Svani
Svani su etnička grupa Gruzina. Sebe zovu Mu-šaun, a kod antičkih autora figuriraju kao Misimiancami. Većinom su pravoslavne veroispovesti. Govore svanskim jezikom, koji spada u svansku grupu južnokavkaske porodice jezika.
.jpg)
Žive u Mestijskom i Lehtenskom rajonu na severozapadu Gruzije, koji zajedno čine istorijsku oblast Svanetija (Svanetija je administrativno podeljena između regiona Megrelija-Gornja Svanetija i Rača-Lečhumi i Donja Svanetija). U Svanetiji živi oko 62.000 pripadnika ovog naroda, dok im je ukupna brojka negde oko 80.000.[traži se izvor] Svanetija je najviša naseljena oblast u Evropi.[traži se izvor] Neka stalno naseljena sela nalaze se na visinama i preko 2.000 m (Ušguli je čak na visini od preko 2.200 m).
Istorija i tradicija uredi
Smatra se da prve pomene naroda Svani nalazimo u Soanima, grčkog geografa Strabona. Ovaj naučnik locirao je Soane na isto područje koje danas naseljavaju Svani.
Do 1930-ih i Staljinove epohe, u popisima stanovništva Svani su, kao i Megreli, figurirali kao posebna etnička grupa, ali su od tada svrstani u širu gruzijsku grupu. Pripadnici su Gruzijske pravoslavne crkve, hristijanizovani još negde između 4 i 6. veka. Najpoštovaniji svetac je Sveti Đorđe, zaštitnik Gruzije. Žive i neki običaji koji svoj koren vuku u paganska vremena. Kod Svana se tako na primer zadržala krvna osveta (iako ovaj običaj jenjava, zahvaljujući između ostalog i drakonskim zakonskim kaznama). Porodice su male. Glava porodice je muškarac, ali postoji i veliko poštovanje prema stariji ženskim članovima familije.
Jezik uredi
Bilingvisti, Svani koriste kako gruzijski, tako i svoj, svanski jezik, koji zajedno sa gruzinskim, megrelskim, i laz jezikom čini južno-kavkasku ili kartvelsku porodicu jezika. Negde oko 15.000 ljudi navodi danas svanski kao svoj maternji jezik. Još dva puta toliko ljudi ga razume. Gruzijski međutim kao pisani jezik sve više potiskuje svanski, koji ostaje samo jezik usmene komunikacije, bez pravopisnog standarda.
Kultura uredi
Kultura Svana danas na najlepši način živi kroz pesmu i igru. Svanetija je posebno poznata po svojim polifonim napevima, važnom delu gruzijske vokalne tradicije.
Poznati Svani uredi
- Mihail Hergijani, alpinista, zasluženi majstor sporta, višestruki šampion SSSR-a
- Jaroslav Joselijani, podmornički kapetan (1942—1944)
- Otar Joselijani, filmski režiser
- Mihail Gelovani, gruzijski glumac
- Nikolaj Svanidze, ruski televizijski novinar, voditelj i politički analitičar
- Kandid Čarkviani, prvi sekretar Komunističke partije Gruzije
- Irakli Čarkviani, gruzijski pesnik, pisac i muzičar
