Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Gabeli
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice je srpska pravoslavna crkva koja se nalazi u Gabeli, Čapljina, a pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj.
| Crkva Uspenja Presvete Bogorodice | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Status | otvoren |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska |
| Osnivanje | 1864. |
| Posvećen | Bogorodici |
| Arhitektura | |
| Nivo značaja | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Lokacija | |
| Mesto | Gabela, Čapljina |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Koordinate | 43° 3′ 47.57″ N 17° 41′ 37.42″ E / 43.0632139° S; 17.6937278° I |
  Crkva Uspenja Presvete Bogorodice Crkva Uspenja Presvete Bogorodice na karti Bosne i Hercegovine | |
Izgrađena je 1864. godine, a proglašena za Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine zajedno sa pravoslavnim grobljem sa 155 grobova i ikonostasom sa dvanaest ikona.
Crkva se nalazi na lokalitetu Rivina u mahali Brijeg, oko 80 metara seveozapadno od arheološkog područja Gabela.
Opis uredi
Prema konceptu prostorne organizacije pripada jednobrodnim crkvama sa pripratom, naosom i polukružnim oltarskim prostorom i zvonikom na preslicu. Dimenzije su 14,15 h 7 metara sa oltarskim prostorom i visine sa zvonikom oko 11 metara.[1]
Ikonostas je dimenzija 480 h 441 cm, sa 12 ikona i Carskim dverima.[1] Ukrašen je arhitektonskim elementima, pilastrima, koji dele polja sa ikonama raspoređenim u tri horizontalne zone.
Uz crkvu se nalazi groblje sa 151 nadgrobnim spomenikom i spomen-kosturnicom.[1]
Istorijat uredi
Crkva je izgrađena 1864. godine. Novac za izgradnju ukupno sedam crkvi Zahumsko-hercegovačke i primorske eparhije prikupio je mostarski parohijski sveštenik Prokopije Čokorilo u Rusiji. Sredstva je dao i sultan Abdul Aziz (1861–1876).[1]
Spomenik, grobnica-kosturnica podignuta je 1946. godine pravoslavnim Srbima ubijenim 1941. u dolini reke Neretve. Tokom rata u Bosni i Hercegovini 1992—1995 porušena je spomen-kosturnica koja je obnovljena 2009. godine.[1][2]
Reference uredi
- ^ a b v g d „Graditeljska cjelina crkve Uspenija Presvete Bogorodice u Gabeli”. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Pristupljeno 12. 9. 2017.
- ^ „Parohija Čapljinska”. eparhija-zahumskohercegovacka.com. Pristupljeno 12. 3. 2021.
Literatura uredi
- Ljiljana Ševo, Biblioteka baština, Banja Luka, Glas Srpski, 2002 – Pravoslavne crkve i Manastiri u Bosni i Hercegovini do 1878. godine
