Carica Milica i Vladeta vojvoda
Carica Milica i Vladeta vojvoda je narodna epska pesma kosovskog ciklusa koji obuhvata pesme u kojima je opevan tok i ishod sukoba turske i srpske vojske na Kosovu polju 28. juna 1389. godine. Prvi put ju je zapisao Vuk Stefanović Karadžić u delu Pjesme junačke najstarije, knjiga druga 1845.[traži se izvor]
U ovoj pesmi, kao i u svim pesmama kosovskog ciklusa, dominiraju dva glavna motiva data u kontrastu: motiv herojske pogibije srpskih heroja i motiv izdaje onih koji su preživeli, odnosno podvig Miloša Obilića i izdaja Vuka Brankovića.[1]
Po ovoj pesmi, prve nesrećne glasove o kosovskom okršaju donosi kneginji Milici vojvoda Vladeta.
Sadržaj pesme uredi
Dok se carica Milica šetala oko Kruševca sa svoje dve ćerke, dolazi Vladeta vojvoda, i na njeno pitanje o knezu, odgovara:
Oj Boga mi, carice Milice!
Ta ja idem sa polja Kosova,
Al` ne viđeh čestitoga kneza,
Već ja viđeh kneževa zelenka,
Ćeraju ga po Kosovu Turci,
A knez mislim da je poginuo.
U suzama, carica, ćerka Jug Bogdana i sestra Devet Jugovića, pita za njih. Vladeta joj odgovara:
Oni bjehu u pola Kosova,
Krvave im ruke do ramena
I zeleni mači do balčaka;
Ali su im malaksale ruke
Sijekući po Kosovu Turke.
Još ga pita carica Milica za zetove Brankovića i Obilića. Vladeta vojvoda joj odgovara da misli da je Miloš Obilić poginuo, ali:
Al’ ne viđeh Vuka Brankovića,
Ne viđeh ga, ne vid’lo ga sunce!
On izdade čestitoga kneza,
Gospodara i moga i tvoga.
Vladeta vojvoda uredi
Postoji nekoliko likova koji bi mogli da budu Vladeta vojvoda iz ove pesme. Jedan od njih je Vlatko Vuković, istaknuti pobednik turske vojske kod Bileće 1388. godine, koji je učestvovao sa bosanskom vojskom u Kosovskom boju. Pored njega, pominje se i vojvoda Vlatko Vlađević, za koga na natpisu na nadgrobnom spomeniku u selu Lađevini piše kao "obiđe mnoge zemlje, a doma pogibe". Smatra se da je malo verovatno da je sa bosanskom vojskom došao u boj. "Sevastokrator sve srpske zemlje" Vlatko, čiji se fresko portret nalazi u crkvi u Psači kod Krive Palanke, u vreme živopisa crkve 1367/8 godine, već je bio star čovek. Najverovatniji Vlatko iz ove narodne pesme bio je Vlatko Hranotić, vlastelin Vuka Brankovića, sa Kosova.[2]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Kosovski ciklus”. prelepapoezija.com/epska-poezija/kosovski-ciklus. Pristupljeno 27. 9. 2020.
- ^ Purković, Dr Miodrag Al. (2008). Junaci srpskih narodnih pesama. Beograd: EVRO-đUNTI. str. 99-101. ISBN 978-86-505-0978-4.
