Spiridon Špiro Bocarić
Spiridon Špiro Bocarić (Budva, 24. maj 1876 — Logor Jadovno, 19. jul 1941) bio je srpski slikar. Ubijen je od strane Ustaša tokom Genocida nad Srbima u Drugom svjetskom ratu. [1]
| Spiridon Špiro Bocarić | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 24. maj 1876. |
| Mesto rođenja | Budva, Knjaževina Crna Gora |
| Datum smrti | 19. jul 1941. (65 god.) |
| Mesto smrti | Logor Jadovno, NDH |
Biografija uredi
Spiridon je kao i stariji brat Anastas rođen u Budvi, 1876. godine. Završio je građansku školu u rodnom mestu, i sa 11 godina počeo da se interesuje za umetnost. Bio je on slikar, te dugogodišnji upravnik Muzeja Vrbaske banovine u Banjoj Luci i jedan od začetnika filmske produkcije u ovom dijelu današnje Republike Srpske. Uporedo sa slikarstvom zanimao se za etnografiju, numizmatiku, paleontologiju, minerologiju, a posebno fotografiju.[2]
Prve pouke iz slikarstva dobio je u detinjstvu od starijeg brata Anastasa, tada studenta umetničke akademije u Grčkoj. Kada je završio 6. razreda Građanske škole otišao je kod brata Atanasa na Cetinje. Tu je upoznao ruskog profesora Vasilija Sokolova, koji će mu dati veliku podršku. Tako je Špiro preslikavao neke slike, uz profesorov nadzor. Bili su to umetnički prizori iz Mletaka (Venecije), koji su dobro preslikani i bili primećeni. Mladić je uspeo da proda dva rada, a kupci su bili Bačvani u crnogorskom podanstvu: dr Simonović knjažev lekar kao i slavni pesnik dr Laza Kostić. Kostić je pokušao ali bez uspeha, da mladom umetniku obezbedi stipendiju od manastira Krušedola.[3] Sa bratom Atanasom se zatim odselio u Zagreb, gde su zajedno proveli dve i po godine. Iz Zagreba se uputio u "Mletke", da studira slikarstvo, ali se nije mogao odmah upisati. Proveo je najpre godinu dana u ateljeu poznatog italijanskog "teoretičara i estetičara" prof. Rinaldija. Radom u tom ateljeu stekao je pravo da se može upisati na studije, što je i uspeo položivši dva ispita. Školovao se zatim Špiro u Veneciji na tamošnjoj akademiji - "Kraljevskom zavodu za lepe veštine". Dok je usavršavao dar za slikarstvo zlopatio se radeći karikature za tamošnje šaljive listove ili ukrašavanjem zidova "kabarea". Uspeo je mladić da prođe Italiju, poseti gradove sa njihovim umetničkim blagom i tako stekne bolji ukus. Smatran je za izvrsnog portretistu, predstavnika Mletačke škole (slikanja). Portreti su mu se odlikovali izvanrednom prirodnošću. Sa druge strane njegov ikonopis pokazuje pripadnost Florentinskoj školi. Mlađi Bocarić se 1897. godine, nastanio u Sarajevu, gde se bavi slikarstvom, u uskom krugu prijatelja. Bocarić je imao u stvari ikonopisačku firmu u Sarajevu, koja je nudila svoje ikone.[4] Reklamirao se slikar 1900. godine u "Srpskom sionu" kao: "Špiro Bocarić, akademski slikar, Sarajevo, Hrgić ulica broj 26."[5] Radi izrade portreta odlazio je nekoliko puta u Mostar. Do 1902. godine završio je ikonostase u nekoliko bosanskih seoskih crkava. Bilo je to pravoslavnim hramovima u Nišićima, Jelovcu i Pribiniću.[6]
Godine 1903. Špiro je postao urednik novog sarajevskog mesečnog dečijeg lista Ilustrovani Mali Svet".[7] List nije imao uspeha jer je dao samo tri broja. Završio je umetnik 1905. godine ikonostas za novu pravoslavnu crkvu u Drinjači.[8]
Od 1897. do 1914. godine živio je on u Sarajevu, a potom, do kraja svog života u Banjoj Luci. Živeći u Banjaluci Bocarić se bavio i politikom; bio je član Pribićevićeve "Samostalne demokratske stranke" (1926). Špiro je bio direktor Narodnog muzeja u Banjaluci od osnivanja 1930. godine[9] do Drugog svetskog rata (1941).[10] Odlikovan je 1940. godine Ordenom Sv. Save IV reda zbog zasluga kao direktor banjalučkog banovinskog muzeja.
Ubijen je i bačen u Šaranovu jamu (u logoru Jadovno) kod Gospića 19. jula 1941. godine od strane ustaša.[11]
Galerija uredi
-
Bista Špire Bocarića, Muzej Republike Srpske -
Kneginja Zorka, Narodni muzej u Nišu, 1883. -
Sarajevo, 1909. -
Sarajevo, 1909. -
Mostar, 1909. -
Devojke u narodnoj nošnji, 1915. -
-
Na bunaru -
Portret Atanasija Šole -
Bosansko groblje -
Čovjek sa magarcem -
Srpske seljanke -
Pod džamijom
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Spiridon - Špiro Bocarić
- ^ Spiridon Špiro Bocarić
- ^ "Srpski sion", Karlovci 15. decembar 1902. godine
- ^ "Istočnik", Sarajevo 1906. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1900. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1902. godine
- ^ "Srđ", Dubrovnik 1903. godine
- ^ "Istočnik", Sarajevo 1905. godine
- ^ "Pravda", Beograd 1930. godine
- ^ "Vreme", Beograd 1941. godine
- ^ Dr Bastašić o Jadovnu
Literatura uredi
- Đuro Zatezalo, Jadovno kompleks ustaških logora 1941, Muzej žrtava genocida, Beograd 2007, str. 421.
- Danka Damjanović, Slikar Spiridon-Spiro Bocarić, Glasnik Udruženja arhivskih radnika Republike Srpske, Banja Luka, II, 2, 2010, str. 257-265.
Spoljašnje veze uredi
Mediji vezani za članak Spiridon Špiro Bocarić na Vikimedijinoj ostavi
