila. U stručnoj literaturi kao moguće lokacije navode se rudnička oblast ili okolina Aleksandrovca. Radič Postupović najverovatnije je bio ktitor manastira Ješevac, koji je od manastira Vraćevšnica udaljen nepunih 8 kilometara.[1]
Po predanju, Pripisuje mu se i crkva posvećena Svetom Arhanđelu Gavrilu u Borču kod Knića, mada najstariji sačuvani natpis datira iz 1553. godine.
Između 1435. i 1436. Radič je otišao u manastir Kastamonit na Svetoj gori, čiji je bio drugi ktitor, i tamo se zamonašio, dobivši ime Roman. Bio je živ 1441. godine kada je „molio kadiju čovek koji je 1413. zapovedao vojskom despota Stefana i satro neukrotivog sultana Musu[2].
Verovatno je kraj života proveo u svojoj svetogorskoj zadužbini, bilo u samom manastiru, bilo na nekom od njegovih imanja, gde je i sahranjen. Tome bi u prilog išla činjenica da je napuštajući Srbiju, u svoju zadužbinu na Atosu doneo svoje baštinske i darovne povelje koje su pronađene u Kastamonitu.[3][4] Najverovatnije je umro pre 1456. godine, kada su despot Đurađ i njegov sin Lazar (1456-1458) Radičevu zadužbinu, crkvu Svetog Đorđa u Vraćevšnici poklonili mitropolitu Venediktu.
Predanje uredi
Prema narodnoj tradiciji, njegov otac je bio vojvoda Milutin, koji je poginuo u Kosovskom boju, a prezivao se Postupović. Prema Stojanu Novakoviću, Radič je poznat u narodnim pesmama i kao Rade Oblačić ili Oblak Radosav, pa čak i kao Rajko od Rasine.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b Zlatić Ivković, Zorica (2015). Manastir Vraćevšnica. Gornji Milanovac: Grafoprint. ISBN 978-86-7432-076-1.
- ^ Momčilo Spremić, „Despot Đurađ Branković i njegovo doba”, drugo izdanje, Beograd, Banja Luka, 1999.
- ^ Vera S. Tošić, Veliki čelnik Radič, Zbornik Matice srpske za istoriju 13, NoviSad 1976, 7-21.
- ^ Elizabeth A. Zachariadou, The Worrisome Wealth of the Čelnik Radić, in: Studies in Ottoman History in Honor of Professor V. L. Melange, Istanbul 2011, 383-397.
Literatura uredi
- Vera S. Tošić, Veliki čelnik Radič, Zbornik Matice srpske za istoriju 13, Novi Sad 1976.
- Stojan Novaković, „Veliki Čelnik Radić ili Oblačić Rade 1413-1435“, „Istorija i tradicija“, priredio Sima Ćirković, Beograd 1982.
- Momčilo Spremić, „Despot Đurađ Branković i njegovo doba“, drugo izdanje, Beograd, Banja Luka, 1999.
- Elizabeth A. Zachariadou, The Worrisome Wealth of the Čelnik Radić, in: Studies in Ottoman History in Honor of Professor V. L. Melange, Istanbul 2011, 383-397.
- Zlatić Ivković, Zorica (2015). Manastir Vraćevšnica. Gornji Milanovac: Grafoprint. ISBN 978-86-7432-076-1.
Spoljašnje veze uredi
- „Crkva u Borču“ (www.knic.rs)[mrtva veza] (jezik: srpski)
- Manastir Vraćevšnica — „Dom bezimenih monahinja“ (jezik: srpski)