Fiziologija biljaka
Fiziologija biljaka je biološka disiplina koja se bavi proučavanjem životnih procesa biljaka. Pošto je suština životnih procesa biljke pretvatranje sunčeve energije u hemijsku u procesu fotosinteze, fiziologija biljaka ima za cilj da utvrdi sve puteve i procese po kojim biljka usvaja, koristi i preobraćuje energiju, te je koristi za sintezu nove organske materije. Biljna fiziologija proučava i sve propratne radnje koje se vezuju za metabolizam biljaka, odnosno sve zakone po kojim biljka raste, razvija se i razmnožava. S obzirom da su biljke najrasprostranjenije na kopnu, i da daju ogroman doprinos stvaranju kiseonika i primarnoj produkciji organske materije, tu se ističe i značaj fiziologije biljaka koja sve te procese prati i proučava. Fiziologija biljaka proučava i mehanizme fizioloških adaptacija biljaka u procesu prilagođavanja biljaka novim uslovima sredine. Usled korištenja biljaka u razne svrhe od strane čovjeka, u svim naukama koje se bave pručavanjem iskorištavanja biljaka (poljoprivreda, biotehnologija, šumarstvo i sl.) fiziologija zauzima značajno mjesto.
Na osnovu predmeta proučavanja, fizioloija bi se mogla podijeliti u nekoliko pod-disciplina:
- fizilogija biljne ćelije - biljna ćelija je karakteristična i po svojoj građi jedinstvena u prirodi. Dio fiziologije biljaka koji se bavi proučavanjem biljne fiziologije na nivou ćelije, obuhvata proučavanje hemijskog sastava biljaka, zastupljenost organskih i neorganskih jedinjenja i njihov međusobni odnos. Zatim dijelove biljne ćelije, organele, prije svega vakuolu i ćelijski zid koji su karakteristični za biljnu ćeliju. Značajno je i proučavanje transporta materija kroz membranu biljne ćelije, jer je to suština održavanja ćelije živom i životnih procesa uopšte;
- fiziologija ishrane biljaka - bavi se proučavanjem usvajanja vode i pojava koje su za nju značajne. Te pojave su difuzija i osmoza, osmotski potencijal, vodni potencijal, matriks potencijal, plazmoliza i deplazmoliza, turgorov pritisak. Pored usvajanja vode, fiziologija biljaka proučava i njen transport kroz biljku, te njeno odavanje, putem gutacije, suzenja i transpiracije. Pored usvajanja vode biljka usvaja i mineralne materije. Fiziologija prati put i način usvajanja makro-() i mikroelemenata;
- fiziologija fotosinteze i metabolizma biljaka - fotosinteza je univerzalni proces koji se odvija u prirodi i ima veliki značaj. Fiziologija proučava faze fotosinteze (svijetla i tamna), etape i činioce koji na nju utiču;
- fiziologija biljnog disanja - disanje biljaka je proces u kome biljke koriste organske materije za rast ćelija i biljnih organa, formiranje rezervi i za energiju. Disanje je složen proces pa je stoga i njegovo izučavanje od strane binjne fiziologije dosta kompleksno;
- fiziologija rasta i razvića biljaka - rastenje biljaka podrazumijeva, uvećavanje i umnožavanje biljnih ćelija, ali i njihovu specijalizaciju, odnosno diferencijaciju, tj. proces u kome biljne ćelije postaju specijalizovane za vršenje određene funkcije. Rastenje ćelija i organizma, te ćelijska specijalizacija znače ujedno i razviće kompletne biljke. Pri tome biljna fiziologija proučava hormone koji djeluju na rast, procese rastenja i rast svakog biljnog organa posebno;
- fiziologija razmnožavanja - prati razviće polena i jajne ćelije, zatim embriogenezu i razviće sjemena. Na kraju dolazi i razviće ploda, kao zadnja faza jednog vegetacionog perioda. Pored ovog polnog razmnožavanja, fiziologija proučava i bespolno ili vegetativno razmnožavanje biljaka;
- fiziologija otpornosti - bavi se proučavanjem procesa u biljci u skučaju nepovoljnih životnih uslova, kao što su suša, visoke i niske temperature, mraz, zagađen vazduh i sl.
