Crkva Pokrova Presvete Bogorodice u Kninu
Crkva Pokrova Presvete Bogorodice pravoslavni je hram koji pripada Eparhiji Dalmatinskoj Srpske pravoslavne crkve (SPC). Nalazi se u Kninu, Severna Dalmacija, Hrvatska. Crkva je sagrađena 1866. godine po nacrtima inženjera Lukina, kao građevina centralnog plana sa neobičnim pseudogotičnim zvonikom.[1]
| Crkva Pokrova Presvete Bogorodice u Kninu | |
|---|---|
| Crkva Pokrova Presvete Bogorodice | |
 | |
| Osnovni podaci | |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija dalmatinska |
| Osnivanje | 18. vijek |
| Osnivač | Srpska pravoslavna crkva |
| Posvećen | Pokrovu Presvete Bogorodice |
| Lokacija | |
| Mesto | Knin |
| Država | Hrvatska Severna Dalmacija |
| Koordinate | 44° 01′ 59.11″ N 16° 11′ 44.77″ E / 44.0330861° S; 16.1957694° I |
  Crkva Pokrova Presvete Bogorodice u Kninu Crkva Pokrova Presvete Bogorodice u Kninu na karti Hrvatske | |
Istorija
urediDruga polovina XIX i sam početak XX vijeka je vrijeme značajnih gradnji u Dalmatinskoj eparhiji. Tako je bilo i u Kninu do 1866. godine. Hram Svetog Đorđa u Kninskom Polju bio je i ostao čuvar nacionalnog i verskog identiteta kninskih pravoslavnih Srba. Zalaganjem velikog vladike Stefana Kneževića u užem gradskom centru podignut je novi pravoslavni hram posvećen pokrovu presvete Bogorodice koji je ovaj arhijerej i osveštao 1866. godine. Hram je u potpunosti stradao u savezničkom bombardovanju, tokom Drugog svetskog rata srušen od strane savezničkih bombardovanja. Sadašnja građevina podignuta je sedamdesetih godina 20. vijeka, na istim temeljima 1971. godine sagrađena je nova crkva takođe posvećena pokrovu presvete Bogorodice. Građena je prema projektu arhitekte iz Beograda Dragomira Tadić koji je i rukovodio izgradnjom. Hram je svečano osveštan 19. septembra. 1971. godine, a osveštali su ga episkopi: raško-prizrenski Pavle, potonji patrijarh srpski, episkop dalmatinski Stefan i episkop slavonski Emilijan.[2]
Srpski pravoslavni hram Svetih Kirila i Metodija na Visu je porušen od komunističkih vlasti u jesen 1963., a na njegovom mestu je zasađen park palmi, dok je u blizini podignut spomenik Tuđe nećemo - svoje ne damo. Dalmatinsko vladičanstvo je dobilo deo novčanih sredstava kao odštetu za rušenje hrama. Taj novac je uložen u izgradnju novog hrama u Kninu i to na temeljima starog, koji je bio potpuno srušen u vreme Drugog svetslog rata.[3]
Unutrašnjost hrama
urediIkonostas kninskog hrama od kamena izradio je Ljubo Stojiljković iz Bele Vode, a ikone i okove oko ikona na ikonostasu hrama pokrova presvete Bogorodice izradio je čuveni umetnik Vojislav Bilbija.[4]
Spomenik kulture
urediCrkva se nalazi u glavnoj kninskoj ulici, a građena je rustičnim kamenom da bi bila prilagođena podneblju, a opet i stilom karakterističnim za srpsku srednjovjekovnu kulturu i kao takva je spomenik kulture Republike Hrvatske.[5]
Reference
uredi- ^ Parohija II Kninska
- ^ „Prvobitna Crkva Pokrova Presvete Bogorodice”. Arhivirano iz originala 08. 01. 2021. g. Pristupljeno 07. 01. 2021.
- ^ Kokotović, Budimir (2023). Pravoslavlje, br.1358, 15. oktobar, Hram Svetih Kirila i Metodija na ostrvu Vis, 1933-1963. Beograd: SPC. str. 20, 21.
- ^ Hramovi Svetog velikomučenika Georgija i Pokrova presvete Bogorodice
- ^ Sakralna baština
