Staro seosko groblje u Rajcu

Staro groblje u Rajcu se nalazi u selu Rajac, u opštini Negotin i u okrugu Bor. Upisan je u listu zaštićenih spomenika kulture Republike Srbije.

Istorija uredi

Rajac, srpsko selo, nalazi se na putu između Zaječara i Negotina. Od Zaječara je udaljeno 50, a od Negotina 25 kilometara.

Nakon geodetskog snimanja starog dela groblja u Rajačkim pivnicama, 2011. godine evidentirano je oko 1500 nadgrobnih spomenika, za koje je prikupljena foto-dokumentacija. Iste godine je započeta izrada tehničke dokumentacije, obrađeno je 200 objekata. Uporedo sa tehničkim snimanjem prikupljena je istorijsko-etnografska dokumentacija za 300 nadgrobnih spomenika. Prema dosadašnjim podacima, nadgrobni spomenici na Rajačkom groblju mogu se smestiti u period od druge polovine 18. do prve polovine 20. veka.^[1]

Ove jedinstvene spomenike pravili su isti majstori, kamenoresci sa juga Srbije, koji su zaslužni i za izgled najstarijih građevina, odnosno Pivnica. Postoji jedna teorija, da se meštani Rajca nisu sahranjivali pored sela u kojima su živeli, nego pored onog na brdu, u kome su držali vino. To je dosta govorilo o važnosti vina u životu ljudi tog vremena i tog kraja.^[2] Na groblju postoji više srpskih nadgrobnih spomenika iz druge polovine 18 i 19. veka na kojima je prikazana svastika u značenju solarnog simbola. Spomenici su izuzetno lepo i bogato ukrašeni. Najviše spomenika je u obliku stuba, a na vrhovima mnogih stubova nalaze se kamene kape. Zanimljivo jeste sličnost nekih ukrasa, pre svega krstova i svastika sa ukrasima na stećcima.^[3]