Fridrih Vilhelm Argelander
Fridrih Vilhem Avgust Argelander (nem. Friedrich Wilhelm Argelander; Memel, 22. mart 1799 — Bon, 17. februar 1875) je bio nemački astronom. Poznat je po određivanju zvezdanog sjaja, pozicije i udaljenosti.
| Fridrih Vilhelm Argelander | |
|---|---|
 Fridrih Vilhelm Argelander, astronom | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 22. mart 1799. |
| Mesto rođenja | Memel, Prusko kraljevstvo |
| Datum smrti | 17. februar 1875. (75 god.) |
| Mesto smrti | Bon, Nemačko carstvo |
| Obrazovanje | Univerzitet u Kenigsbergu |
| Naučni rad | |
| Polje | astronomija |
Život i delo uredi
Argelander je rođen u Memelu u Pruskom kraljevstvu (današnja Klajpeda u Litvaniji), sin Johana Gotfrida Argelandera, finskog porekla i Vilhemine Dorotee Grunhagen, nemačkog (pruskog) porekla.[1] Studirao je sa Fridrihom Beselom i stekao diplomu doktorskih studija 1822. godine na univerzitetu u Konigsbergu. Od 1823. do 1837. godine je bio načelnik finske opservatorije u Turkuu, a zatim u Helsinkiju. Zatim se preselio u Bon u Nemačkoj. Tamo je dizajnirao i sagradio novu opservatoriju pri univerzitetu u Bonu finansiranu direktno od strane kralja Frederika Vilijama Četvrtog sa kojim se Argelander sprijateljio još u detinjstvu.
Argelander je briljirao u razvijanju efektivnih, prostih i brzih metoda za merenje pozicija zvezda i magnituda, čime je postavio temelj pionirima moderne astronomije. Takođe je izmerio udaljenost zvezda heliometrima. Njegov veliki napor i napor njegovih saradnika na katalogiziranju zvezda i istraživanju zvezdanih varijabli su omogućeni sistematskim korišćenjem tada novoosmišljenih tehnika.[2]
Argelander je bio prvi astronom koji je pažljivo proučavao promenljive zvezde. Samo par astronoma se bavilo u to vreme ovom temom, a on se smatra odgovornim za predstavljanje modernog sistema identifikovanja promenljivih zvezda.[3] Takođe je okvirno odredio putanju kojom se kreće Sunce.
Godine 1842, otkrio je da je Grumsbridž 1830 imala vrlo visok nivo pravilnog kretanja. Tokom mnogo dekada njeno pravilno kreatnje je bilo najpoznatije; danas se nalazi na trećem mestu. Tokom jednog perioda, bila je poznata kao Argelanderova zvezda.
U saradnji sa Adalbertom Krugerom i Eduardom Šonfeldom, Argelander je sastavio katalog zvezda poznat kaoBonner Durchmusterung, objavljen u periodu od 1852. do 1859. godine, koji je pružio informacije o poziciji i sjaju više od 324.000 zvezda, iako nije pokrio veliki deo južnog dela neba. Ovo je poslednja objavljena zvezdana mapa bez korišćenja fotografije.
Godine 1863, Argelander je pomogao pri osnivanju internacionalne organizacije astronoma po imenu Astronomische Gesellschaft.
Počasti i legat uredi
- Izabran za stranog člana Kraljevske švedske akademije nauka 1846. godine.
- Izabran za stranog počasnog člana Američke akademije umetnosti i nauka 1855. godine.[4]
- Zlatna medalja Kraljevskog astronomskog društva 1863. godine.
- Godine 2006, tri astronomska instituta Bon univerziteta su spojena i nazvana Argelander-Institut für Astronomie.
- Krater Argelander na Mesecu i asteroid 1551 Argelander su imenovani u njegovu čast.
Reference uredi
- ^ Hockey 2009.
- ^ „F. V. A. Argelander”. Arhivirano iz originala 12. 01. 2017. g. Pristupljeno 20. 05. 2008. (na nemačkom.
- ^ Čepmen, Dejvid M. F. (februar 1999). „Razmišljanja: F. V. A. Argelander - Zvezdane tabele i promenljive zvezde”. Žurnal Kraljevskog astronomskog društva Kanade. 93: 17. Bibcode:1999JRASC..93...17C.
- ^ „Knjiga članova, 1780-2010: Odeljak A” (PDF). Američka akademija umetnosti i nauka. Pristupljeno 22. 04. 2011.
Literatura uredi
- Hockey, Thomas (2009). Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer Publising. ISBN 978-0-387-31022-0. Pristupljeno 22. 08. 2012.
