Herat

Herat
Herat;
	Herat
Administrativni podaci
Država	Avganistan
Provincija	Herat
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2009.	395.877
— gustina	2.768,37 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	34° 34′ 01″ S; 62° 19′ 59″ I / 34.567° S; 62.333° I
Površina	143 km2
	Herat Herat na karti Avganistana

Herat je grad u zapadnom Avganistanu. Treći je grad po broju stanovnika u Avganistanu. Ima 249.000 stanovnika po proceni iz 2002. Nalazi se u dolini reke Harirud, koja ima tok od središnjeg Avganistana do pustinje Karakum. Herat je tradicionalno poznat po vinarstvu. Većinu stanovništva čine Tadžici. Herat je antički grad sa mnogim starim zgradama, koje su razorene ili oštećene tokom različitih ratova zadnjih 30 godina. Gradom dominira tvrđava, sagrađena u doba Aleksandra Makedonskog. Herat se nalazio na istorijskim trgovačkim putevima od Indije, Kine do Bliskog istoka i Evrope. Putevi od Herata prema Iranu i Turkmenistanu, Mazari Šarifu i Kandaharu još uvek su strateški značajni.

Geografija uredi

Istorija uredi

Herat je nastao u antička vremena. U doba Persijskog carstva Ahemedinske dinastije pripadao je provinciji Arija. Provincija se spominje oko 520. p. n. e. Aleksandar Makedonski je 330. p. n. e. zauzeo Artakoanu, koja je bila glavni grad Arije. To je bilo staro ime Herata. U doba Aleksandra Makedonskog izgrađena je tvrđava i ponovo je podignut grad. Bio je deo Seleukidskog carstva, da bi 167. p. n. e. postao deo Partskog carstva.

Tvrđava sagrađena u doba Seleukidskog carstva oko 300. p. n. e.

Za vreme vlasti Sasanida (226—652) Herat je postajao sve više strateški značajan zbog ratova Sasanida sa Hionitima i Heftalitima, tj Belim Hunima. Heftaliti, tj. Beli Huni su se nastanili u severnom Avganistanu od kraja 4. veka i odatle su ugrožavali Indiju. Dolaskom Arapa u 7. veku Herat postaje dobro poznat. Bio je deo Abasidskog halifata od 786. do 809., a kasnije dolazi pod vlasta Taharidske dinastije. Safaridska dinastija je vladala 867—869. Dolazi pod vlast Gaznavida. Deo Seldžučkog carstva postao je 1040, a Goridi su ga zauzeli 1175, pa je postao deo Horezumskog carstva. Mongoli pod Džingis-kanom zauzimaju ga 1221. i razaraju. Oko 1381. ponovo ga je razorio Timur Lenk. Pod Timurovim sinom grad je obnovljen i postao je značajan centar Timuridskog carstva. Kasnih 1440ih sagrađen je veliki Musala kompleks grobova sa mnogo minareta. U Heratu su kasnije Turkmeni uspostavili prestolnicu, 1506. Uzbeci, a nekoliko godina kasnije Herat postaje deo Persijskog carstva. Od 1718. do 1863. bilo je mnogo bitaka dok nije Herat postao deo Avganistana. Ahmed šah Durani je 1750. zauzeo Herat, koji je postao deo Avganistanskog carstva. Persijanci su više puta pokušali osvojiti Herat kao 1838. Zauzeli su Herat 1852. i 1856, ali Britanci su sprečili pripajanje Herata Persiji. Dost Muhamed Kan je zauzeo Herat 1863. Britanci su za vreme Velike igre 1885. razorili veliki deo Musala kompleksa da bi imali bolji vidik protiv ruske invazije, do koje nije ni došlo.

Ruševine Musala kompleksa

Od 10. do 20. marta 1979. vojska Ismail Kana ubila je nakon mučenja 350 građana Sovjetskog Saveza. Sovjetska invazija je započela krajem 1979. Grad je bio bombardovan. Bilo je velikih razaranja i hiljada mrtvih. Nakon odlaska sovjetske vojske Ismail Kan je kao vođa mudžahedina postao guverner Herata. Talibani su septembra 1995. preuzeli vlast, a Ismail Kan je pobegao. Nakon američke invazije Avganistana 12. novembra 2001. Herat su zauzeli pobunjenici i Ismail Kan je ponovo postao guverner. U Heratu je 2004. ubijen sin Ismail Kana i ministar avijacije Avganistana Mirvais Sadek Kan.

Herat

Sadržaj

Geografija uredi

Istorija uredi

Reference uredi

Spoljašnje veze uredi