Ceripašina

Ceripašina je jedan od vrhova Šar-planine na istoimenoj planini Ceripašina u severozapadnom delu Republike Severna Makedonija. Do ispod samog vrha visokog 2.525 metara, vodi žičara pod nazivom „Sini vrh (Ceripašina)” duga 2.400 m od koje se spušta istoimena skijaška staze na kojoj se održava tradicionalni Šarplaninski skijaški kup.

Ceripašina je jedan od vrhova Šar-planine visok 2.525 m

Geografija

Planina Ceripašina se nalazi na Šar-planini smeštenoj na granici Srbije, Severne Makedonije i Albanije, koja po po svojim osnovnim morfotektonskim osobinama, pripada Šarsko-pindskom planinskom sistemu, odnosno Dinaridima. Karakteriše je prostrano bilo, čija dužina po horizontalnoj projekciji iznosi 80 do 85 km, odnosno teritorijalno od Kačaničke klisure na severoistoku, sa vrhom Ljuboten, pa sve do gornjeg toka Radike i Vrutoka na jugu, teritorijalno na tromeđi makedonsko-albansko-srpske granice. Širina ove planine koje je od 20 do 25 km, zauzima površinu od preko 1.600 km².

Iznad prostranog bila diže se planinski greben (prosečne visine 2.300 m), sa brojnim vrhovima (Bakardan 2.700 m, Mali Turčin 2.701 m i Titov vrh 2.748 m, koji su najviši vrhovi na Šar-planini i ujedno spadaju među najviše vrhove Balkankog poluostrva), i presedlinama, po kojima greben ove planine stvara utisak jake nazupčenosti.

Orografski Šar-planina se pruža u dva pravca. Deo bila od Ljubotena do Karanikole pruža se pravcem severoistok - jugozapad, dok drugi deo, od Karanikole do gornjeg toka Radike i Vrutoka pravcem sever - jug. Ovaj drugi deo je znatno razuđeniji, pa pojedini delovi stvaraju utisak zasebne celine (središnji deo sa Titovim vrhom), i kao takvi nose lokalne nazive: Brodska planina, Rudoka, Vraca, Radika planina itd.

Ispod samog grebena Šar-planine leže brojni cirkovi, u kojima su se smestila mnoga prelepa lednička jezera, poznata i kao Gorske oči, dok su ispod cirkova formirane duboko usečene valovske doline, koja najčešće predstavljaju izvorišta mnogih reka.

• 
  Vrh Ceripašina sa Orlovom Stenom u podnožju
• 
  Pogled na planinu Ceripašina iz Popove Šapke (leti)
• 
  Pogled na planinu Ceripašina iz Popove Šapke (zimi)

Posmatrano sa jugoistočne (makedonske) strane ova planina odaje sliku pitomosti i pored visokih kota iznad 2.700 m, ovde dominiraju zeleni pašnjaci, dok je situacija sasvim drugačija na severozapadnoj strani (Kosovsko-metohijskoj), gde ova planina poprima Alpski karakter, pokazujući svoju surovost kroz strmo-stenovite padine periglacijalnog i glacijalnog reljefa.

U blizini planine Ceripašina i njenog istoimenog vrka, nalaze se najviši vrhovi Šar-planine: Titov vrh, Mali Turčin i Bakardan. Sa vrha Ceripašina silazi se na prevoj pre vrha Bakardan, a onda se penje na Bakardan po kamenitom i neravnom terenu.

Skijaški i turistički centar Popova Šapka nalazi se na istočnim padinama Ceripašine.

Klima

U pogledu klime, Ceripašina ima zanimljivu planinsku klimu koju karakterišu različite mikro i makro klimatske varijacije, u kojima meteorološki elementi imaju svoje specifične dnevne i godišnje oscilacije. Prosečna godišnja temperatura je znatno niža, a dnevne i godišnje fluktuacije temperature su smanjene i prilično ublažene. Prosečna godišnju temperatura je od 5,3 °C i za 6 °C . Zbog velike snage zračenja snega, koja je prisutna duže vreme u zimskim i prolećnim mesecima, vazduh je izložen jakom hlađenju, i pojavi inverzije vazduha, pod čijim uticajem se temperatura ne smanjuje s nadmorskom visinom, već se povećava.

Prosečna godišnja količina padavina je preko 1.200 mm. Snežni pokrivač se javlja u proseku od oktobra i traje neprekidno do aprila, na višim mestima do maja i juna, a postoje mesta gde sneg traje tokom cele godine. Prosečna visina snežnog pokrivača tokom skijaške sezone je 100 - 150 cm, a prosečan broj dana sa snegom tokom godine iznosi 135 dana, što je odličan uslov za razvoj zimskog turizma. Snežne lavine su retke, ali nisu u potpunosti isključene.

Mahom prevladavaju vetrovi sa zapada, jugozapada i jugoistoka velike brzine, naročito u zimskim mesecima. U smislu razvoja zimskog turizma, vetrovi imaju negativan efekat, jer raznose snežni pokrivač. Brojni vrhovi koji pokrivaju padine smanjuju njihovu brzinu, što omogućava duže zadržavanje snega.

Biogeografske vrednosti

Na Šar-planini postoji veliki broj reliktnih vrsta, kao što su: molika, munika, planinski javor, alpska ruža....

Vidi još

• Šar-planina
• Popova Šapka

Literatura

• Amidžić, L., & Ostojić, D. [2006]. Prilog poznavanju vegetacije Šar-planine. Zaštita prirode, 56(2), 33-49.

Spoljašnje veze

Mediji vezani za članak Ceripašina na Vikimedijinoj ostavi