Sremski sandžak
Sremski sandžak (tur. Sirem sancağı) bio je jedna od administrativnih jedinica Osmanskog carstva. Nije moguće precizno utvrditi datum osnivanja sandžaka, ali se može pretpostaviti da je odluka o njegovom formiranju bila donesena između 1537. godine, kada su okončana turska osvajanja ugarskih tvrđava u Sremskoj i Vukovskoj županiji i 1546. godine kada se Sremski sandžak prvi put pominje u izvorima.. Sandžak se nalazio na području Srema, po kojem je i dobio ime, a pripadao je Budimskom pašaluku. Upravno središte Sremskog sandžaka bilo je u gradu Mitrovica a njegova zapadna granica činili su obodi Osiječkog polja i gornji tok reke Bosuta.[1]
| Sremski sandžak Sirem sancağı | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1541.—1699. | |||||||||||||
 Sremski sandžak u 17. veku | |||||||||||||
| Glavni grad | Sremska Mitrovica | ||||||||||||
| Regija | Srednja Evropa | ||||||||||||
| Zemlja |  Osmansko carstvo | ||||||||||||
| Površina | 6.100 km2 | ||||||||||||
| Događaji | |||||||||||||
| Status | Bivša pokrajina | ||||||||||||
| Vladavina | |||||||||||||
| • Oblik | begovat | ||||||||||||
| Istorija | |||||||||||||
• Uspostavljeno | 1541. | ||||||||||||
• Ukinuto | 1699. | ||||||||||||
| |||||||||||||
Upravna podela uredi
1583/87. godine, Sremski sandžak je bio podeljen u nekoliko nahija:
1667. godine, Sremski sandžak se delio u nekoliko kadiluka:
Stanovništvo uredi
Sremski sandžak su uglavnom naseljavali pravoslavni Srbi i muslimani različitog etničkog porekla. Stanovništvo u selima bilo je pretežno srpsko, dok je stanovništvo gradova bilo etnički i verski šaroliko. Najveći grad u Sremskom sandžaku bila je Mitrovica, koja je, prema podacima iz 1545/1548. godine bila uglavnom naseljena Srbima, a prema podacima iz 1566/69. uglavnom muslimanskim stanovništvom.
U popisu iz 1569. godine na prostoru Sremskog sandžak registrovano 10 264, a dve decenije kasnije 8 686 hrišćanskih popisnih domaćinstava. Ako bi se pretpostavilo da je hrišćansko domaćinstvo u proseku imalo 6 do 10 članova, to bi značilo da je u drugoj polovini XVI veka na ovom prostoru živelo između 50 i 100 000 hrišćana i oko 10 000 muslimana. Hrišćani su u turskim popisima kao većinsko stanovništvo registrovani u više od 400 naselja, među kojima su najveći bili Karlovci. Muslimani su pretežno bili nastanjeni u kasabama i varošima.[2]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Krstić 2007, str. 75-101.
- ^ Šuletić 2012, str. 29-64.
Literatura uredi
- Božanić, Snežana (2007). „Srem u periodu od 1502. do 1526. godine”. Spomenica Istorijskog arhiva Srem. 6: 72—88.
- Ivić, Aleksa (1929). Istorija Srba u Vojvodini od najstarijih vremena do osnivanja potisko-pomoriške granice (1703). Novi Sad: Matica srpska.
- Krstić, Aleksandar (2007). „Vreme turske vlasti u Sremu”. Srem kroz vekove: Slojevi kultura Fruške gore i Srema. Beograd: Vukova zadužbina. str. 75—101.
- Lemajić, Nenad (1995). „Srbi u Sremu i njihovi prvaci od kraja XV do kraja XVI veka”. Zbornik Matice srpske za istoriju. 52: 7—19.
- Popović, Dušan J. (1957). Srbi u Vojvodini. 1. Novi Sad: Matica srpska.
- Samardžić, Radovan (1993). „Srpski narod pod turskom vlašću”. Istorija srpskog naroda. knj. 3, sv. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 5—114.
- Samardžić, Radovan (1993). „Srbi u ratovima Turske do 1683”. Istorija srpskog naroda. knj. 3, sv. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 115—424.
- Stojkovski, Boris (2009). „Srem i pokret cara Jovana Nenada”. Istraživanja. Filozofski fakultet u Novom Sadu. 20: 249—255.
- Šuletić, Nebojša (2012). „Karlovci - demografske i ekonomske prilike (1546-1590)” (PDF). Zbornik Matice srpske za istoriju. 85: 29—64.
Spoljašnje veze uredi
- Sremski sandžak u 16. veku, doktorska disertacija (2013)