Википедија

Saiman 200

Saiman 200 je italijanski školski jednomotorni, dvokrilac dvosed sa otvorenom kabinom, projektovan 1930.-tih godina dvadesetog veka a izrađen u vazduhoplovnoj firmi Società Industrie Meccaniche Aeronautiche Naval (SAIMAN) odakle mu i potiče ime. Koristio se kao školski avion pre, u toku i nakon Drugog svetskog rata[1].

Saiman 200 (SAIMAN 200)
Opšte
Dimenzije
Masa
Pogon
Performanse
Početak proizvodnje1939.
Dužina7,47
Razmah krila8,78
Visina2,50
Površina krila22,00
Prazan761
Normalna poletna1.055
Klipno-elisni motor1 motor Alfa Romeo 115
Snaga138 kW
Maks. brzina na H=0220 km/h
Dolet475 km
Plafon leta6.000 m
Brzina penjanja222 m/min

Projektovanje i razvoj uredi

Glavni inženjer italijanske firme za proizvodnju aviona Società Industrie Meccaniche Aeronautiche Navali (SAIMAN), Mario Botini (Mario Bottini) je na osnovu prethodnog modela Saiman S.4 projektovao školski avion SAIMAN 200. Avion za obuku Saiman 200 je izgrađen tokom 1938. godine i bio je namenjen za početnu obuku pilota vojnih aviona. Prototip aviona je poleteo prvi put krajem 1938. godine. To je za to vreme bio klasičan školski avion dvokrilac mešovite konstrukcije jednomotorni dvosed sa tandem rasporedom sedišta i fiksnim stajnim trapom koga je pogonio linijski motor Alfa Romeo 115 snage 185 KS i dvokraka drvena vučna elisa fiksnog koraka[1].

Tehnički opis uredi

Varijante aviona Saiman 200 uredi

  • SAIMAN 200 – avion sa motorom Alfa-Romeo 115 snage 138 kW, izrađeno 128 aviona.
  • SAIMAN 205 – avion sa motorom Alfa-Romeo 110 snage 74 kW, izrađeno samo dva prototipa.

Zemlje koje su koristile Avion Saiman 200 uredi

Operativno korišćenje uredi

Ukupno je proizvedeno 130 aviona i to 128 tipa 200 i dva prototipa tipa 205. Avion Saiman 205 je potpuno isti avion kao i model 200, jedina je razlika u motoru u njega je ugrađivan motor Alfa Romeo 110 snage 74 kW. Avion sa slabijim motorom (čitaj ekonomičniji) bio je namenjen civilnoj upotrebi tj. aero klubovima.

Avion Saiman 200 se koristio pre i za vreme rata za obuku italijanskih vojnih pilota. Zrakoplovstvu NDH je prodato 25 ovih aviona koji su korišćeni za obuku pilota ili kao avion za vezu i izviđanje. Posle kapitulacije Italije, Nemci su zarobili izvestan broj ovih aviona koje su koristili za obuku pilota.

Izvesnu količinu aviona ovog tipa su zarobili i saveznici tokom invazije na Italiju, koristili su ih kao avione za vezu i "taksi" avione.

Avion Saiman 200 u Jugoslaviji uredi

Posle kapitulacije Italije, 9. septembra 1943.g zaplenjen je veći broj aviona u Gorici, među kojima je bio i jedan SAIMAN 200, koji je korišćen za vezu i izviđanje za potrebe Operativnog štaba primorske zone. Kasnije, 1944. još 2 aviona SAIMAN 200 su prebegla u partizane iz sastava Zrakoplovstva NDH i pripojeni su eskadrili za vezu VŠ formiranog 18. avgusta 1944. na Visu. U velikom preletu koji je organizovao Ivan Cvonček, 6. aprila 1945. g, učestvovao je i jedan SAIMAN 200 koji je iz Zagreba preleteo u Glinu[2].

Na kraju rata od Vazduhoplovstva NDH nasleđeno je pet aviona ovoga tipa koji su korišćen posle rata u Jugoslovenskom ratnom vazduhoplovstvu kao avioni za vezu[3].

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 15. 08. 2016. g. Pristupljeno 26. 07. 2016. 
  2. ^ V. Mikić; Zrakoplovstvo NDH 1941—1945., VIIVJ, Beograd, 2000.
  3. ^ Dimitrijević, Bojan (2012). Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo 1942-1992. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-163-6. 

Literatura uredi

  • Komanda RV i PVO, Čuvari našeg neba, Vojnoizdavački zavod, Beograd, 1977.
  • Dimitrijević, Bojan (2012). Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo 1942-1992. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-163-6. 
  • Savić, Dragan; Let na drugu stranu, Let - Flight (YU-Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva) 1: pp. 241-252. ISSN 1450-684X.
  • V. Mikić; Italijanska avijacija u Jugoslaviji 1941—1943., VIIVJ, Beograd, 1998.
  • V. Mikić; Zrakoplovstvo NDH 1941—1945., VIIVJ, Beograd, 2000.
  • Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2. 
  • Thompson, Jonathan (1963). Italian Civil and Military Aircraft 1930-1945. Aero Publishers. ISBN 978-0-8168-6500-0. 
  • Taylor, Michael J. H. (1989). Jane's Encyclopedia of Aviation. London: Studio Editions.
  • The Illustrated Encyclopedia of Aircraft (Part Work 1982-1985). Orbis Publishing.

Spoljašnje veze uredi

 
Saiman 200 na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Саиман_200&oldid=26997539”