Tozluci
Tozluci su vrsta dokolenica nošena u sklopu srpske narodne nošnje u XIX veku. Ove dokolenice su još nazivane i dozluci, dizluci. Nošeni su leti.
Poreklo
urediReč tozluci je turskog porekla. U Hercegovini su ovakvi odevni predmeti poznati pod imenom kalčine i povezuju se sa ranijom nošnjom naših konjanika. [1]Nazivani su i kamašne od sukna.[2]
Tozluci su pre svega bili sastavni deo muške narodne nošnje, ali su ih u Vranju i nekim drugim mestima nosile i žene, i tad su se nazivele kalčes i bile su nešto drugačije ukrašene.[3]
U nekim krajevima, poput na primer u Resniku, postoje svedočenja da se ovakve dokolenice javljaju prvi put sredinom XIX veka i da ih donosi čovek koji se doselio iz Dalmacije.
U drugim krajevima, poput Sjeničko-Pešterske visoravni, ostali su podaci da se posle tridesetih godina XX veka, sa sve većom upotrebom pantalona vojničkog kroja postepno napuštaju i izobičavaju.[4]
Izgled
urediTozluke su izrađivale terzije, a i sami seljaci. Pravljene su od belog, crnog ili crvenog sukna ili od plave čohe. Oni tozluci izrađeni od sukna često su bili ukrašeni gajtanom i gotovim vezom, dok su čohani imali srmu ili vezen gajtan.
Radi se o dokolenicama, odnosno o komadu odeće koji je pokrivao noge od članaka do kolena. Tozluci su se zakopčavali pozadi kopčama ili sa strane pucadama (u okolini Rudnika).[1] Razrez pozadi je bio spajan na vrhu, ispod samog kolena u dužini 5-10 cm. Sužavale su se u donjem delu, bliže članku. Neke verzije su bile produženog kapka i taj produženi deo se nazivao pačaluk.[3] Dizluci sa pačalucima su bili nošeni preko čarapa, dok su oni bez njih nošeni ispod čarapa.[2] Ispod kolena dizluci su mogle biti podvezivani podvezama - uzanim pantljikama od vune ili pamuka.
Kalčes ili ženski tozluci, su bili pri vrhu raznobojno ukrašavani sa većim brojem gajtana.
Tozluci se pominju kao obavezan deo narodne nošnje XIX veka u različitim krajevima Srbije.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b Pavlović, M. Ž. (1927). „Naša narodna obuća”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. II: 68.
- ^ a b Petrović, Dragoljub; Kapustina, Jelena (2011). „Iz leksike Kačara”. Srpski dijalektološki zbornik. LVIII: 79.
- ^ a b Vlahović, Mitar S. (1928). „Muška nošnja u beogradskoj posavini”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. III: 85.
- ^ Bjeladinović, Jasna (1981). „Nošnja u Sjeničko-Pešterskoj visoravni”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. 45: 116.