Ubistvo porodice Golubović
Ubistvo porodice Golubović je ratni zločin koji su počinili pripadnici Stanice javne bezbijednosti Konjic u noći između 1. i 2. jula 1992. tokom rata u Bosni i Hercegovini.[1] Oni su u ranim jutarnjim časovima najprije oteli četvoročlanu srpsku porodicu Golubović iz Konjica, da bi ih nedugo zatim strijeljali nedaleko od policijskog punkta u naselju Polje Bijela, pored puta prema selu Spiljani. Sedmogodišnji dječak Petar Golubović je preživio prvo strijeljanje i uspio da dođe do policijskog punkta i zatraži pomoć, ali su policajci obavijestili zločince koji su se vratili po njega i ponovo ga strijeljali kod mjesta Begin Vir.
Pozadina uredi
Golubovići su bili ugledna porodica u Konjicu. Đuro (1951) je bio nastavnik geografije u Gimnaziji. Zbog preležane paralize u djetinjstvu bio je jedva pokretan. Njegova supruga Vlasta (1958, rođ. Unković), inženjer arhitekture, bila je takođe nastavnica u srednjoj školi u konjicu. Imali su dvoje djece, sedmogodišnjeg Petra (1985) i petogodišnjeg Pavla (1987).[2] Živjeli su u Konjicu, u naselju Orašje II. Ubistvu porodice Golubović prethodio je ratni zločin u selu Bradina koji su krajem maja 1992. počinili pripadnici Teritorijalne odbrane Konjic i Hrvatskog vijeća odbrane.
Zločin uredi
Petorica pripadnika Interventnog voda Stanice javne bezbjednosti Konjic Miralem Macić (1969), Jusuf Potur (1966) i Adem Landžo (1956), zajedno sa Šefikom Tucakovićem i Mirsadom Maksumićem koji su poginuli tokom rata, skovali su plan u kući Macićevog oca Hadže da se počnu „svetiti Srbima“ po Konjicu. Njih petorica su se 1. jula 1992. godine, na prijedlog Šemse Tucakovića, dogovorili da ubiju porodicu profesora Đura Golubovića. Svi su bili u vojničkim uniformama i naoružani automatskim puškama. Iz kuće su izašli oko 22 časa i naoružani se zaputili prema stanu porodice Golubović.[2]
Zločinci su nasilno upali u stan, okupili porodicu i izveli ih iz stana. Macić se potom vratio u stan iz kojeg je iznio TV prijemnik u gepek auta, a potom su se s dva automobila uputili lokalnim putem Konjic - Borci. Nakon izlaska iz grada, dva automobila u kojima se nalazilo devet lica, zaustavila su se pred spuštenom rampom policijskog punkta u mjestu Polja Bijela. Poslije razgovora s dežurnim policajcem na kontrolnom punktu Hadžom Macićem, dignuta je rampa i vožnju su nastavili prema selu Spiljani. Zaustavili su se nakon kilometar udaljenosti od punkta s njegove desne strane, kod slivnika, ugasili su svjetla na automobilima (osim pozicionih), a potom su svi izašli iz automobila s oružjem. Naredili su članovima porodice Golubović da izađu iz automobila i da se poredaju na desnoj ivici kolovoza. Kada su to učinili, policajci su uperili cijevi i istovremeno otvorili rafalnu paljbu u članove porodice Golubović koji su popadali na zemlju.[2]
Drugo strijeljanje Petra Golubovića uredi
Nekim čudom sedmogodišnji Petar jedini je ostao nepogođen i nepovrijeđen. Mališan je prilikom rafalne paljbe i sam pao na zemlju između tijela roditelja i mlađeg brata Pavla. Nakon što su zločinci otišli Petar je ustao i napustio mjesto gdje su ležala nepomična tijela njegovih roditelja i brata Pavla. U nadi da će pronaći spas iz ovog pakla, potražio je utočište kod policije na punktu. Poslije pješačenja stigao je na policijski punkt gdje je dežurnom policajcu Hadži Maciću i Draženu Markoviću ispričao šta se dogodilo s njegovim roditeljima i bratom Pavlom. Dežurni na punktu je motorolom odmah javio u policijsku stanicu da se kod njega nalazi Petar, a ubrzo potom iz Konjica je ponovo stigla ista grupa. Preuzeli su Petra, a potom su nastavili vožnju prema Konjicu. Zaustavili su se na mjestu zvanom Begin Vir gdje su izveli dijete iz auta, pa iz oružja osuli vatru u Petra Golubovića. Smrtonosni rafali su ovog puta, kao i njegove roditelje i brata, pokosili tijelo mališana. Porodica Golubović je nakon nekoliko dana sahranjena na gradskom groblju Musala. Jedan od ubica, Miralem Maci, nedugo nakon ubistva uselio se u stan porodice Golubović.[2]
Sudski procesi uredi
Tužilac Ibro Bulić podigao je optužnicu za ovaj i za druge zločine nad Srbima u Konjicu tek 1994. godine. Prvostepena presuda je izrečena krajem 1995. godine.[3] Tek u ponovljenom suđenju pred Kantonalnim sudom u Mostaru 25. jula 2000. godine Miralem Macić i Adem Pandžo su osuđeni na 12 godina zatvora, dok je Potur osuđen na 8 godina.[1] Godinu dana kasnije Vrhovni sud FBiH je potvrdio prvostepenu presudu. Pored njih, za ovaj zločin se u optužnici iz 1994. vezuje i ime veterinarskog tehničara Halila Tucakovića, kao i policajaca na punktu Polje Bijela, Dražena Markovića i Hadže Macića.[3] Istog dana kada je izdržao zatvorsku kaznu, Macić je uhapšen po novoj optužnici za ratni zločin, za ubistvo trojice civila srpske nacionalnosti na području Konjica. Kraj ovog suđenja nije dočekao, preminuo je 25. januara 2012, samo dan pre nego što je trebao da bude razmotren sporazum o priznanju krivice koji je sklopio sa Tužilaštvom BiH.[2]
Sjećanje uredi
Kancelarija Američkog udruženja pravnika — Pravna inicijativa za Centralnu Evropu i Evroaziju je u okviru prikupljanja podataka o ratnim zločinima pregledala sudske arhive u Bosni i Hercegovini i objavila sve optužnice i presude između 1992. i 2006. Zahvaljujući njima, javnost je upoznata sa detaljima zločina nad porodicom Golubović.[3]
Imena Petra i Pavla Golubovića uklesana su na zajednički spomenik ubijenoj djeci Konjica, koji je postavljen ispred škole na Musali.[4]
Želeći da sačuva uspomenu na stradale dječake i da razbije zid ćutanja o ubistvu dva srpska dječaka, Anis Kosovac je na ulazu u Pravoslavno groblje na Musali postavio spomen-ploču posvećenu dvojici ubijenih dječaka. Pored toga, doveo je vodu na pravoslavno groblje i napravio česmu, izgradio kapiju i redovno održava groblje na kojem je sahranjena porodica Golubović. Kosovac o ovom ubistvu kaže: Bili su mi komšije, pa kad neće Opština, sramota je da neko to ne postavi. Dvoje djece - pet i sedam godina neko ubije i onda svi šute. Šuti režim za čije vladavine su djeca ubijena. Taj režim i sad vlada. (...) Prestrašno je kad neko ubije djecu. Kako nije strašno da ti dođe neko navečer, izvede te i ubije dvoje djece. U tvom gradu ubijeno dvoje djece. Strahota jedna.[4]
Novinar Al Džazire Balkans Dragan Bursać napisao je u decembru 2017. kolumnu Treće strijeljanje dječaka Petra iz Konjica, za koju je dobio Evropsku novinarsku nagradu u kategoriji „komentar”.[5]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b „Konjičani obilježavaju stradanje svojih srpskih sugrađana, obitelji Golubović”. Dnevnik.ba. 1. 7. 2017. Pristupljeno 10. 12. 2018.
- ^ a b v g d Djeca žrtve rata 1991-1995. Banja Luka: Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica. 2022. str. 54—55. ISBN 978-99976-939-8-3.
- ^ a b v „„Fokus”, 29.09.2012. Dvaput strijeljali sedmogodišnjeg dječaka”. Dokumentaciono-informativni centar Veritas. 2. 4. 2012. Pristupljeno 10. 12. 2018.
- ^ a b „Sjećanje na Petra i Pavla - “plavušane iz komšiluka” – DW – 16.09.2018”. dw.com (na jeziku: bošnjački). Pristupljeno 2023-11-09.
- ^ „Dragan Bursać dobitnik nagrade European Press Prize 2018.”. Al Džazira Balkans. 14. 3. 2018. Pristupljeno 12. 12. 2018.