Stari Banovci

Stari Banovci
Stari Banovci;
	Srpska pravoslavna crkva prenosa moštiju svetog Nikole u Starim Banovcima
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Sremski
Opština	Stara Pazova
Stanovništvo
— 2011.	5.954
— gustina	200/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 59′ 07″ S; 20° 17′ 07″ I / 44.985166° S; 20.285333° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	67 m
Površina	27,4 km2
	Stari Banovci Stari Banovci na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	22305
Pozivni broj	022
Registarska oznaka	ST

Stari Banovci su naselje u Srbiji u opštini Stara Pazova u Sremskom okrugu. Nalaze se u istočnom Sremu, na desnoj obali Dunava, na teritoriji opštine Stara Pazova. Prema popisu iz 2011. bilo je 5954 stanovnika.

Ovde se nalazi Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Starim Banovcima.

Geografija uredi

Naselje je spojeno sa Novim Banovcima sa kojima čini jednu celinu, poznatu i kao Banovci, koji imaju oko 16.000 stanovnika. Pored mesta prolazi auto-put E-75 koji predstavlja glavnu vezu Banovaca i Beograda, kao i vezu Banovaca i Novog Sada koji je udaljen 60 km.

Kroz naselje prolazi i regionalni put koji povezuje Banovce sa Batajnicom, Zemunom, Beogradom, Ugrinovcima, Dobanovcima, Surčinom kao i regionalni put koji povezuje Banovce sa podunavskim selima Belegišom, Surdukom, Novim i Starim Slankamenom, Krčedinom, Beškom, a potom sa Sremskim Karlovcima i Novim Sadom. Takođe postoje i regionalni putevi Banovci-Nova Pazova-Šimanovci i Banovci-Stara Pazova-Inđija-Golubinci-Putinci-Ruma-Sremska Mitrovica.

Istorija uredi

Spomenik u centru Starih Banovaca

U antička vremena se kod Starih Banovaca nalazila rimska tvrđava Burgene. Selo Banovci ovde postoji od 16. veka, a možda i duže. Na ovom mestu su se nekada takođe nalazila sela Darinovci i Tusa, koja više ne postoje.

1566/1567. godine Turci su izvršili popis stanovništva koji pokazuje da su u Starim Banovcima tada većinom živeli Srbi. 1734. godine u selu je postojalo 53 kuća, a do 1756. broj je porastao do 211.

Početkom 1940, Dunav kod S. B. je bio zaleđen skoro dva meseca, igrači SK "Dunav" su pred kraj februara odigrali trening utakmicu na ledu.^[1]

U Drugom svetskom ratu, Sile Osovine okupirale su Stare Banovce a Srem se našao u okviru tzv. NDH. Tada je ubijeno 158 žitelja, 52 oterano je u koncentracioni logor Sajmište, 38 poslato je na prinudni rad a 104 žitelja bili su ratni zarobljenici.

Demografija uredi

U naselju Stari Banovci živi 4385 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,3 godina (37,5 kod muškaraca i 39,1 kod žena). U naselju ima 1692 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,24.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	2.029
1953.	2.074
1961.	2.374
1971.	2.829
1981.	3.393
1991.	4.033	3.938
2002.	5.488	5.784
2011.	5.954

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	5.034	91,72%
Romi	144	2,62%
Hrvati	27	0,49%
Jugosloveni	25	0,45%
Crnogorci	14	0,25%
Makedonci	9	0,16%
Nemci	7	0,12%
Ukrajinci	6	0,10%
Slovaci	6	0,10%
Mađari	6	0,10%
Muslimani	5	0,09%
Slovenci	1	0,01%
Bugari	1	0,01%
nepoznato	93	1,69%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	25	28
80+	26	65
75—79	47	69
70—74	114	133
65—69	118	156
60—64	125	129
55—59	137	116
50—54	254	240
45—49	245	275
40—44	191	193
35—39	139	174
30—34	153	144
25—29	248	191
20—24	251	237
15—19	193	187
10—14	165	164
5—9	126	147
0—4	138	145
Prosek :	37,5	39,1

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	492	515	589	745	953	1.141	1.692

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	221	376	355	428	192	85	23	5	5	2	3,24

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	2.266	721	1.393	86	59	7
Ženski	2.337	485	1.437	337	71	7
UKUPNO	4.603	1.206	2.830	423	130	14

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	1.045	153	2	4	302
Ženski	704	79	0	3	214
UKUPNO	1.749	232	2	7	516
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	8	114	120	15	90
Ženski	5	9	127	12	16
UKUPNO	13	123	247	27	106
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	4	28	42	23	10
Ženski	11	22	19	55	54
UKUPNO	15	50	61	78	64
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	18	0	0	112
Ženski	20	2	0	56
UKUPNO	38	2	0	168

Obrazovanje uredi

Škola u Starim Banovcima

Škola u Banovcima postoji od polovine 18. veka, a moguće i nešto ranije. Prvi pisani dokument u kome se spominje potiče iz 1751. godine, a prvi učitelj čije se ime zna Lazar Mijatović zabeležen je 1758. godine. O tada do danas Banovci su imali školu. U 18. i prvoj polovini 19. veka bila je to srpska veroispovedna škola sa 30 do 50 đaka. U drugoj polovini 19. veka postala je dvorazredna, a pred kraj veka trorazredna. Zbog stalnog povećanja broja đaka školske 1910/1911. pretvorena je u četvororazrednu. U toku 1947/1948. bila je Progimnazija, od 1949. do 1951. Nepotpuna gimnazija, a 1951. godine postala je Osmoletka. Naziv Osnovna škola „Slobodan Savković“ dobila je 1962. godine. Danas je to škola od 1. do 8. razreda.

Galerija uredi

Unutrašnjost pravoslavne crkve u Starim Banocima
Unutrašnjost pravoslavne crkve u Starim Banocima
Spomen ploča sa imenima dobrotvora pravoslavne crkve u Starim Banovcima

Vidi još uredi

Reference uredi

^ "Politika", 28. feb. 1940
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura uredi

Milorad Babić — Petar Vukelić — Sretenije Zorkić, Hronika Starih Banovaca, Sremska Mitrovica, 1989.
Sreta Pecinjački, Stari Banovci do kraja 18. veka, Matica srpska, Zbornik za društvene nauke 36, Novi Sad, 1963.
Milorad Babić — Srpske porodice u Banovcima i Kasarni od 1766. do 1777. godine, Centar za kulturu Stara Pazova, 2004.
Milorad Babić — 250 godina školstva u Starim Banovcima, Autorsko izdanje, Stari Banovci 2008.
dr Slobodan Ćurčić — Opština Stara Pazova (geografska monografija), Institut za geografiju, Novi Sad, 1984.

Spoljašnje veze uredi

[1] "Politika", 28. feb. 1940

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]