Spisak pećina u Republici Srpskoj

Pećine Republike Srpske su speleološki objekti na teritoriji Republike Srpske pod zaštitom Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske. Pećine imaju status prirodnog dobra u Republici Srpskoj. Najduža pećina Republike Srpske sa ukupnom dužinom svih podzemnih kanala od 2.800 metara je Velika pećina. Jedina pećina u Republici Srpskoj koja je osposobljena za turističke posjete je pećina Orlovača u opštini Pale. Najveći ledeni podzemni objekat u Republici Srpskoj je jama Ledana u opštini Ribnik. Stanište najveće kolonije slijepih miševa u Republici Srpskoj se nalazi u pećini Mišarica kod Banjaluke. Jedina pećina na teritoriji Republike Srpske koja se koristi kao sakralni objakat, odnosno za službe Srpske pravoslavne crkve je Pavlova pećina.[1]

Strikina pećina u Krupi na Vrbasu.

Evidentirane pećine

uredi

Na spisku Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske se nalaze do sada zavedene, dokumentovane i djelimično istražene sljedeće pećine na teritoriji Republike Srpske:

Flora i fauna

uredi

Na prostoru pećina i kraških ponornica Republike Srpske, česta je pojava čovječija ribica.

  • Pećina Mišarica je stanište najveće kolonije slijepih miševa u Republici Srpskoj. Zaštićene vrste slijepih miševa sa staništem u ovoj pećini su: Rhinolophus ferrumequinum, Rhinolophus euryale, Myotis myotis i Miniopterus schreibersi.
  • Vaganska pećina je stanište nekoliko rijetkih vrsta slijepih miševa: Barbastella barbastellus, Myotis bechsteinii, Myotis emarginatus i Rhinolppus ferrumequinum.
  • Pećina Rastuša je i stanište slijepih miševa.
  • Dva jezera Velike pećine su staništa riba gaovica.

Arheološki lokaliteti

uredi
  • U pećini pod lipom su otkriveni paleolitski gravirani crteži koji su najstariji na prostoru Republike Srpske. Pored crteža, otkrivene su i kamene alatke i oruđa, artefakti koji su datirani u donji, srednji i gornji paleolit. Pećinu je naseljavao pračovjek tokom dužeg vremenskog perioda, a ovo nalazište je od prvorazrednog značaja za čitavu jugoistočnu Evropu.
  • U pećini Ledenjači su otkriveni praistorijski crteži a u njoj su boravili praistorijski ljudi. Praistorijski crteži su rađeni graviranjem urezanih linija i punktiranjem grupa sitnih tačkica.
  • U pećini Rastuša je otkriveno kameno oruđe i komadići drvenog uglja.
  • U pećini Mišarica su pronađene dvije bronzane sjekire, venecijanski bronzani novčići, fragmenti keramičkih posuda i kresivo za pušku kremenjaču.

Paleontološki lokaliteti

uredi
  • U pećini Kuk su pronađeni najstariji (36.000-40.000 godina) ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus) u Republici Srpskoj.
  • U pećini Orlovača su pronađeni ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus), kao i insekt iz porodice Coleoptera, roda Charonitis, podvrste Zoopai orlovancensis.
  • U pećini Rastuša su pronađeni ostaci pleistocenskog vuka (Canis lupus) i pećinskog medvjeda (Ursus spelaelus).
  • U pećini Banja Stijena su pronađeni ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus) i pećinski insekti: Anophthalmus (Duvalis) kauitianus, Pholeuonopsis setipennsis, Bathuscia kaunti.
  • Ispred otvora pećine pod lipom su pronađeni ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus).

Spisak pećina Republike Srpske

uredi
Naziv Dužina Položaj Opština Napomena Slika
Pećina Banja Stijena 1.200 metara kanjon rijeke Prače,
selo Banja Stijena
opština Rogatica prirodno dobro II kategorije
Vaganska pećina 420 metara (istraženo) planina Vitorog,
selo Strojice
opština Šipovo prirodno dobro I kategorije
Velika pećina 2.800 metara prevoj Ljut,
Fatničko polje,
zaselak Kukričje
opština Bileća prirodno dobro II kategorije
Girska pećina 1.300 metara planina Ozren,
selo Donje Gire
opština Sokolac prirodno dobro I kategorije
Pećina Đatlo 1.970 metara Koritska visoravan,
ispod vrha Kobilja glava
opština Gacko prirodno dobro I kategorije
Pećina Kuk 688 metara kanjon rijeke Bistrice,
Sijeračke stijene
opština Kalinovik prirodno dobro II kategorije
Jama Ledana 180 metara planina Bobija opština Ribnik prirodno dobro III kategorije
Pećina Ledenjača 95 metara okolina Miljevine opština Foča prirodno dobro III kategorije
Pećina Ljubačevo 700 metara selo Ljubačevo Banjaluka prirodno dobro II kategorije
Pećina Mišarica 55 metara brdo Ponir,
selo Bijeli Potok
Banjaluka prirodno dobro III kategorije
Pećina Orlovača 2.500 metara (istraženo) brdo Orlovača,
selo Sumbulovac
opština Pale prirodno dobro I kategorije
Pavlova pećina
(Petropavlova pećina)
217 metara brdo Doli opština Trebinje prirodno dobro III kategorije
Pećina pod lipom 4 metra (istraženo) Glasinačka visoravan,
selo Knežina,
zaselak Kadića brdo
opština Sokolac prirodno dobro I kategorije
Pećina Rastuša 440 metara Hrnje brdo, selo Rastuša opština Teslić prirodno dobro II kategorije

Vidi još

uredi

Reference

uredi

Spoljašnje veze

uredi