Crkva brvnara u Donjoj Jablanici
Crkva brvnara u Donjoj Jablanici, naseljenom mestu na teritoriji opštine Čajetina, podignuta je 1838. godine, posvećena Bogorodičinom Pokrovu. Zajedno sa starim grobljem i sobrašicama predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.[1][2]
| Crkva brvnara u Donjoj Jablanici | |
|---|---|
 Crkva brvnara, Donja Jablanica | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Donja Jablanica |
| Opština | Čajetina |
| Država |  Srbija |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Mesto i izgled crkve uredi
Podignuta u staroj borovoj šumi, po predanju angažovanjem meštana i majstora sa Tare. Osnova je jednobrodna, sa pravilnom polukružnom apsidom u širini broda i izrazito strmim krovom, prvobitno pokrivenim šindrom. Unutrašnji prostor podeljen je ikonostasnom pregradom na oltar i naos. Carske dveri, nastale odmah po izgradnji hrama, pripisane su Sretenu Protiću, dok je prestone ikone, dar četvorice priložnika, 1851. naslikao Dimitrije Posniković. Pored crkve je drveni zvonik, a u okolini, prateći konfiguraciju terena, smeštene su sobrašice.
Sobrašice (sofrašice, sobre, sofre, šatre, čardak, čardačić) je naziv za male drvene zgradice koje su podizali imućniji domaćini i koje su njima i njihovim gostima služile prilikom održavanja crkvenih sabora. Podizane neposredno posle nastanka crkve u Donjoj Jablanici, na jednoj od najlepših upisana je 1840. godina , što svedoči o njihovom nastanku. Pojedine sobrašice su potpuno zatvorene, dok su ostale u obliku tremova nisko odignutih od tla, na direcima, sa sofrom i klupama konstruktivno uklopljenim u gradnju.
Groblje iz prošlog veka, stotinak metara zapadno od crkve, i danas je u upotrebi. Nadgrobni spomenici pretežno su od peščara, sa bojenim klesanim natpisima, biljnim ornamentima i simboličkim predstavama. Konzervacija je delimično izvedena na sobrašicama 1987. godine.
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ „Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo”. Arhivirano iz originala 16. 08. 2014. g. Pristupljeno 11. 11. 2013.
- ^ „Crkve brvnare u Srbiji”. Arhivirano iz originala 11. 11. 2013. g. Pristupljeno 11. 11. 2013.
