Strofa
Strofa predstavlja određeni broj stihova koji čine osećajnu, ritmičku i misaonu celinu u pesmi.
Vrste uredi
S obzirom na broj stihova, razlikuju se sledeće vrste kitica ili strofa:
- monostih - strofa od jednog stiha,
- dvostih (distih) - strofa od dva stiha,
- trostih (tercina) - strofa od tri stiha,
- četvorostih (katren) - strofa od četiri stiha,
- petostih (kvintil ili kvintina) - strofa od pet stihova,
- šestostih (sekstina, sestina) - strofa od šest stihova,
- sedmostih (septima) - strofa od sedam stihova,
- osmostih (oktava) - strofa od osam stihova,
- devetostih (nona) - strofa od devet stihova,
- desetostih (decima) - strofa od deset stihova.
Najpoznatija i najkorišćenija je strofa od četiri stiha - katren.
Pesma od četrnaest stihova, sastavljena od dva katrena i dve tercine, naziva se sonet. Kada se 14 soneta međusobno povežu tako da se završni stih prethodnog soneta javlja kao prvi stih narednog soneta, i od tih ponovljenih 14 stihova dobije se petnaesti - majstorski sonet, onda nastaje takozvani sonetni venac. Sonetni venac je pesnički oblik nastao vrlo rano (još u 13. veku u Italiji). Pisao ga je slovenački pesnik France Prešern, a u srpskoj poeziji se javlja u pesništvu novijih stvaralaca (Branko Miljković, Milosav Tešić i drugi). U srpskoj poeziji postoji više od 30 sonatnih venaca.
Ako se jedna misaona celina ne završava u jednom stihu ili strofi nego se prenosi u naredni stih ili strofu, nastaje opkoračenje:
| „ | Ti si kao i ja, od mladosti rane, Osetio opštu sudbu što nas gazi... |
” |
Refren je figura ponavljanja. Nastaje kada se jedna reč ili grupa reči, ili ceo stih, ponavljaju posle svake strofe ili nakon većeg broja stihova. Upotreba refrena ističe osnovno pesnikovo osećanje ili misao koja je bitna za celu pesmu i pesnikovo raspoloženje izraženo u pesmi.
Literatura uredi
- Časlav Đorđević, mr Predrag Lučić, Književnost i srpski jezik, Izdavačka agencija D-Đorđević, Novi Sad 2009. ISBN 978-86-85691-39-3.
Preporučena literatura uredi
- Grupa autora: Rečnik književnih termina, Nolit, Beograd, 1975.
- Solar, Milivoj: Teorija književnosti, Školska knjiga, Zagreb, 1977.
- Živković, Dragiša: Teorija književnosti sa teorijom pismenosti, Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, 1990.
- Tartalja, Ivo: Teorija književnosti, Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, 1998.
- Milosavljević, Petar: Teorija književnosti, Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, 1997.
- Dimitrijević, Radmilo: Teorija književnosti - kompozicija, jezik i stil, Vuk Karadžić, Beograd, 1969.