Farman F.190
Farman F.190 (fr. Farman F.190 - F.199 и F.390 - F.393) je jednomotorni putnički (transportni) avion kapaciteta 4 putnika francuske proizvodnje. Proizvodila ga je Fabrika aviona Farman od 1928. do 1935. godine.[1]
| Farman F.190 | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | putnički, transportni i avion za vezu | |
| Posada | 1 | |
| Broj putnika | 4 | |
| Poreklo | Francuska | |
| Proizvođač | Farman Avioni | |
| Probni let | 1928. | |
| Uveden u upotrebu | 1928. | |
| Broj primeraka | 129 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 10,38 m | |
| Visina | 2,5 m | |
| Raspon krila | 14,38 m | |
| Površina krila | 40,20 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 1.007 kg | |
| Normalna poletna | 1.800 kg | |
| Pogon | ||
| Motori | klipni | |
| Broj motora | 1 | |
| Fizičke osobine | ||
| Klipnoelisni motor | Gnome et Rone 5Ba | |
| Snaga KEM-a | 170 kW | |
| Snaga KEM-a u ks | 230 ks | |
| Performanse | ||
| Maks. brzina na Hopt. | 200 km/h | |
| Ekonomska brzina | 165 km/h | |
| Dolet | 850 km | |
| Plafon leta | 5.150 m | |
| Brzina penjanja | 340 m/min | |
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
Projektovanjje i razvoj
uredi
Rad na projektovanju i izradi prototipa je završen 1928. godine kada je obavljen i prvi probni let. Projektant je bio Anri Farman (Henry Farman). Avion je koncipiran kao visoki jednokrilac sa jednim motorom i elisom sa dva kraka. Avion je potpuno drvene konstrukcije obložen šperpločama, a pilotska i putnička kabina predstavljaju jednu zatvorenu celinu. Stajni trap mu je fiksan. Krilo je drvene konstrukcije obloženo platnom.
Operativno korišćenje
urediUkupno je napravljeno oko 129 aviona Farman F.190 i to u 9 verzija. Verzije nose oznake od F.190 do F.199, a razlika između verzija je uglavnom po ugrađenim motorima mada ima i razlike u opremi (putnička varijanta, transportna-vojna, sanitet i sl.). Verzije oznake od F.390 do F.393 (u odnosu na avione F.190) imaju elisu sa četiri kraka, izmenjeno repno peraje slabije motore, manju putnu i maksimalnu brzinu kao i brzinu penjanja ali zato povećan dolet (1.200 km). Ovih aviona je napravljeno ukupno 25 primeraka. Komercijalni avioni ovog tipa su korišćeni u putničkom saobraćaju, uglavnom kao aviotaksi ili za prevoz pošte u Francuskoj, Portugaliji, Venecueli, Rumuniji i Jugoslaviji (Aeroput). Aeroput je imao samo jedan avion Farman F.190, nabavio ga je 1937. godine i leteo je kao avio-taksi do početka rata (april) 1941. godine.[2]
Zemlje u kojima je korišćen ovaj avion
uredi
Francuska
Portugalija
Rumunija
Kraljevina Jugoslavija
Španija (Druga španska republika)
Osobine aviona Farman F.190
urediOpšte karakteristike
uredi- Motor - 1 x 230 KS Gnome et Rone 5Ba (fr. Gnome et Rhone 5Ba),
- Elisa - dvokraka,
- Razmah krila - 14,38 m,
- Površina krila - 40,20 m²,
- Dužina aviona - 10,38 m,
- Visina aviona - 2,5 m,
- Težina praznog aviona - 1.007 kg,
- Težina punog aviona - 1.800 kg,
- Kapacitet - 4 putnika,
- Posada - jedan član.
Performanse
uredi- Maksimalna brzina - 200 km/h,
- Putna brzina - 165 km/h,
- Brziona penjanja - 340 m/min,
- Najveći dolet - 850 km,
- Plafon leta - 5.150 m.
Reference
uredi- ^ „Фарман F.190”. Arhivirano iz originala 25. 11. 2015. g. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ Krunić 2010, str. 394
Literatura
uredi- Janić, Čedomir; Simišić, Jovo (2007). Više od letenja - Osam decenija Aeroputa i JAT-a. Beograd. ISBN 978-86-7086-004-9.
- Krunić, Čedomir (2010). Civilno vazduhoplovstvo Kraljevine Jugoslavije. knjiga 1. Beograd: Č.Krunić. str. 394. ISBN 978-86-901623-3-8.
- Švarc, Mato (juni 1931). „Vazduhoplovne svečanosti”. Vazduhoplovni glasnik (na jeziku: (jezik: srpski)). Novi Sad: VVKJ. 6: strana 239.
