Feliks Frankfurter
Feliks Frankfurter (engl. Felix Frankfurter, Beč, Austrougarska, 15. novembar 1882 — Vašington, SAD, 22. februar 1965) je bio američki pravnik koji je služio kao pridruženi sudija Vrhovnog suda Sjedinjenih Američkih Država između 1939. i 1962. Frankfurter je bio i politički aktivan te je pomogao u osnivanju Američkog društva za građanske slobode. Za vreme mandata u Sudu bio je pristalica doktrine „sudijske suzdržanosti“.[2]
| Feliks Frankfurter | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Feliks Frankfurter | |||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||
| Datum rođenja | 15. novembar 1882. | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Beč (Austrougarska), | ||||||||||||
| Datum smrti | 22. februar 1965. (82 god.) | ||||||||||||
| Mesto smrti | Vašington, SAD | ||||||||||||
| Religija | Judaizam | ||||||||||||
| Univerzitet | Pravna škola Harvard Gradski koledž Njujorka | ||||||||||||
| Profesija | pravnik, sudija | ||||||||||||
| |||||||||||||
U Vrhovni sud ga je imenovao predsednik Frenklin Delano Ruzvelt, nakon smrti sudije Bendžamina N. Kardoza. Frankfurter je bio Ruzveltov prijatelj i savetnik a njegovo imenovanje je jednoglasno potvrđeno u Senatu SAD.[3] Za vreme mandata u Sudu napisao je 247 presuda, 132 izdvojena saglasna mišljenja i 251 nesaglasno mišljenje.[4]
Frankfurter je u Sudu bio najveći zagovornik doktrine „sudijske suzdržanosti“, odnosno smatrao je da Sud ne treba tumačiti Ustav na takav način da postavlja ozbiljna ograničenja zakonodavnoj ili izvršnoj vlasti. Ova njegova filozofija došla je do izražaja u predmetu Školska oblast Minersvil protiv Gobitisa, gde je Frankfurter napisao većinsko mišljenje u kojem je odbačena tvrdnja da primoravanje učenika da izreknu zakletvu zastavi Sjedinjenih Američkih Država i salutiraju zastavi krši Ustav Sjedinjenih Američkih Država, konkretno prvi amandman Ustava. Frankfurter je u presudi napisao da „religijska uverenja ne oslobađaju građane od političkih dužnosti“ i da izuzimanje određene dece od obaveze salutiranja zastavi „može izazvati sumnje kod druge dece“ i smanjiti njihovu lojalnost prema državi. Ova presuda izazvala je seriju nasilnih napada na Jehovine svedoke[5] koji su najčešće odbijali da salutiraju zastavi. Sud je, delimično i zbog nasilne reakcije, samo tri godine kasnije ukinuo sopstvenu presudu u predmetu Odbor za obrazovanje Zapadne Virdžinije protiv Barneta, a Frankfurter je napisao oštro nesaglasno mišljenje.[6][7]
Frankfurter se povukao iz Suda 1962. nakon što je pretrpio moždani udar, a nasledio ga je Artur Goldberg. Umro je od posledica zatajenja srca u 82. godini. Sahranjen je na groblju Mont Obern u Kembridžu u saveznoj državi Masačusets.[8]
Reference uredi
- ^ Federal Judicial Center: Felix Frankfurter, 12. 12. 2009, Arhivirano iz originala 13. 05. 2009. g., Pristupljeno 12. 12. 2009
- ^ The Supreme Court. Expanding Civil Rights. Biographies of the Robes. Felix Frankfurter, PBS
- ^ Irons 1999, str. 327–8.
- ^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 15. 02. 2012. g. Pristupljeno 06. 02. 2013.
- ^ Irons 1999, str. 338–341.
- ^ Irons 1999, str. 344–345.
- ^ White, James Boyd (2006). Living Speech: Resisting the Empire of Force. Princeton University Press. str. 45—47. ISBN 978-0-691-12580-0.
- ^ Christensen, George A., Here Lies the Supreme Court: Revisited, Journal of Supreme Court History, Volume 33 Issue 1, Pages 17 – 41 (19. 2. 2008), University of Alabama.
Literatura uredi
- White, James Boyd (2006). Living Speech: Resisting the Empire of Force. Princeton University Press. str. 45—47. ISBN 978-0-691-12580-0.
Dodatna literatura uredi
- Abraham, Henry J., Justices and Presidents: A Political History of Appointments to the Supreme Court. 3d. ed. (New York: Oxford University Press, 1992). ISBN 0-19-506557-3.
- Alexander, Michael (2001). Jazz Age Jews. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11653-2..
- Ball, Howard (2006). Hugo Black: Cold Steel Warrior. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-507814-4..
- Cushman, Clare, The Supreme Court Justices: Illustrated Biographies,1789–1995 (2nd ed.) (Supreme Court Historical Society), (Congressional Quarterly Books, 2001) ISBN 1-56802-126-7. ISBN 978-1-56802-126-3.
- Carrington, Paul (1999). Stewards of Democracy: Law as Public Profession. New York: Basic Books. ISBN 978-0-8133-6832-0..
- Dworkin, Ronald (1996). Freedom's Law: The Moral Reading of the American Constitution. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-826470-5..
- Eisler, Kim Isaac (1993). A Justice for All: William J. Brennan, Jr., and the decisions that transformed America. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-671-76787-9..
- Frank, John P. (2006). Leon Friedman and Fred L. Israel, ур. The Justices of the United States Supreme Court: Their Lives and Major Opinions. Chelsea House Publishers. ISBN 978-0-7910-1377-9..
- Frankfurter, Felix, Mr. Justice Cardozo and Public Law, Columbia Law Review 39 (1939): 88–118, Harvard Law Review 52 (1939): 440–470, Yale Law Journal 48 (1939): 458–488.
- Gunther, Gerald (1994). Learned Hand: The Man and the Judge. New York: Knopf. ISBN 978-0-394-58807-0..
- Hirsh, H.N. (1981). The Enigma of Felix Frankfurter. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-01979-3..
- Irons, Peter (1999). A People's History of the Supreme Court. New York: Viking Penguin. ISBN 978-0-670-87006-6..
- Hockett, Jeffry D (1996). New Deal Justice: The Constitutional Jurisprudence of Hugo L. Black, Felix Frankfurter, and Robert H. Jackson. Lanham, MD: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 0-8476-8210-2..
- Kennedy, David M. (2001). Freedom from Fear: The American People in Depression and War, 1929–1945. Oxford University Press US. ISBN 978-0-19-503834-7..
- Maguire, Peter H. (2000). Law and War: An American Story. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-12050-0..
- Martin, Fenton S. and Goehlert, Robert U., The U.S. Supreme Court: A Bibliography, (Congressional Quarterly Books, 1990). ISBN 0-87187-554-3.
- Murphy, Bruce Allen, The Brandeis/Frankfurter Connection: The Secret Political Activities of Two Supreme Court Justices, (New York: Oxford University Press, 1982). ISBN 0-19-503122-9.
- Murphy, Bruce Allen; Owens, Arthur (2003). Vile, John R., ур. Great American Judges: An Encyclopedia. 1. Santa Barbara: ABC–CLIO. ISBN 978-1-57607-989-8..
- Parrish, Michael H. (1996). „Felix Frankfurter, the Progressive Tradition and the Warren Court”. The Warren Court: In Historical and Political Perspective. University of Virginia Press. ISBN 978-0-8139-1665-1..
- Pritchett, C. Herman, Civil Liberties and the Vinson Court (The University of Chicago Press, 1969). ISBN 978-0-226-68443-7.; ISBN 0-226-68443-1.
- Stone, Geoffrey R. (2004). Perilous Times: Free Speech in Wartime From the Sedition Act of 1798 to the War on Terrorism. New York: Norton. ISBN 978-0-393-05880-2..
- Urofsky, Melvin I., Conflict Among the Brethren: Felix Frankfurter, William O. Douglas and the Clash of Personalities and Philosophies on the United States Supreme Court, Duke Law Journal (1988): 71–113.
- Urofsky, Melvin I., The Supreme Court Justices: A Biographical Dictionary (New York: Garland Publishing 1994). 590 pp. ISBN 0-8153-1176-1. ISBN 978-0-8153-1176-8.
- White, G. Edward (2007). The American Judicial Tradition: Profiles of Leading American Judges (3rd изд.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513962-4..
- Woodward, Bob; Armstrong, Scott (1979). The Brethren: inside the Supreme Court. New York: Simon and Schuster. ISBN 0-671-24110-9..
Spoljašnje veze uredi
- Oyez: U.S. Supreme Court media on Felix Frankfurter
- Felix Frankfurther, Supreme Court Historical Society
- „Finding aid for Felix Frankfurter, Papers, 1900–1965.”. Harvard Law School Library. Arhivirano iz originala 27. 06. 2013. g. Pristupljeno 06. 02. 2013.
