Tegusigalpa
Tegusigalpa (šp. Tegucigalpa) je glavni i najveći grad Hondurasa. Grad ima 1.682.725 stanovnika u širem području (2006). Tegusigalpa je po veličini treći grad u Centralnoj Americi. Nalazi se na nadmorskoj visini od 940 m.
| Tegusigalpa | |
|---|---|
 Tegusigalpa | |
 Zastava | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Honduras |
| Departman | Fransisko Morazan |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2019. | 1.259.646 |
| — gustina | 840 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 14° 05′ 39″ S; 87° 12′ 24″ Z / 14.094167° S; 87.206667° Z |
| Aps. visina | 940 m |
| Površina | 751[3][4] km2 |
  Tegusigalpa Tegusigalpa na karti Hondurasa | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Huan Garsija[5] |
| Poštanski broj | 11101 |
| Pozivni broj | (+504)2 |
Grad je osnovan u 16. veku. Tada se u gradu iz rudnika vadilo zlato i srebro. Sam naziv Tegusigalpa u prevodu znači Srebrno brdo.
Dana 30. oktobra 1998. godine grad je znatno oštetila oluja Mič.
Geografija uredi
Tegusigalpa se nalazi na jugu Hondurasa u planinskoj kotlini. Reka Čoluteka teče između Tegusigalpe i grada Komojaguela. Tegusigalpa i Komojaguela čine zajednički glavni grad Hondurasa. Teren na kome se nalazi grad je brdovit. U središnjem delu grada je brdo Pikačo na kojem se nalaze uglavnom stambeni objekti. U predgrađima ima mnogo siromašnih četvrti tipa favela.
Klima uredi
Veći deo Hondurasa ima tropsku klimu, ali Tegusigalpa zbog veće nadmorske visine ima hladniju i ugodniju klimu.
| Klima Tegusigalpe (Tegusigalpa aerodrom) 1961–1990, ekstremi 1951–sadašnjost | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 33,0 (91,4) |
34,5 (94,1) |
35,5 (95,9) |
36,6 (97,9) |
36,9 (98,4) |
34,5 (94,1) |
35,9 (96,6) |
36,9 (98,4) |
34,2 (93,6) |
34,8 (94,6) |
32,8 (91) |
31,4 (88,5) |
36,9 (98,4) |
| Maksimum, °C (°F) | 25,7 (78,3) |
27,4 (81,3) |
29,5 (85,1) |
30,2 (86,4) |
30,2 (86,4) |
28,6 (83,5) |
27,8 (82) |
28,5 (83,3) |
28,5 (83,3) |
27,3 (81,1) |
26,0 (78,8) |
25,4 (77,7) |
27,9 (82,2) |
| Prosek, °C (°F) | 19,5 (67,1) |
20,4 (68,7) |
22,1 (71,8) |
23,4 (74,1) |
23,6 (74,5) |
22,6 (72,7) |
22,1 (71,8) |
22,4 (72,3) |
22,2 (72) |
21,5 (70,7) |
20,4 (68,7) |
19,7 (67,5) |
21,7 (71,1) |
| Minimum, °C (°F) | 14,3 (57,7) |
14,5 (58,1) |
15,5 (59,9) |
17,1 (62,8) |
18,2 (64,8) |
18,2 (64,8) |
18,0 (64,4) |
18,0 (64,4) |
17,9 (64,2) |
17,6 (63,7) |
16,3 (61,3) |
15,0 (59) |
16,7 (62,1) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 4,5 (40,1) |
7,2 (45) |
4,7 (40,5) |
8,9 (48) |
11,1 (52) |
12,4 (54,3) |
12,6 (54,7) |
12,2 (54) |
11,0 (51,8) |
10,0 (50) |
7,7 (45,9) |
6,8 (44,2) |
4,5 (40,1) |
| Količina padavina, mm (in) | 5,3 (0,209) |
4,7 (0,185) |
9,9 (0,39) |
42,9 (1,689) |
143,5 (5,65) |
158,7 (6,248) |
82,3 (3,24) |
88,5 (3,484) |
177,2 (6,976) |
108,9 (4,287) |
39,9 (1,571) |
9,9 (0,39) |
871,7 (34,319) |
| Dani sa padavinama (≥ 1.0 mm) | 1 | 1 | 1 | 2 | 9 | 12 | 9 | 9 | 13 | 10 | 4 | 2 | 73 |
| Relativna vlažnost, % | 71 | 66 | 62 | 60 | 67 | 75 | 74 | 73 | 76 | 78 | 77 | 75 | 71 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 220,8 | 229,4 | 268,5 | 242,8 | 216,3 | 171,7 | 192,5 | 204,8 | 183,4 | 200,4 | 199,2 | 212,2 | 2.542 |
| Izvor #1: NOAA[6] | |||||||||||||
| Izvor #2: Deutscher Wetterdienst (humidity, 1951–1993)[7] Meteo Climat (record highs and lows)[8] | |||||||||||||
Istorija uredi
Tegusigalpu su osnovali španski doseljenici 29. novembra 1578. Grad su nazvali "Villa de San Miguel de Heredia de Tegucigalpa" Ime Tegusigalpa dolazi iz majanskog jezika i znači "srebrno brdo". Grad je osnovan na nalazištu rude srebra i bio je značajan rudarski centar. Nalazište srebra je glavni povod španskog naseljavanja Hondurasa.
Honduras je proglasio nezavisnost 1821. godine, ali je između 1823. i 1838. godine bio deo Federalnih Republika Srednje Amerike. Honduras je u početku više puta selio glavni grad između Tegusigalpe i grada Comayagua, a od 1880. je glavni grad za stalno ostao u Tegusigalpi.
Grad je bio relativno mali do 1970. godine kad u Hondurasu jača industrijalizacija i dolazi mnogo doseljenika iz seoskih krajeva. Kasnije se grad širi i nastaju nove četvrti uz postojeće kolonijalno jezgro. Uragan Mič je pogodio 1998. godine Tegusigalpu, kada je grad bio poplavljen i doživeo velike štete.
Stanovništvo uredi
| 1961. | 1974. | 1988. | 2001. | 2013. |
|---|---|---|---|---|
| 164.941 | 302.483 | 595.931 | 850.445 | 1.157.509 |
Etnička i rasna struktura Tegusigalpe je slična strukturi Hondurasa. Oko 90% stanovnika glavnog grada su mestici sa manjinom belaca španskog porekla. Prisutni su kineski[9] i arapski imigranti, što se tiče Arapa pretežno su iz Palestine.[10] Ima i pripadnika autohtonih indijanskih naroda i stanovništva afričkog porekla.
Privreda uredi
Struktura privrednih aktivnosti u gradu je sledeća: trgovina (42,86%), industrija (16,13%), ugostiteljstvo (14,43%), bankarstvo (10,12%), usluge (8,94%), zdravstvo (3,90%), i ostalo (3,60%). Industrijska proizvodnja obuhvata tekstilnu industriju, proizvodnju šećera, duvansku industriju, industriju stakla, metalnu, plastičnu, hemijsku, elektro, mašinsku i industriju guma.[11] Na obodu grada je i dalje prisutno prisutno rudarstvo, eksploatišu se rude srebra, olova i cinka.
Saobraćaj uredi
Iako najvažniji aerodrom u Hondurasu, aerodrom Tonkontin u Tegusigalpi važi za jedan od najopasnijih aerodroma u svetu, sa veoma kratkom pistom i u potpunosti okružen urbanizovanim prostorom glavnog grada.[12]
Partnerski gradovi uredi
Reference uredi
- ^ Tiroren (2008). „Meaning of word "Tegus"”. tuBabel.com. Pristupljeno 29. 6. 2011.
- ^ „Enjoy your Tegucigalpa Expat Experience”. InterNations.org. 22. 5. 2011. Pristupljeno 29. 6. 2011.
- ^ „Distrito central: Informacion del municipio”. XVII Censo de Población y VI de Vivienda 2013. Arhivirano iz originala 19. 8. 2016. g. Pristupljeno 30. 7. 2016.
- ^ Mario Martin (2. 6. 2009). „Spanish: Urban and Environmental Complexity of Tegucigalpa” (PDF). Centro de Diseño, Arquitectura y Construcción (CEDAC). Arhivirano iz originala (PDF) 27. 3. 2012. g. Pristupljeno 15. 7. 2011.
- ^ AMDC (10. 9. 2011). „Members of the Municipal Corporation”. AMDC. Pristupljeno 28. 9. 2011.
- ^ „Tegucigalpa Climate Normals 1961–1990”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 24. 1. 2016.
- ^ „Klimatafel von Tegucigalpa (Int. Flugh.) / Honduras” (PDF). Baseline climate means (1961–1990) from stations all over the world (na jeziku: German). Deutscher Wetterdienst. Pristupljeno 24. 1. 2016.
- ^ „Station Tegucigalpa” (na jeziku: French). Meteo Climat. Pristupljeno 12. 6. 2016.
- ^ http://www.angelfire.com/ca5/mas/etnias/chino/chino.html (jezik: španski)
- ^ http://www.angelfire.com/ca5/mas/etnias/arab/arab.html (jezik: španski)
- ^ http://www.capital450.hn/doc/planciudad.pdf Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. mart 2012) (jezik: španski)
- ^ https://www.nationalgeographic.rs/galerija/2128/reportaze/galerije/2267-deset-najstrasnijih-aerodroma-na-svetu.html
- ^ City of New Orleans Mayor’s Press Office (22. 7. 2010). „Tegucigalpa...and New Orleans have an existing sister city partnership”. nola.gov. Arhivirano iz originala 2. 11. 2011. g. Pristupljeno 23. 7. 2011.
- ^ Taipei City Government (21. 9. 1999). „Sister cities of Taipei”. tcc.gov.tw. Arhivirano iz originala 20. 5. 2011. g. Pristupljeno 23. 7. 2011.
- ^ Madrid City Government (18. 10. 2009). „Sister cities of Madrid”. madrid.es. Arhivirano iz originala 22. 3. 2012. g. Pristupljeno 23. 7. 2011.
- ^ „Sister Cities, Public Relations”. Guadalajara municipal government. Arhivirano iz originala 2. 3. 2012. g. Pristupljeno 12. 3. 2013.
- ^ Greater Fort Lauderdale Sister Cities International (4. 5. 2007). „Sister cities of Belo Horizonte”. gflsci.org. Arhivirano iz originala 26. 7. 2011. g. Pristupljeno 23. 7. 2011.
- ^ El Heraldo editor (14. 10. 2010). „Spanish: Tegucigalpa and Quito are now sister cities”. ElHeraldo.hn. Arhivirano iz originala 20. 9. 2014. g. Pristupljeno 23. 7. 2011.
Literatura uredi
- Miroslava de Nevo, Project Team Leader; Vera Lucía Vicentini, Alejandro Taddia, Carlos Mojica, and Caterina Vecco (INE/TSP); Trinidad Zamora (TSP/CHO); Irma Liliam Castillo, Xiomara Hernández, and Fabio Gordillo (consultants); Miguel Orellana (PDP/CHO); and Juan Carlos Pérez Segnini (LEG/SGO) (2010), Central District Public Transportation Project (Tegucigalpa and Comayagüela), Inter-American Development Bank – Assessment of the Central District's current public transportation situation and proposal for improvement.
- Olivier T. Godichet, José Rafael del Cid, Zoran S. Trputec (1997) Decentralization and Municipal Government in Honduras (in Spanish) Latin American School of Social Sciences (FLACSO) – Analysis of Honduras's municipal governments.
- Shlomo Angel with Katherine Bartley, Mary Derr, Anshuman Malur, James Mejía, Pallavi Nuka, Micah Perlin, Sanjiv Sahai, Michael Torrens, and Manett Vargas (2004) Rapid Urbanization in Tegucigalpa, Honduras Woodrow Wilson School of Public and International Affairs, Princeton University – Assessment of Tegucigalpa's current urban situation and future projections.
- Observatorio de la Violencia (2010) Observatory on Violence in the Central District Instituto Universitario en Democracia, Paz y Seguridad (IUDPAS) – UNAH Crime Report on the Central District during 2009.
