Rakocijeva buna

Rakocijev rat za nezavisnost (1703–11) bio je prvi značajan pokušaj rušenja vladavine Habzburga nad Ugarskom. Rat je vodila grupa plemića, bogatih i visoko rangiranih naprednjaka, a predvodio ga je Ferenc II Rakoci, a rezignirani vojnici i seljaci borili su se zajedno sa plemićima. Pobuna je bila neuspešna, okončana Satmarskim ugovorom; međutim ugarsko plemstvo je uspelo da delimično zadovolji ugarske interese.

Preludij

Karlovičkim ugovorom 1699. Osmansko carstvo se odreklo gotovo svih svojih pretenzija na neke svoje teritorije, koje su nakon 1526. godine osvojene od srednjovekovne Ugarske Kraljevine. Plemstvo je bilo protiv habzburške vlasti jer su im zemlje koje su im ranije oduzeli Osmanlije vraćene samo onima koji su mogli da dokažu svoje pravo na posedovanje imovine i mogli su da plate 10% njene vrednosti Habzburgovcima. Ako to nisu uspeli, imovina je pripala poveriocima Carstva. Klasa seljaka se okrenula protiv Carstva zbog teškoća koje su im doneli dugi ratovi. 1697. je ugušen antihabzburški ustanak u Tokaju. Međutim, odnosi između dvora i plemstva su se pogoršavali, a novi habzburški vladari su se tako loše odnosili prema seljacima da su na kraju neki ljudi poželeli povratak pod tursku vlast.

Ustanak

Međunarodni odnosi pružili su Mađarima priliku da se oslobode od Habzburga. Uz pomoć Luja XIV od Francuske, antihabzburški pobunjenici, predvođeni mladim plemićem Imrih Tokolijem, podigli su se protiv Carstva 1678. Tokoli je okupirao veći deo severne Ugarske. Godine 1681. Osmanlije su mu se pridružile da mu pomognu, a sultan Mehmed IV ga je priznao za kralja Gornje Ugarske. Međutim, kada su Osmanlije izgubile bitku kod Beča 1683., Tokoli je izgubio osmansku podršku i na kraju je poražen 1685. Njegov savez sa Osmanlijama promenio je pozitivnu percepciju koju je Zapadna Evropa imala o Mađarskoj, i umesto da se smatra bastionom hrišćanstva, zemlja se sada smatrala neprijateljem. Delimično kao posledica toga, Mađarska je bila okupirana i organizovana kao „novostečena teritorija“ umesto „teritorije oslobođene od Osmanlija“.

Pošto su Austrijanci morali da se bore protiv Rakocija na nekoliko frontova, osećali su se obaveznim da uđu u pregovore sa njim. Međutim, pobeda austrijskih i engleskih snaga protiv kombinovane francusko-bavarske vojske u bici kod Blenhajma 13. avgusta 1704, obezbedila je prednost ne samo u ratu za špansko nasleđe, već je sprečila i ujedinjenje Rakocijevih snaga sa njihovim Francuzima - Bavarski saveznici.

To je Rakocija stavilo u tešku vojnu i finansijsku situaciju. Francuska podrška je postepeno opadala i bila je potrebna veća vojska da bi zauzela već osvojenu zemlju. U međuvremenu, snabdevanje sadašnje vojske oružjem i hranom bilo je van mogućnosti. Ovaj problem je pokušao da reši stvaranjem novog kovanog novca na bazi bakra, što u Mađarskoj nije bilo lako prihvaćeno jer su ljudi navikli na srebrni novac. Ipak, Rakoci je uspeo da zadrži svoju vojnu prednost neko vreme – ali posle 1706, njegova vojska je bila primorana da se povuče.

Podstaknuti Engleskom i Holandijom, mirovni pregovori su ponovo počeli 27. oktobra 1705. između vođa kuruča i cara. Međutim, vojne operacije su nastavljene i obe strane su menjale strategiju u skladu sa vojnom situacijom. 13. decembra Kuručeve snage predvođene Janošom Botjanom pobedile su Austrijance kod Sentgotarda. Jedan kamen spoticanja bio je suverenitet nad Transilvanijom - nijedna strana nije bila spremna da ga se odrekne. Rakocijev predloženi sporazum sa Francuzima bio je u zastoju, pa je postao uveren da bi samo proglašenje nezavisnosti učinilo prihvatljivim za različite sile da pregovaraju s njim. Godine 1706, njegova žena (koju nije video 5 godina, zajedno sa njihovim sinovima Jožefom i Đerđom) i njegova sestra poslate su kao ambasadori mira, ali je Rakoci odbio njihove napore u ime cara.

U bici kod Trenčina (danas u Slovačkoj), 3. avgusta 1708. Rakocijev konj se spotaknuo i on je pao na zemlju, što ga je onesvestilo. Kuručeve snage su ga smatrale mrtvim i pobegle. Ovaj poraz je bio koban za ustanak. Brojne vođe Kuruča preneli su svoju vernost caru, nadajući se pomilovanju. Rakocijeve snage su postale ograničene na područje oko Munkača i okruga Sabolč. Neverujući na reč Janošu Palfiju, koji je bio carev izaslanik zadužen za pregovore sa pobunjenicima, princ je 21. februara 1711. otišao iz Ugarske kraljevine u Poljsku.

Srpsko učešće i drugih rojalista

Srbi (naseljeni na južnim granicama Ugarske u vreme Velike seobe Srba i zaštićeni od Austrijanaca) su se od početka rata borili na strani cara. Korišćeni su kao laka konjica u austrijskoj vojsci i kao poreznici. Za osam godina rata mađarska sela i gradovi velike ugarske ravnice i prekodunavske zajednice spaljivani su i pljačkani od strane Srba, dok su u Bačkoj spaljivana srpska sela. Međutim, bilo je i Srba koji su se borili na Rakocijevoj strani protiv Habzburga – Graničara Semlaka. Vođa kuručkih srpskih trupa bio je graničarski kapetan Obrad Lalić iz Sente.

Hrvatska je takođe podržavala Habzburšku monarhiju, pa su Hrvatska vojska i habzburški kontingenti onemogućili kuručku okupaciju Hrvatske. Hrvatske i srpske snage ratovale su u Zadunavlju i Gornjoj Ugarskoj. Transilvanski Saksonci su se takođe udaljili od Rakocija 1703. Iako je austrijski general Rabutin izgubio u Transilvaniji, povukao se u Saksonsku zemlju, gde su saksonski gradovi i seljaci dali utočište Habzburškoj vojsci. Širom Hrvatske vodili su se sukobi između kuručske i habzburško-saksonske vojske.