Septembar
| septembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
Septembar je deveti mesec u godini i ima 30 dana. Početak meseca po julijanskom kalendaru počinje 14. dana gregorijanskog kalendara. Po Crkvenom računanju ciklusa vremena je prvi mesec.
Na severnoj hemisferi početak meteorološke jeseni je 1. septembra. Na južnoj hemisferi početak meteorološkog proleća je 1. septembra.[1]
Septembar označava početak crkvene godine u istočnoj pravoslavnoj crkvi. To je početak školske godine u mnogim zemljama severne hemisfere, u kojoj se deca vraćaju u školu posle letnjeg raspusta, ponekad i prvog dana u mesecu.
Septembar (od latinskog septem, „sedam“) je prvobitno bio sedmi od deset meseci u najstarijem poznatom rimskom kalendaru, kalendaru Romula oko 750. p. n. e., sa martom (lat. Martius) kao prvim mesecom u godini do možda čak 451. p. n. e.[2] Nakon kalendarske reforme koja je početkom godine dodala januar i februar, septembar je postao deveti mesec, ali je zadržao ime. Imao je 29 dana do Julijanske reforme, koja je dodala dan.
Septembarski događaji uredi
Stare rimske svetkovine za septembar uključuju Ludi Romani, koji se prvobitno slavio od 12. do 14. septembra, a kasnije je produžen do 5. septembra do 19. septembra. U 1. veku pre nove ere, dodat je dodatni dan u čast oboženog Julija Cezara 4. septembra. Epulum Jovis je održan 13. septembra. Ludi Triumfales održan je od 18. do 22. septembra. Septimonijum se slavio u septembru, a po kasnijim kalendarima 11. decembra. Ovi datumi ne odgovaraju savremenom gregorijanskom kalendaru.
Septembar je u kalendaru Karla Velikog nazvan „mesec žetve“. Septembar delom odgovara Fruktidoru, a delom Vendemjeru Prve francuske republike. Septembar se u Švajcarskoj naziva Herbstmonat, mesec žetve. Anglosaksonci su mesec zvali Gerstmonath, mesec ječma, po usevu koji se tada obično žanje.[3]
Britansko carstvo je 1752. usvojilo gregorijanski kalendar. U Britanskoj imperiji te godine drugom septembru je odmah sledio 14. septembar.
Na Usenetu se kaže da se septembar 1993. (Večni septembar) nikada nije završio.
Septembar u astronomiji i astrologiji uredi
Septembarska ravnodnevica se javlja u ovom mesecu, a oko nje se organizuju određene svetkovine. To je jesenja ravnodnevica na severnoj hemisferi, a prolećna ravnodnevica na južnoj hemisferi. Datumi mogu varirati od 21. septembra do 24. septembra (u UTC).
Septembar je uglavnom u šestom mesecu astrološkog kalendara (i prvi deo sedmog), koji počinje krajem marta/Marsa/Ovna.
Septembarski simboli uredi
- Septembarski kamen rođenja je safir.
.jpg)
Poreklo reči ili etimologija uredi
Septembar je dobio ime od latinskog (September). Mesec je nazvan po “septem“ (sedmi mesec) rimskog kalendara.
Septembar se kod Srba, kao i kod nekih slovenskih naroda naziva još i MIHOLjSKI MESEC, RUJEN i GROZDOBER, kao i u starosrpskom. Preko crkve su u srpski narod ušli latinski nazivi za mesece, a njihovi glasovni likovi pokazuju da su prošli kroz grčko posredstvo.[18] Kod Čeha ZARŽI, a kod Slovenaca i KIMAVEC. Kod Hrvata se naziva RUJAN, slično staroslovenskom i srpskom RUJEN. Na staroruskom VERASENj, beloruskom VERASENj, ukrajinskom VERESENЬ slično poljskom VŽESIENЬ.
Verski kalendari uredi
Hrišćanski praznici uredi
- Veliki praznici ili crveno slovo
- Usekovanje glave Svetog Jovana Krstitelja; Sabor srpskih Svetitelja
- Roždestvo Presvete Bogorodice - Mala Gospojina
- Vozdviženje Časnog Krsta - Krstovdan
- Srbljak
- Žitije Svetih za septembar
Jevrejski praznici uredi
- Roš Ašana - Nova godina 5772 (29. i 30. septembar 2011)
Reference uredi
- ^ Office, Met. „Met Office: Changing seasons”. webarchive.nationalarchives.gov.uk. Arhivirano iz originala 2009-02-25. g.
- ^ H.H. Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic (Cornell University Press, 1981), p. 84; Gary Forsythe, Time in Roman Religion: One Thousand Years of Religious History (Routledge, 2012), p. 14.
- ^ Jedna ili više prethodnih rečenica uključuje tekst iz publikacije koja je sada u javnom vlasništvu: Chisholm, Hugh, ur. (1911). „September”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 24 (11 izd.). Cambridge University Press. str. 653.
- ^ Hughes, Richard W.; Manorotkul, Wimon; Hughes, E. Billie (2017). Ruby & Sapphire: A Gemologist's Guide. RWH Publishing/Lotus Publishing. ISBN 978-0-9645097-1-9.
- ^ Harman, Alang Kasim; Ninomiya, Susumu; Adachi, Sadao (1994). „Optical constants of sapphire (alpha-Al2O3) single crystals”. Journal of Applied Physics. 76 (12): 8032—8036. Bibcode:1994JAP....76.8032H. doi:10.1063/1.357922.
- ^ Hosler, Dorothy; Burkett, Sandra L.; Tarkanian, Michael J. (18. 6. 1999). „Prehistoric Polymers: Rubber Processing in Ancient Mesoamerica”. Science. 284 (5422): 1988—1991. PMID 10373117. doi:10.1126/science.284.5422.1988. Pristupljeno 25. 10. 2021 — preko science.org (Atypon).
- ^ „Rubber processed in ancient Mesoamerica, MIT researchers find”. News.mit.edu. Pristupljeno 25. 10. 2021.
- ^ Elizabeth Pennissi (2001). „Linnaeus's last stand?”. Science. 291 (5512): 2304—2307. PMID 11269295. S2CID 83724152. doi:10.1126/science.291.5512.2304.
- ^ „Aster L.”. Plants of the World Online. Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. 2021. Pristupljeno 12. 6. 2022.
- ^ SHG Resources. „SHGresources.com”. SHGresources.com. Arhivirano iz originala 16. 06. 2013. g. Pristupljeno 2013-08-22.
- ^ „Flowerstower.com”. Arhivirano iz originala 24. 2. 2013. g. Pristupljeno 2013-08-22.
- ^ „Giulio Campi | Jupiter and Astraea”. The Met. Pristupljeno 15. 8. 2022.
- ^ David Groome, "Astrology," in Parapsychology: The Science of Unusual Experiences, eds. David Groome and Ron Roberts, 113–27, 2nd ed. (London: Psychology Press, 2016), 116.
- ^ Aaboe, Asger (2001). Episodes From the Early History of Astronomy
. New York: Springer Science+Business Media. str. 19. ISBN 9780387951362.
- ^ Team, The GaneshaSpeaks (2017). GEMINI - Your Zodiac Horoscope 2018. Ahmedabad: www.GaneshaSpeaks.com. str. 16.
- ^ The Earth passes the junction of the signs at 13:30 UT/GMT September 22, 2020, and will pass it again at 19:21 UT/GMT September 22, 2021.
- ^ „Astrology Calendar”, yourzodiacsign. Signs in UT/GMT for 1950–2030.
- ^ Končarević, Ksenija (2022). Pravoslavlje, br. 1321. od 1. aprila, Sveslavenska leksema u savremenom srpskom jeziku. Beograd: SPC. str. 39.
Literatura uredi
- Logos, Aleksandar A. (2017). Putovanje misli : uvod u potragu za istinom. Beograd.
- Dershowitz, Nachum; Reingold, Edward M. (1997). Calendrical Calculations. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-56474-8. Arhivirano iz originala 17. 10. 2002. g. Pristupljeno 07. 07. 2017. with Online Calculator
- Dershowitz, Nachum; Reingold, Edward M. (2008). Calendrical Calculations. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521885409.
- Birashk, Ahmad (1993). A comparative Calendar of the Iranian, Muslim Lunar, and Christian Eras for Three Thousand Years. Mazda Publishers. ISBN 978-0-939214-95-2.
- Richards, EG (1998). Mapping Time, the calendar and its history. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850413-9.
- Doggett, LE (1992). „Calendars”. Ur.: Seidelmann, P. Kenneth. Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac. University Science Books. ISBN 978-0-935702-68-2. Arhivirano iz originala 1. 4. 2004. g.
- Aveni, Anthony F. (2000). Empires of Time: Calendars, Clocks, and Cultures (reprint of 1990 original izd.). London: Tauris Parke. ISBN 978-1-86064-602-7. OCLC 45144264.
- „calendar”, American Heritage Dictionary (5th izd.), 2017
- Björnsson, Árni (1995) [1977]. High Days and Holidays in Iceland. Reykjavík: Mál og menning. ISBN 978-9979-3-0802-7. OCLC 186511596.
- Rose, Lynn E. (1999). Sun, Moon, and Sothis. Kronos Press. ISBN 978-0-917994-15-9.
- Schuh, Dieter (1973). Untersuchungen zur Geschichte der Tibetischen Kalenderrechnung. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag. OCLC 1150484.
- Spier, Arthur (1986). The Comprehensive Hebrew Calendar. Feldheim Publishers. ISBN 978-0-87306-398-2.
- Zerubavel, Eviatar (1985). The Seven Day Circle: The History and Meaning of the Week. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-98165-9.
- Fraser, Julius Thomas (1987). Time, the Familiar Stranger (illustrated izd.). Amherst: University of Massachusetts Press. ISBN 978-0-87023-576-4. OCLC 15790499.
- Whitrow, Gerald James (2003). What is Time?. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-860781-6. OCLC 265440481.
- C.K, Raju (2003). The Eleven Pictures of Time. SAGE Publications Pvt. Ltd. ISBN 978-0-7619-9624-8.
- C.K, Raju (1994). Time: Towards a Consistent Theory. Springer. ISBN 978-0-7923-3103-2.
- al-Biruni (1879). The Chronology of Ancient Nations, Chapter VII. C. Edward Sachau. London.
- Belenkiy, Ari (2002). „A Unique Feature of the Jewish Calendar – Dehiyot”. Culture and Cosmos. 6: 3—22.
- Jonathan Ben-Dov (2008). Head of All Years: Astronomy and Calendars at Qumran in their Ancient Context. Leiden: Brill.
- Blackburn, Bonnie; Leofranc Holford-Strevens (2000). The Oxford Companion to the Year: An Exploration of Calendar Customs and Time-reckoning. USA: Oxford University Press.
- Burnaby, Sherrard Beaumont (1901). Elements of the Jewish and Muhammadan Calendars. London: George Bell and Sons.
- Bushwick, Nathan (1989). Understanding the Jewish Calendar. New York/Jerusalem: Moznaim. ISBN 978-0-940118-17-1.
- Feldman, William Moses (1978). Rabbinical Mathematics and Astronomy (3rd izd.). New York: Sepher-Hermon Press.
- Poznanski, Samuel (1910). „Calendar (Jewish), Encyclopædia of Religion and Ethics”. 3. Edinburgh: T. & T. Clark: 117—124.
- Reingold, Edward M.; Dershowitz, Nachum (2001). Calendrical Calculations: The Millennium Edition (2 izd.). Cambridge University Press. str. 723–730. ISBN 978-0-521-77752-0.
- Resnikoff, Louis A. (1943). Jewish Calendar Calculations. Scripta Mathematica. 9. str. 191—195,274—277.
- Schwartz, Eduard (1905). Christliche und jüdische Ostertafeln (Abhandlungen der königlichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Philologisch-Historische Klasse. Neue Folge, Band viii). Berlin.
- Spier, Arthur (1986). The Comprehensive Hebrew Calendar: Twentieth to the Twenty-Second Century 5660–5860/1900–2100. Jerusalem/New York: Feldheim Publishers.
- Stern, Sacha (2001). Calendar and Community: A History of the Jewish Calendar 2nd Century BCE to 10th Century CE. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-827034-8.
