Redovni saziv Narodne skupštine Knjaževine Crne Gore 1906.
Na Lučindan 18. (31) oktobra 1906. godine sastala se na Cetinju u Zetskom domu prva Narodna skupština izabrana po odredbama Ustava. Odatle su narodni poslanici otišli u Cetinjski manastir gdje su prisustvovali Svetoj arhijerejskoj liturgiji, koja se održava svake godine na Lučindan, odnosno Sv. Petra Cetinjskog koji se upokojio na taj dan 1830. godine.
Tok događaja u Narodnoj skupštini bio je usmjeren u pravcu programskog grupisanja. Za okupljene i povezivanje narodnih poslanika osnovan je Klub narodnih poslanika. U Klubu se postepeno koncentriše skupštinska većina koja je postala jezgro Narodne stranke.
Mijuškovićevoj vladi narodna skupština je već 5. (18) novembra iskazala nepoverenje. Dovedena u takav položaj vlada Lazara Mijuškovića morala je da 6. novembra podnese ostavku, koju je knjaz uvažio. Istog dana, pošto je vlada podnijela ostavku, knjaz Nikola je pozvao u dvor predsjedništvo Narodne skupštine radi konsultovanja u vezi sa imenovanjem nove vlade. Pod uticajem opšteg raspoloženja, ovaj put knjaz Nikola se odlučio da imenuje vladu iz opozicije koja će imati povjerenje Narodne skupštine. Razlog za tadašnje veliko zadovoljstvo ležao je u tome, što se ovo smatralo pobjedom ustavne moći naroda, izraženo preko njegovih poslanika u Skupštini. Ovakvo raspoloženje je potpino razumljivo ukoliko znamo da Ustavom u Knjaževini Crnoj Gori nije bio predviđen parlamentarni sistem vladavine, već je smisao ustavnih propisa bio takav da vlada može i dalje ostati na vlasti bez obzira na raspoloženje u Narodnoj skupštini.
Knjaz Nikola je povjerio sastav kabineta Marku Raduloviću potpredsjednika kluba Narodne stranke. Vlada Marka Radulovića je obrazovana 11. (24) novembra, a 12. novembra u Narodnoj skupštini pročitan ukaz o razrešenju vlade Lazara Mijuškovića i imenovanju vlade Marka Radulovića.
Ukaz knjaza Nikole o imenovanju nove vlade izašlo je 19. januara 1907. A već 4. aprila uvažena je ostavka kabineta Andrije Radovića i imenovana vlada dr Lazara Tomanovića.
Narodna skupština je raspuštena ukazom od 26. juna. Istim ukazom su određeni izbori za Skupštinu i saziv iste za 8. novembar.[1]
Predsjednik skupštine uredi
Serdar Savo Plamenac najstariji poslanik izabran je za privremenog predsjednik.
Vojvoda Šako Petrović Njegoš predsjednik Narodne skupštine 1906.[1]
Narodni poslanici uredi
A) Za varoši:
- 1. Cetinje — vojvoda Šako Petrović Njegoš, državni savjetnik u penziji
- 2. Podgorica — dr Marko Radulović, ljekar
- 3. Nikšić — Simo Šobajić, trgovac
- 4. Kolašin — Pavle Vujisić, predsjednik oblasnog suda
- 5. Bar — Marko Petrović Njegoš, oblasni upravitelj u ostavci
- 6. Ulcinj — serdar Savo Plamenac, penzioner
B) Za kapetanije:
- 7. Cetinjska — Ilija Kapa, sveštenik
- 8. Njeguška — Ivan Labud Petrović Njegoš, trgovac
- 9. Pješivačka — Lazar Mijušković, predsjednik vlade
- 10. Čevsko - bjelička — Marko Vukotić, velikosudija u penziji
- 11. Cucko - ćeklićka — Savo Krivokapić, kapetan u penziji
- 12. Komansko - zagaračka — Petar Romanić, kapetan u penziji
- 13. Gornjo - crmnička — Labud Gojnić, ministar unutrašnjih djela
- 14. Donjo - crmnička — Jovan S. Plamenac, školski nadzornik
- 15. Barska — Gavrilo Cerović, v.d.pred.okružnog suda
- 16. Mrkojevićka — Murteza Karađuzović, hodža
- 17. Ulcinjska — Savo Đurašković, publicista
- 18. Šestansko-selačka — Lazar Jovović, poštanski činovnik
- 19. Krajinska — Adem Ibrahim, trgovac
- 20. Ceklinsko-dobrska — Milo Tatar, poštanski činovnik
- 21. Donjoceklinska — Milo Dragojević, trgovac
- 22. Ljubotinjska — Đuro Drecun, trgovac
- 23. Lješanska — Mitar Vukčević, okružni sudija
- 24. Podgorička — Vojin Popović, sveštenik
- 25. Donjokučka — Mihailo Ivanović, zastupnik člana d.suda
- 26. Lješkopoljska — Krsto Popović, sveštenik
- 27. Zatrebačka — Dušan Gregović, konzul
- 28. Piperska — Spasoje Piletić, predsjednik opštine Podgorica
- 29. Gornjokučka — Vuko Popović, sveštenik i učitelj
- 30. Bratonožićka — Nikola Simović (Sekulović), komandir u penziji
- 31. Zetska — Savo Vuletić, predsjednik opštine Cetinje
- 32. Martinićka — Drago Radović, kapetan u penziji
- 33. Vražegrmska — dr Milovan Marušić, ljekar
- 34. Spuška — Joveta Ćetković, nadzornik puta
- 35. Pavkovićka — Milija Pavićević, član Državne kontrole
- 36. Petrušinska — Spasoje Radulović, zemljoradnik
- 37. Grahovska — dr Dušan Matanović, sudija
- 38. Oputno-rudinska — Niko Tatar, nadzornik monopola
- 39. Banjanska — Špiro Gligović, sveštenik
- 40. Nikšićka — Vuko Krivokapić, industrijalac
- 41. Lukovska — Milisav Nikolić, okružni sudija
- 42. Trebješka — Novo Stanišić, sveštenik
- 43. Župopivska — vojvoda Lazar Sočica, brigadir u penziji
- 44. Uskočka — vojvoda Đuro Cerović, ministar u penziji
- 45. Golijska — Jovo Ljepava, načelnik ministarstvo prosvjete
- 46. Župska — Ilija Bojović, šef policije u penziji
- 47. Rudinska — Bajo Gardašević, velikosudija u penziji
- 48. Drobnjačka — Milosav Tomić, sveštenik
- 49. Jezersko-šaranska — Risto Popović, velikosudija
- 50. Planino-pivska — Nikola Bajagić, kapetan u ostavci
- 51. Rovačka — Nikola Jovanović, učitelj
- 52. Donjomoračka — Milo Dožić, ministar
- 53. Gornjomoračka — Sava Dragović, okružni sudija
- 54. Kolašinsko-rečinska — Mujo Vlahović, kapetan u penziji
- 55. Lipovska — Janko Tošković, učitelj
- 56. Poljska — Risto A. Bošković, finansijski kapetan
- 57. Andrijevačka — Janko Spasojević, državni činovnik
- 58. Šekularsko-trepačka — Milosav Raičević, predsjed. okruž. suda
- 59. Kraljska — Ljubomir Bakić, okružni sudija
- 60. Velička — Jevrem Bakić, finansijski kapetan u ostavci
- 61. Polimska — Vaso Ćulafić, kapetan u ostavci
- 62. Ljevorečka — Radoje Popović, kapetan u ostavci
V) Virilni (po položaju):
- 63. Mitropolit crnogorski — g. Mitrofan Ban
- 64. Arcibiskup barski i Primas srpski — g. Šimun Milinović
- 65. Muftija crnogorskih muslimana — g.Hadži Mustafa Hilmi
- 66. Predsjednik Državnog savjeta — vojvoda Gavro Vuković
- 67. Član Državnog savjeta — Andrija Radović
- 68. Član Državnog savjeta — Marko Radulović
- 69. Član Državnog savjeta — brigadir Mitar Martinović
- 70. Član Državnog savjeta — Marko Đukanović
- 71. Član Državnog savjeta — Milutin Tatar
- 72. Predsjednik Velikog Suda — dr Lazar Tomanović
- 73. Predsjednik Glavne državne kontrole — serdar Rade Plamenac
- 74. Brigadir — vojvoda Đuro Petrović Njegoš
- 75. Brigadir — vojvoda Mihailo Vučinić
- 76. Brigadir — Jovo Martinović
Od 76 narodnih poslanika (62 izabrana + 12 virilaca - po položaju) Klubu Narodne stranke je pripadao 51 poslanik.[1]
Reference uredi
Literatura uredi
- Mikavica, Dejan; Vasin, Goran; Ninković, Nenad (2013). Istorija Srba u Crnoj Gori 1496-1918. Novi Sad: Prometej.
- Mikavica, Dejan; Vasin, Goran; Ninković, Nenad (2017). Srbi u Crnoj Gori 1496-1918. Nikšić: Institut za srpsku kulturu.
Spoljašnje veze uredi
- Glas Crnogorca, raspuštanje skupštine 26. 6. 1907.
