Stevan Simić
Stevan Simić (Kratovo, 9. maj 1882 — Skoplje, 25. jun 1962) bio je srpski geograf, prosvetni i nacionalni radnik u Staroj Srbiji i narodni poslanik u Kraljevini Jugoslaviji.
Stevan Simić | |
|---|---|
| Puno ime | Stevan Simić |
| Datum rođenja | 9. maj 1882. |
| Mesto rođenja | Kratovo, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 25. jun 1962. (80 god.) |
| Mesto smrti | Skoplje, FNRJ |
Školovanje uredi
Rodio se u Kratovu 1882. godine. Osnovnu školu završio je u mestu rođenja a gimnaziju u Solunu i Carigradu.[1] Po završenoj gimnaziji bio je učitelj u selu Turaljevu kod Kratova. Odlazi 1902. godine na studije geografije, etnografije i istorije u Beograd, gde diplomira 1906. godine na Filozofskom fakultetu kod čuvenog geografa Jovana Cvijića.
Član četničkoga pokreta uredi
Veoma brzo upoznao se sa osnivačima Srpske odbrane Miloradom Gođevcom, Jovanom Atanackovićem i Vasom Jovanovićem. Postao je član revolucionarnoga odbora. Bio je aktivan član srpske četničke organizacije, koristan kao dobar poznavalac prilika u Južnoj Srbiji i Makedoniji.
Od 1906. do 1912. godine bio je nastavnik u srpskim gimnazijama u Bitolju, Pljevljima, Solunu i Skoplju. Pokazao se kao revnosni profesor, dobar predavač koji se uz put bavio pisanjem, pre svega etnoloških i istorijskih radova. Dok je radio u Solunu započeo je veliki istraživački rad po Južnoj Makedoniji, po kojoj je često putovao. Obiman rukopis o antropogeografskim odlikama Kratovske oblasti navodno propao je tokom Prvog svetskog rata. Boravio je pod bugarskom okupacijom prikriven u Skoplju. Za vreme Prvog svetskog rata kao poliglota služio je kao prevodilac pri Britanskoj komandi.
Nakon Prvoga svetskoga rata uredi
Posle rata bio je direktor gimnazija u Velesu (1920-), Ohridu i Prizrenu, nagrađivan kao upravnik najboljih školskih ustanova u državi.[2] Zbog neslaganja sa partijskim koterijama penzionisan je 1929. godine, nakon čega je izabran za narodnog poslanika Kratovskog sreza. Bio je 1931. godine urednik banovinskog službenog lista u Skoplju. Kasnije je pristalica režima, političar poslanik vladajuće JNS pa JRZ 1936-1938. godine.[3]
Po početku Drugog svetskog rata vraća se u Beograd gde ostaje do kraja rata. Nakon rata odbija da promeni prezime i da se izjasni kao Makedonac, zbog čega je trpeo razne pritiske. Razočarao se i u Srbiju, zbog njene sve veće nezainteresovanosti za Srbe u Južnoj Srbiji. Kao penzioner napisao je Uspomene o ljudima i događajima u Makedoniji od 1912. do 1941. godine.[4] Umro je u Skoplju juna 1962. godine, u velikoj bedi.[5] Njegova zaostavština pohranjena u arhivu SANU predstavlja prvorazredni izvor za istoriju Srba u današnjoj Makedoniji.[6]
Naučni rad uredi
Autor je više stručnih rasprava iz oblasti etnologije, istorije i arheologije. Poznatiji rani istoriografski radovi su mu: "Bosna i Hercegovina" (1909), "Naši pisci i prepisivači od 14. do 18. veka" (1911), "Lesnovski manastir Sv. Gavrila" (1913), "Istorija Kratovske oblasti" (1914), "Srbi i Bugari u prošlosti i sadašnjosti" (1918), "Veleški manastir Sv. Dimitrija" (1923), "Ohrid" (1925), i drugi. Po penzionisanju, a naročito nakon Drugog svetskog rata više se posvetio geografskim i etnološkim istraživanjima. Objavio je 1940. godine "Kratovske kule", a 1955. godine "Kundinsko jezero", zatim "Zletovo" (1955), "Kratovo" (1957). Po Jovanu Trifonoskom: Stevan Simić je mnogo uradio, ali se malo isticao i više je značio nego što je to izgledalo.[7]
Dela uredi
- Istorija kratovske oblasti, Beograd 1914.
- Komitsko četovanje u Staroj Srbiji i Makedoniji 1903-1912, Beograd 1998.
Reference uredi
- ^ "Glasnik Geografskog društva", Beograd 1961.
- ^ Narodna enciklopedija SHS 4, 1929, 133.
- ^ "Vreme", Beograd 12. februar 1936.
- ^ Biljana Vučetić: "Jovan Ćirković u uspomenama o ljudima i događajima u Makedoniji Stevana Simića", Beograd 2018.
- ^ Jovan Trifunoski: "Makedoniziranje Južne Srbije", Beograd 1995.
- ^ Komitsko četovanje u Staroj Srbiji i Makedoniji 1903-1912, Beograd 2012, predgovor J. Bajića, 9-25.
- ^ "Glasnik Srpskog geografskog društva", Beograd 1962.
