Sivac
Sivac (mađ. Szivác, nem. Siwatz) selo je u Srbiji, u AP Vojvodini, u opštini Kula, u Zapadnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 6.950 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 8.992 stanovnika). Do 1965. godine ovo naselje je bilo sedište opštine Sivac koju su činila naseljena mesta: Sivac (pripojen opštini Kula), Kljajićevo i Telečka (oba naselja su danas na teritoriji grada Sombora).
Sivac | |
|---|---|
_-_Orthodox_church.jpg) Pravoslavna crkva u Sivcu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Zapadnobački |
| Opština | Kula |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  7895 |
| — gustina | 51/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 42′ 09″ S; 19° 22′ 54″ I / 45.70250° S; 19.38169° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 103 m |
| Površina | 152,7 km2 |
.svg)  Sivac Sivac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 25223 |
| Pozivni broj | 025 |
| Registarska oznaka | SO |
Ovde se nalazi Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Sivcu.
Geografija uredi
Istočni deo sela se prostire na blagim padinama lesne zaravni Telečke. Zapadni deo sela je položen na ravnom prostoru lesne terase. Sa južne strane naselja prolazi nekada plovan i važan stari Terezijanski Veliki bački kanal. Kroz središte naselja pruža se magistralni put koji povezuje Sombor i Vrbas. Selo Stari Sivac je između 1752-1760. godine premešteno sa bezvodne pustare Teleksad, na današnje mesto.[1]
Istorija uredi
Sivac je mesto koje čine dva spojena naselja: Stari Sivac i Novi Sivac. Srbi starosedeoci su oduvek živeli u Starom Sivcu, dok je u susednom Novom Sivcu, bilo uglavnom kolonizovanih Švaba, U Drugom svetskom ratu deo sivačkih Nemaca dobrovoljno je služio u zloglasnoj SS diviziji „Princ Eugen“. Posle Drugog svetskog rata u Sivac je kolonizovano preko četiri hiljade stanovnika mahom iz Pljevaljskog kraja u Crnoj Gori.[2]
Pominje se mesto u spisku naselja bačkog distrikta od novembra 1692. godine, mesto "Sziva" (Sivac). Ona su oslobođenja vojnih i drugih davanja i svojevoljnog rada, od pre naređenih. To je inače general Monasterlija obećao da će davati gradu Varadinu i carskoj vojsci.[3] Stari Sivac spada među najstarija komorska naselja. "Nalazi se u sredini županije, između Telečke i Francovog kanala". Starosedeoci mesta su Srbi, koji su polovinom 18. veka imali mnogo sveštenika. Po popisu pravoslavnih parohija u Bačkoj 1733. godine selo Sivac ima 281 dom i čak 15 sveštenika: tri Rajića, četiri Popovića, dva Veselinovića, Kostić, Mirić, Simić, dva Jovanovića i Vlaškalić.[4] Tako ih je u mestu sa 132 doma, bilo ukupno 14, i to 6 paroha, 2 đakona i 9 sveštenika bez parohije.[5] To je bila taktika imućnijih porodica, da daju decu za sveštenike, ne bi li kuću oslobodili obaveze "rabote". Tu su se u većem broju naselili 1780. godine, Srbi iz Prigrevice i Sent Ivana, koji su kuće morali ustupiti kolonizovanim Švabama.
U Sivac su kolonizovani u manjem broju i Slovaci katolici, koji su vremenom bili pomađareni. Nekada zasebna opština, a danas samo deo Sivca, Novi Sivac je 1780. godine naseljen Švabama reformatorima ili kalvinistima sa Rajne i Mozela. Ti kolonisti su došli "na gotovo", jer su ih čekali: gotove kuće sa zgradama punih marve, kućni stvari i zasejane oranice. Pride, bili su deset godina oslobođeni poreza i bilo kakvih davanja i obaveze vojničke.[6]
Za vreme mađarske bune Stari Sivac se kao srpsko uporište, našlo na poprištu događaja. Dana 20. jula 1849. godine Mađari su u Starom Sivcu streljali Todora Milovanovog i još jednog čoveka. Kao žrtva pominje se jedna beba, koja je u paljevini živa izgorela.[7]
Stari Sivac je po mitropolijskom popisu 1865. godine imao po političkom popisu 3678 stanovnika, a po crkvenom - 3700 duša. Tu su bile dve parohije sa po jednim parohom, prve i druge platežne klase.[8] Telegrafska linija između Sombora i Novog Sada, preko Sivca provučena je 1863. godine.
Religija uredi
Prvi pomen o sivačkoj pravoslavnoj crkvi je iz 1702. godine. Sivački, drugi po redu pravoslavni hram posvećen Sv. Nikoli, osveštao je episkop bački Visarion 1754. godine.[9] Novi, treći hram podignuli su Sivčani 1780. godine. Njen ikonostas je oslikao tek 1821. godine ikonopisac Pavel Đurković. Sivački sveštenici 1825. godine su bili: Gavril Kostić, Todor Jovanović i Stefan Acković.[10] Po državnom šematizmu pravoslavnog klira u Ugarskoj iz 1846. godine, u opštini "Szivacz" je bilo 3850 pravoslavnih žitelja. Pravoslavno parohijsko zvanje je osnovano 1740. godine, pri novom hramu posvećenom Letnjem Sv. Nikoli iz 1873. godine, a crkvene matice se vode od 1744. godine. Bilo je četiri sveštenika u Sivcu 1740. godine. U mestu je bilo 1846. godine nekoliko sveštenika: Dimitrije Rajić, Jovan Kostić, Efrem Jovanović - parosi. Pop Gavril Kostić je bio bez parohije, a tu je bio i đakon Nikola Mandić. Postoji 1846. srpska narodna škola sivačka, u koju ide 93 đaka, sa učiteljem Lazarom Karanovićem.[11] Sivčani su se 1861. godine spremali da njihova crkvena opština da gradi novi, četvrti po redu hram. Rešili su pravoslavni skupštinari 24. decembra 1868. godine da se "od malog Jaroša na zidanje crkve Srba do 500 lanaca proda - koji će se novac po razmeri svakoj veri naroda podeliti". Njena gradnja - monumentalna, visoka građevina, u baroknom stilu sa tri tornja, je okončana 1872. godine.[12] Krajem 1891. godine u Starom Sivcu je bilo dva paroha i 3787 pravoslavnih stanovnika, koji su stanovali u 587 domova. Po srpskom izvoru iz 1905. godine vidi se da je Stari Sivac velika politička opština u kojoj živi 7200 stanovnika, u 1669 domova. Od toga Srba ima 3775 duša i 629 domova. Srpska javna zdanja su pravoslavna crkva, i tri narodne škole. Crkvena opština poseduje 155 kj zemlje od koje se izdržava crkva i škole. Postoji srpsko pravoslavno groblje. U mestu su dve parohije, a sveštenici su: pop Miloš Rajić paroh rodom iz mesta, a kapelan je dr Stevan Momirović rodom iz Starog Stapara. Parohijska filijala je Novi Sivac sa 29 pravoslavnih žitelja.[13]
Obrazovanje uredi
Škola u Sivcu radi već od 1723. godine. Avram Maksimović je kao đakon postavljen za učitelja u srpskoj školi u Starom Sivcu 1790. godine. On će kada bude prešao u Sombor tamo napisati 1810. knjigu: "Novi pčelar ili način kako treba pčele držati" u Budimu. Tu stručnu, korisnu knjigu kupili su Sivčani: sva tri mesna paroha - Gavril Kostić, Teodor Jovanović i Sava Berkić, zatim Kozma Stefanović učitelj, Jovan Teodorović kupac i crkveni tutor, te desetak građana. Prvi učiteljski pripravnik, koji je završio Sentandrejsku preparandiju bio je 1815. godine, budući sivački učitelj Lazar Karanović "Deda". On će učiti sivačke đake sve do 1861. godine. Učitelj Laza je posebno cenjen, pa se uz njegovu ličnost vezuje stara sivačka uzrečica: "Od kako je gavran pocrnio, nije bilo tako valjanog učitelja".[14]U Sivcu je novembra 1857. godine objavljen stečaj za upražnjeno mesto učitelja u prvom razredu. Godišnja plata mu je iznosila 80 f. u novcu i ostale dacije u naturi. Opštinski beležnik je 1857. godine bio Jovan Tomić. Polovinom 1860. godine u Starom Sivcu je zavedena srpska pravoslavna crkvena opština. Još 1854. godine su rešili Sivčani da zbog mnogo dece i teskobnog prostora otvore novu školu, i prime drugog učitelja. Učitelj je primljen, ali sve do 1860. godine nije škola nova napravljena, pa je stanje u učionici bilo nesnosno. Čim su organizovali crkvenu opštinu, odmah se krenulo sa radom. Plan školskog zdanja načinio je crkveni tutor samouki građar. Zatim je raspisan konkurs za građevinske radove i zgrada je za tri meseca bila gotova. Opština nije opteretila narod nego je našla novac za gradnju iz svojih izvora. Čak je i staza između škole i pravoslavne crkve fat širine flasterisana.[15] Kupci jedne knjige bili su 1867. godine sivačka Srpska škola i učitelj Aleksa Jovanović (on i 1870) Godine 1840. izašao je kao svršeni učiteljski pripravnik iz Somborske preparandije, Stefan Karanović iz Sivca. Njegov kolega Đorđe Sentomaški je dobio 1862. godine, svedočanstvo o osposobljenosti za učitelja seoskih škola.[16] Srbi u Starom Sivcu su 1860. godine podigli novu veliku i lepu školu sa učiteljskim stanom. A dve godine kasnije tamošnji krojač Aćim Stojančev je naručio ikonu Sv. Save, i poklonio je mesnoj školi, kao njen dobrotvor. Školska ikona je bila visoka 1,5 rif, i srazmerno široka, a izradio ju je poznati slikar Novak Radonić.[17] Mladi Sivčanin, Sima Pavlović je 1868. godine objavljivao svoje pesme u časopisu "Vila". Sivačka srpska škola je 8. novembra 1891. godine je "skromno ali veličanstveno" obeležila osvećenje školske zastave. Zastava koja je trebalo da "okuplja i štiti" mlade, je nabavljena na predlog predsednika Školskog odbora i upravitelja škole Mladena Jovanovića. Đaci, njih preko 350 su krenuli iz sve tri sivačke škole ka domu kume zastave. Na školsku zastavu ona je prikačila spomen-traku sa natpisom: "školskoj mladeži Marija Popović". Posle čina osvećenja u crkvi, uveče je priređena humanitarna večera, za kumu, gde je skupljen prilog za siromašnu školsku decu. U Sivcu su tada činili učiteljski "kolegijum", pored Jovanovića upravitelja, Dušan Pejić, Hariton Ružić i učiteljica Jelena Majski. U Sivcu je 1891. godine postojalo Tamburaško društvo.[18] Škola je u Starom Sivcu bilo 1891. godine - tri, a školske dece 342.[19] U Starom Sivcu su 1905. godine tri školske zgrade za redovnu i prazničnu školu. Učiteljsko telo čine: Hariton Ružić rodom iz Bočara, Dušan S. Pejić rodom iz Pančeva, Milivoj Leskovac - učitelji i Jelena Jagerović rođ. Majski rodom iz Starog Sivca. Broj školske dece je za redovnu nastavu 468, za poftornu školu 195 i za zabavište 261 dete.
U Starom Sivcu je u avgustu 1938. položen kamen temeljac nove Građanske škole ratarskog tipa.[20]
Društvo uredi
Iz godine 1734. javlja se jedan interesantan slučaj kažnjavanja nasilnog sivačkog sina. Tužio je Vuča ćurčija iz Sivca, svog sina Đorđa, zato što je digao ruku na oca i majku, a oca i povredio udarivši ga cepanicom u leđa. Budimski tanač mu je presudio: javno, na sivačkoj pijaci da dobije 24 štapa batina, po turu.[3]Jovan Fertunić je 1744. godine bio poslanik Sivca na Crkveno-narodnom saboru. U Sivcu se 1854. godine desio još jedan grozan događaj. Mesni šinter koji je imao 14 pasa je završio u zatvoru, jer su njegovi psi jednu devojku od 17 godina doslovce raskomadali, i skoro pojeli usred dana.[21] Godine 1856. nameravale su ugarske vlasti da u Sivcu podignu novu veliku kaznionu za muške osuđenike. Tamo su bili neki spahijski magacini koje je trebalo preurediti za zatvorske prostorije - smeštaj 800 ljudi. Ali to se nije dogodilo.[22] Godine 1860. Sivčani su kupovali pretplatom jednu korisnu knjigu: Dimitrije Rajić namesnik, parosi Jovan Kostić i Jefrem Jovanović, Maksim Rajić i Mladen Jovanović kapelani, Mihailo Teodorović predsednik opštine, Aleksandar Jovanović učitelj, Miloš Bikicki opštinski starešina, Maksim Leskovački crkveni tutor, Aćim Stojančev krojač i još nekoliko građana.[23] Starosivčani su 1861. godine poslali javnu podršku Svetozaru Miletiću, za rad na odbrani narodnih prava. Iste godine su dali i prilog od 5 f. koje je skupio Toma Ivanić, za proslavu stogodišnjice rođenja Save Tekelije. Pomogli su Sivčani i Srpsko narodno pozorište u Novom Sadu, sa 17 f. priloga. To su bili: Miloš Bikicki, Uroš Majski trgovac, Gavrilo Teodorović, Maksim Rajić kapelan, Mladen Jovanović, Aleksandar Jovanović učitelj, Toma Ivanić drugi beležnik, Pavle Sentomaški, Aćim Stojančev krojač, Stefan Vlaškalić čizmar.[24] U Sivcu je marta 1861. godine ponovo izabran za seoskog kneza Fratričević. Srpsko čitalište u Starom Sivcu je osnovano 1892. godine. U Sivcu je rođen 1904. godine Mladen Leskovac, zvaničnik Matice srpske i redovni član SANU, kao sin Milivoja mesnog učitelja.
Privreda uredi
Sivac jeste selo, ali njegova istorija male industrije je zanimljiva i impresivna. To mesto je oduvek na dobroj poziciji, imalo dobre sve saobraćajne veze, što mu je davalo atraktivnost. Postojala su dva kanala za vodeni saobraćaj, imao je dobre drumove i željezničku prugu, telekomunikacije - od pošte, telegrafa do telefona. Prvi značajan manufakturni pogon otvorio je 1881. godine Johan Folvajter. On je podigao dve savremene ciglarske peći, u svojoj ciglani. Drugu ciglanu u mestu pokrenuo je Sava Slepčev "prvi srpski sivački industrijalac" 1907. godine. Njegovih dvadesetak radnika proizvodili su cigle, crep i kreč. Treću ciglanu otvorio je Dušan Teodorov, i tako redom. Prvi parni mlin na valjke sagradio je Georg Šlat. Veliki privredni značaj ima podizanje parnog mlina na valjke "Union" 1906. godine. Mada je osnivač bilo jedno nemačko konduktorsko društvo, u javnosti su se isticali kao vlasnici Hajp i Valter. Uz mlin je do 1914. godine nikao veliki skladišni silos. A 1925. godine u selo je došao Čeh, Tomas Knihal koji je prvo postao suvlasnik, a zatim se nametnuo kao direktor. Ambiciozni mladić je preko puta mlina, u glavnoj sivačkoj ulici sagradio sebi dom - jednospratni "Kaštel" na bregu. Pored navedenih u Sivcu je bilo još dva manja mlina, od kojih jedan u obližnjem Malom Staparu. Godine 1928. došao je na red da se otvori pogon kudeljare. To je realizovao 1935. godine Filip Kancel, a u fabrici je radilo na preradi sirove konoplje, pedesetak radnika u dve smene. pogon Mlekare otvoren je u Sivcu 1910. godine, a kapacitet joj je bio 1000 litara ovčijeg i kravljeg mleka. Elektrifikacija Sivca je počela 1923. godine, kada je uspostavljena električna žičana veza preko Kljajićeva, sa Somborom gde je bila električna centrala. Osnovana je u mestu 1901. godine "Srpska štedionica kao zadruga u Starom Sivcu", sa udelom članova 59.907 k. Čist dobitak tog zavoda za 1907. godinu je iznosio 5.365 k. Upravu štedionice činili su 1905. godine: predsednik Miloš Rajić i knjigovođa Petar Apostolović.[25] Postojala je u Starom Sivcu "Srpska štedionica" (kao zadruga) početkom 20. veka. Knjigovođa štedionice bio je Kamenko Jagerović, a 1905. godine, njen kapital je iznosio 309.415 kruna, dok je čista dobit te godine bila 10.129 k 55 fi. Radila je u Starom Sivcu 1905. godine i Srpska zemljoradnička zadruga sa kapitalom od 27.682 k. Zadrugu su vodili predsednik Lazar Kaluđerski i poslovođa Dušan Pejić.
Sivac je 1978. godine bio "najveće selo Bačke", on je taj epitet stekao po broju stanovnika, ali to uzorno mesto je nekad imalo primat i zbog drugih stvari.
Sivačka Šećerana uredi
Reparski pokret se javio u državi 1924. godine, zbog kartela privatnih i dve države šećerane (8), usmerenih protiv interesa pojedinačnih, malih proizvođača, kojih je bilo oko 22.000. Udruženi proizvođači sadioci repe, njih oko 11.000 je 1925. godine su imali i svoje glasilo "Repar". Novembra 1925. godine u Starom Sivcu je održana skupština Udruženja proizvođača šećerne repe, iz cele države. Tada su usvojena pravila Akcionarskog društva za podizanje malih fabrika šećerana, koje će biti svojina samih proizvođača repe. Bio je to prvi pokušaj u jugoslovenskoj državi, po ugledu na Čehoslovačku. Prva fabrika je podignuta u Sivcu, jer je tamošnja politička opština poklonila zemljište za fabriku. Konkurenti za lokaciju pogona bili su sela Pećinci i Srpski Elemir. Bio je to prostor od 15 jutara, između željezničke stanice i kanala - kralja Petra, na raskršću dva druma. Gradnja je imala da se obavi kapitalom od 5 miliona dinara, od prodatih 5000 akcija po pojedinačnoj ceni od 1000 dinara.[26] Dana 7. novembra 1926. godine osvećeni su temelji fabrički, koju podiže AD Proizvođačka šećerana. Opštinski beležnik u Sivcu, Branovački koji je i predsednik Mesnog udruženja proizvođača repe bio je domaćin na svečanosti. Pred gostima, među kojima i Hribar predsednik Uprave šećerane, pročitana je povelja (ugrađena potom u temelj) u kojoj je pisalo da se fabrika podiže: "u vreme teške poljoprivredne krize i eksploatacije proizvođača od kartelisanih fabrika šećera." Prisutni gost Dr Ljudevit Prohaska sekretar Glavnog zadružnog saveza u Beogradu je u svom govoru je upozorio "na teškoće, na koje će šećerana sigurno naići". Banket je bio nakon toga priređen u Srpskoj čitaonici. Državni zvaničnici se nisu pojavili, već su poslali telegrame "izvinjenja". Fabriku je izgradila slovenačka firma ""Gradbena družba" iz Ljubljane, a proizvodne mašine su kupljene od češke firme "Vizner" iz Hrudina. Fabrika je počela rad uz veliko slavlje, 17. oktobra 1927. godine. Kada je fabrika krenula da radi, njen kapacitet je bio 20 vagona repe dnevno, a na nivou kampanje proizvodilo se 200 vagona kristalnog šećera. Kada se mislilo da će to preduzeće prosperirati, pošlo je po zlu jer konkurencija nije mirovala. Posle samo 15 dana, u noći između 29/30. oktobra 1927. godine, došlo je do pokušaja namerne paljevine fabrike u Sivcu. Šećerana je pružala mogućnost da sitni proizvođači svoju repu prodaju po dvostruko većoj ceni, od one koje su dobijali od onih organizovanih u kartelu. Kartel je nudio za 100 kilograma repe samo tri kilograma neoporezovanog šećera, dok je ova šećerana davala šest kilograma, što je bilo na nekom evropskom nivou. Do tada je bila podignuta fabrička zgrada, a za mašine su dobijene na poček, sa rokom otplate od tri godine. Bila je u toku uspešna akcija dokapitalizacije, sa novom serijom menica. Želelo se povećanje dnevne prerade na 30 vagona repe. Žandarmerija je odmah po alarmiranju uhapsila fabričke inženjere Čehe, Karla Viznera, Frida Fijalu, Alojza Brazdu i Frida Struna. Jedna vatra je planula u generatoru koji je smišljeno bio preopterećen, a druga u magacinu gotovog šećera, koji je opet namerno bio zaključan, da bi se sprečilo gašenje požara. Šteta je bila velika, propalo je dosta šećernog soka i sirovina i izazvan je zastoj od najmanje dve nedelje dana zbog popravki.[27] Krajem novembra javljeno je iz Sivca da šteta iznosi više od milion dinara i da se ne zna ko će snositi trošak; da li firma Vizner ili fabrika. Zbog zastoja oko 200 vagona repe je prodato drugim fabrikama, tako da će proizvođači imati manje štete. Mada se mislilo da će to biti sitna prepreka, pošlo je naopako, jer su troškovi i šteta bili veći. Dana 12. septembra 1928. godine otvorio je Somborski sud stečaj nad Proizvođačkom šećeranom. Septembra 1929. godine održana je u Novom Sadu konferencija o saniranju zadružne šećerane u Starom Sivcu. bilo je predloga da se kupi ili da se nekom izda, kao na primer Savezu zemljoradničkih zadruga. Godine 1929. sivačka Šećerana je i dalje bila pod stečajem i odlukom većine poverilaca stečajne mase, davana je ista u zakup. U mestu je 1928. godine poslovalo "Zakupno društvo staro-sivačke šećerane" Batjala i drugovi. Jedno vreme šećeranu je držao u zakupu i bogataš dr Paja Erdeljanov iz Velikog Bečkereka. Godine 1934. u Beogradu, u Trgovačkom sudu održano je ročište poverilaca po stečaju Proizvođačke šećerane u Starom Sivcu. Trebalo je da se gotovinom isplate dugovanja radnika i činovnika, hipotekarnih poverilaca i Reparskih zadruga iz Čuruga, Despot Sv. Ivana (Šajkaša), Vognja, Popinaca, Golubinaca, Pašićeva i Starih Šova. Udruženje proizvođača repe je zastupao na sudu advokat čuveni Dimitrije Ljotić iz Smedereva. Marta 1938. godine odgovarali su pred Drugim krivičnim većem Okružnog suda u Beogradu, kao optuženi: Lazar Grubić novinar i osnivač reparskog pokreta, Dušan Šainović inženjer agronom i Dragiša Miletić upravnik Saveza zemljoradničkih reparskih zadruga u Beogradu. Sud ih je oslobodio krivice jer "delo ne postoji". Dnevne novine su objavile vest, da će Zadružna fabrika šećera u Starom Sivcu, koja već duže vreme ne radi verovatno preći u državne ruke, na osnovu specijalne uredbe. Fabrika je bila inače malog kapaciteta, po 250 vagona šećera godišnje, a podigli su je uloživši svoj novac sitni proizvođači. Ali rad se nije nastavo i njen kraj je došao 1937. godine. Posle Drugog svetskog rata, komunisti su se galantno rešili ostataka nekad perspektivne fabrike U znak drugarske pomoći, poklonili su NR Albaniji kompletnu sivačku fabriku. Naši ljudi su demontirali, transportovali i ponovo postavili tu fabriku kod grada Korče 1948. godine. Jedan fabrički radnik, Sivčanin, bravar Janoš Očenaš se nije živ vratio - poginuo je tokom rada u albanskoj nedođiji.
Demografija uredi
U naselju Sivac živi 7103 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,1 godina (39,5 kod muškaraca i 42,5 kod žena). U naselju ima 2899 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,72.
Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 11 | 18 | ||
| 80+ | 61 | 113 | ||
| 75—79 | 96 | 187 | ||
| 70—74 | 179 | 281 | ||
| 65—69 | 196 | 308 | ||
| 60—64 | 253 | 259 | ||
| 55—59 | 214 | 231 | ||
| 50—54 | 346 | 338 | ||
| 45—49 | 378 | 322 | ||
| 40—44 | 306 | 311 | ||
| 35—39 | 282 | 288 | ||
| 30—34 | 270 | 256 | ||
| 25—29 | 311 | 295 | ||
| 20—24 | 356 | 352 | ||
| 15—19 | 361 | 332 | ||
| 10—14 | 275 | 295 | ||
| 5—9 | 257 | 232 | ||
| 0—4 | 213 | 209 | ||
| Prosek : | 37,7 | 40,7 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 3.620 | 1.293 | 2.030 | 184 | 112 | 1 |
| Ženski | 3.891 | 944 | 2.043 | 739 | 156 | 9 |
| UKUPNO | 7.511 | 2.237 | 4.073 | 923 | 268 | 10 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.393 | 398 | 3 | 0 | 432 |
| Ženski | 872 | 223 | 0 | 2 | 226 |
| UKUPNO | 2.265 | 621 | 3 | 2 | 658 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 30 | 66 | 116 | 31 | 116 |
| Ženski | 5 | 6 | 139 | 26 | 20 |
| UKUPNO | 35 | 72 | 255 | 57 | 136 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 8 | 16 | 54 | 36 | 26 |
| Ženski | 9 | 11 | 21 | 63 | 83 |
| UKUPNO | 17 | 27 | 75 | 99 | 109 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 13 | 0 | 0 | 48 | |
| Ženski | 16 | 0 | 0 | 22 | |
| UKUPNO | 29 | 0 | 0 | 70 | |
Sport uredi
U Sivcu se održavaju Krajiški susreti „Trčanjem protiv droge“, kao i druge aktivnosti vezane za borbu protiv narkomanije.[31]
Ovde se nalazi FK Polet Sivac.
Poznate ličnosti uredi
- Mladen Leskovac, (1904-1990), književnik, prevodilac, istoričar književnosti, akademik
- Avram Maksimović, učitelj, književnik
- Milorad Vučelić, pravnik, novinar, političar
- Dinko Davidov, (rođ. 1930), istoričar umetnosti, akademik
- Kornel Senteleki, u stvari dr Kornel Stanković lekar u Sivcu i književnik
- Vitomir Kalić, rukometaš
- Dragoje Leković, fudbaler
- Čedomir Čupić, doktor političkih nauka
- Radoslav Mirosavljev (1946-2001), prevodilac
- Radoica Cvijović (1942-2011), dipl. ekonom i šahista
- Dinko Davidov (1930-2019), istoričar umjetnosti
- Vučina D. Šćekić, književnik i likovni i književni kritičar.
Galerija uredi
-
Kalvinistička crkva u Sivcu -
Katolička crkva u Sivcu -
Izgled Telečke kod Sivca
Reference uredi
- ^ Lazar Plavšić, navedeno delo
- ^ „SIVAC – NAJVEĆE SELO U BAČKOJ – Ravnoplov” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-07-04.
- ^ a b "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1875. godine
- ^ "Serbski letopisi", Pešta 1859-1860.
- ^ "Glas naroda", Novi Sad 1875. godine
- ^ "Školski list", Sombor
- ^ "Vrhovno županstvo Isidora Nikolića...1849-1853. godine", Beč 1853. godine
- ^ "Srpski letopis", Budim 1866. godine
- ^ "Srpski letopis", Budim 1861. godine
- ^ "Srpski letopis", Budim 1825. godine
- ^ Reesch de Lewald, Aloysius: "Universalis schematismus ecclesiasticus venerabilis cleri orientalis ecclesiae graeci non uniti ritus regni Hungariae partiumque eidem adnexarum, necnon magni principatus Transilvaniae, item literarius, seu nomina eorum, qui rem literariam et fundationalem scholarem ejusdem ritus procurant ... pro anno ...", Buda 1846.
- ^ Lazar Plavšić: "Sivac 1579-1979" - Buktinja u ravnici", Sivac 1979. godine
- ^ Mata Kosovac: "Srpska pravoslavna mitropolija Karlovačka po podacima iz 1905. godine", Karlovci 1910. godine
- ^ "Novine serbske", Beč 1818. godine
- ^ "Školski list", Sombor 1861. godine
- ^ "Školski list", Sombor 1862. godine
- ^ "Srbobran", Novi Sad 1862. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1891. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1892. godine
- ^ "Politika", 8. avg. 1938
- ^ "Svetovid", Beč 1854. godine
- ^ "Svetovid", Beč 1856. godine
- ^ Filip Đorđević: "Pčelar", Novi Sad 1860. godine
- ^ "Srbski dnevnik", Novi Sad 1861. godine
- ^ Mata Kosovac, navedeno delo
- ^ "Politika", Beograd 18. novembar 1925. godine
- ^ "Politika", Beograd 1927. godine
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
- ^ Selo Sivac u borbi protiv narkomanije („Večernje novosti“, 24. oktobar 2013)
