Uprava Šireg Londona
Uprava Šireg Londona (engl. Greater London Authority, GLA) je administrativni organ zadužen za upravljanje teritorijom Šireg Londona koju čine 32 londonske opštine i Grad London. Organ čine gradonačelnik i Skupština od 25 članova.
.svg)
Istorija uredi
Savet šireg Londona, organ koji je imao funkciju sličnu današnjoj Upravi, ukinula je Margaret Tačer 1986. godine. Odluka je imala više dimenzija. Na čelu Saveta i tada je bio Livingston koji je bio laburista, dok je tadašnja vlada bila konzervativna. Međutim, sama odluka se spremala već duže vreme. Mnoge opštine su smatrale da podjednako dobro mogu da upravljaju svojom teritorijom koristeći se nadležnostima Saveta i bez njegovog postojanja. Savet je imao i brojnih finansijskih poteškoća.
Sve do 2000. nije postojao nijedan organ koji je imao izvršnu vlast nad Londonom kao celinom. Po predlogu Tonija Blera iz 1997, planirano je osnivanje organa koji bi imao ovlašćenja slična onima nekadašnjeg Saveta. Takođe, London bi dobio gradonačelnika koji bi bio njegov jedinstveni predstavnik. Predlog je velikom većinom (72%) prihvaćen na referendumu iz 1998. Nešto kasnije, 1999. predlog je usvojila i kraljica Elizabeta II, što je tradicionalno neophodno kako bi se završio proces usvajanja neke odluke. Ken Livingston je, nakon kontroverzne kampanje, uz veliko protivljenje Blera, 2000. izabran za gradonačelnika. Naime, Livingston, iako član Laburističke partije, nije dobio nominaciju od svoje stranke za ovaj položaj te je na izbore izašao kao nezavisan kandidat građana. Pobedom na izborima on je postao prvi direktno izabrani gradonačelnik bilo kog britanskog grada.
Livingston je 2004. reizabran za gradonačelnika, ovaj put kao kandidat Laburista, i sada služi svoj drugi mandat. 2005. godine iznet je predlog za proširenje ovlašćenja Uprave.
Uloga i nadležnosti uredi
Primarna ideja iza stvaranja Uprave bila je ustanovljenje funkcije gradonačelnika koji bi poboljšavao saradnju i komunikaciju između londonskih opština i koji bi ujedno bio ličnost koja bi predstavljala London kao celinu.
Gradonačelnik ima široku autonomiju delovanja. On ustanovljuje budžet, postavlja čelnike organa koji su odgovorni Upravi uključujući i londonsku Metropolitan policiju, koja je do osnivanja Uprave bila pod upravom Ministarstva unutrašnjih poslova.
Skupština Uprave ima pretežno nadzornu ulogu. Čine je predstavnici iz svake od londonskih opština a ukupno ih je 25. Njen zadatak je da kontroliše odluke gradonačelnika, te da mu traži odgovarajuća objašnjenja i izmene. Skupština kontroliše trošenja grada i može da traži gradonačelniku rebalans budžeta. Takođe, Skupština može dvotrećinskom većinom da odbije gradonačelnikov predlog budžeta. Osim toga, Skupština deluje pretežno savetodavno. Ona nema moć da opozove gradonačelnika.
Skupština se trenutno sastoji od 8 konzervativaca, 7 laburista, 5 liberalnih demokrata, 2 zelena i 1 poslanika grupe građana. Od reizbora Livingstona kao kandidata Laburista na čelu Skupštine se, iz etičkih razloga, nalaze Konzervativci.
U nadležnosti autoriteta se nalazi sledeće:
- transport - Uprava je zadužena za javni prevoz u Londonu. U tu svrhu je formiran zasebni organ - Transport za London (engl. Transport for London) - koji je direktno odgovoran Upravi. Na njemu je i održavanje određenih javnih puteva.
- policija - rad Metropolitan policije nadgleda Uprava Metropolitan policije. Ovaj organ čine članovi Skupštine Uprave, zatim članovi koje probere gradonačelnik i drugi nezavisni članovi.
- protivpožarno i planiranje za vanredne situacije - slično kao i policija, i ovim sektorom upravlja zaseban organ, formirano od strane Uprave, direktno odgovoran gradonačelniku.
- planiranje i ekonomski razvoj - na gradonačelniku je da oformi strateški plan korišćenja londonskog zemljišta i ekonomskog razvitka Londona. U tu svrhu formirana se i zaseban organ - Agencija za razvitak Londona.
Ukoliko se prihvate predlozi iz 2005, u nadležnosti Uprave biće i briga o otpadu, specifična stambena pitanja i obrazovanje.
Štab Uprave Šireg Londona je u Gradskoj većnici izgrađenoj 2002. na obali Temze nedaleko od Tauerbridža.